Thúc đẩy hợp tác toàn cầu trong phòng, chống tội phạm mạng

Thứ trưởng Bộ Công an Phạm Thế Tùng (thứ hai từ trái) và Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ (thứ hai từ phải) điều hành phiên thảo luận cấp cao trong khuôn khổ Lễ ký Công ước Hà Nội, ngày 26/10 - Ảnh: Thành Long

Tọa đàm do ông Neal Jetton, Giám đốc Ban Phòng, chống tội phạm mạng của Tổ chức Cảnh sát hình sự quốc tế (Interpol), chủ trì, với sự tham dự của đại diện nhiều quốc gia, tổ chức quốc tế và cơ quan thực thi pháp luật.

Phát biểu tại tọa đàm, Thượng tướng Phạm Thế Tùng - Thứ trưởng Bộ Công an - nhấn mạnh tội phạm mạng là thách thức đặc biệt nguy hiểm, mang tính xuyên quốc gia, “không có biên giới”, đe dọa trực tiếp đến an ninh, chủ quyền và ổn định của mỗi quốc gia.

“Một quốc gia đơn lẻ không thể tự mình phòng ngừa, đấu tranh hiệu quả với loại tội phạm này. Hợp tác quốc tế là yêu cầu cấp bách và bắt buộc”, Thượng tướng khẳng định.

Theo thượng tướng, dù hợp tác quốc tế trong đấu tranh tội phạm mạng đã được thúc đẩy trong khuôn khổ Liên hợp quốc và Tổ chức Cảnh sát hình sự quốc tế, song vẫn tồn tại nhiều vướng mắc pháp lý do thiếu một công cụ toàn cầu thống nhất. Việc ra đời Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng là bước tiến quan trọng, tạo nền tảng pháp lý quốc tế đầu tiên để các nước phối hợp điều tra, truy tố, ngăn chặn loại tội phạm này.

“Đối với Việt Nam, Công ước mở ra cơ hội chia sẻ dữ liệu, bằng chứng điện tử và kinh nghiệm điều tra với các nước, đồng thời tạo điều kiện đồng bộ hóa hệ thống pháp luật trong nước theo chuẩn mực quốc tế, hướng tới xây dựng không gian mạng an toàn, minh bạch và có trách nhiệm”, Thứ trưởng nhấn mạnh.

Thứ trưởng Phạm Thế Tùng đưa ra sáu nhóm giải pháp nhằm triển khai hiệu quả Công ước trong thời gian tới:

Các quốc gia sớm hoàn thiện thủ tục tham gia và nội luật hóa quy định của Công ước.

Áp dụng linh hoạt các quy định để nâng cao hiệu quả hợp tác điều tra, xử lý tội phạm mạng.

Tăng cường hợp tác công - tư, huy động vai trò doanh nghiệp công nghệ, ngân hàng, sàn giao dịch tiền ảo - những đơn vị nắm giữ nguồn dữ liệu quan trọng phục vụ điều tra.

Chia sẻ kinh nghiệm, công nghệ và đào tạo lực lượng, nhất là về thu thập chứng cứ điện tử, ứng phó khẩn cấp và dự báo tội phạm mạng.

Phối hợp tuyên truyền, giáo dục cộng đồng để mỗi người dân trở thành “lá chắn đầu tiên” trên không gian mạng.

Đề nghị Liên hợp quốc và Tổ chức Cảnh sát hình sự quốc tế tăng cường điều phối, chia sẻ thông tin và hỗ trợ kỹ thuật cho các quốc gia trong công tác điều tra, truy bắt, xử lý tội phạm mạng xuyên biên giới.

Các đại biểu dự tọa đàm thống nhất rằng tội phạm mạng đang trở thành mối đe dọa an ninh toàn cầu, với các hình thức ngày càng tinh vi như lừa đảo trực tuyến, tấn công mã độc tống tiền (ransomware), bóc lột trẻ em trên mạng, lừa đảo tài chính liên quan tiền ảo. Đặc biệt, trí tuệ nhân tạo đang bị tội phạm lợi dụng để mở rộng quy mô và độ phức tạp của các hành vi phạm tội.

Các bên đánh giá, việc thông qua và thực thi Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng sẽ là bước ngoặt trong hợp tác quốc tế, giúp tăng cường chia sẻ thông tin, nâng cao năng lực ứng phó và bảo đảm một không gian mạng an toàn, vì hòa bình và phát triển bền vững cho tất cả các quốc gia.

Bích Ngọc