Thu nhập trên 100 triệu đồng/tháng, đóng thuế 35% là quá cao

19/09/2025 - 07:06

PNO - Theo dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) do Bộ Tài chính soạn thảo trình Chính phủ, số bậc thuế đã được giảm từ 7 xuống 5 bậc và thuế suất cao nhất vẫn được giữ ở mức 35%. Nhiều chuyên gia về thuế cho rằng, mức này là quá cao.

Thuế suất cao nhất chỉ nên 25%

Trong dự thảo luật, Bộ Tài chính nêu 5 bậc thuế thu nhập cá nhân (TNCN) gồm bậc 1 (10 triệu đồng/tháng), thuế suất 5%; bậc 2 (10-30 triệu đồng/tháng), thuế suất 15%; bậc 3 (30-60 triệu đồng/tháng), thuế suất 25%; bậc 4 (60-100 triệu đồng/tháng), thuế suất 30%; bậc 5 (trên 100 triệu đồng/tháng), thuế suất 35%.

Theo luật sư Trần Xoa (Công ty luật Minh Đăng Quang) để có được mức lương trên 100 triệu đồng/tháng, những người giỏi đã phải đầu tư rất nhiều công sức, thời gian và tiền bạc để học tập và làm việc. Áp thuế suất 35% cho họ là không công bằng, nhất là khi ngưỡng chịu thuế chỉ được đề xuất nâng lên một chút khiến mức giảm thuế không đáng kể.

Ông Trần Xoa kiến nghị, thay vì giữ mức 35% thì nên bỏ hoàn toàn bậc thuế này và áp dụng một lộ trình thuế đơn giản, hợp lý hơn gồm 4 bậc với thuế suất tương ứng là 5%, 10%, 20% và 30%. Cụ thể, thu nhập đến 20 triệu đồng/tháng thì áp thuế suất 5%; thu nhập từ trên 20 đến 40 triệu đồng/tháng thì áp thuế suất 10%; các bậc tiếp theo áp thuế suất 20% và 30%. Theo ông, cách tính này vừa đơn giản, vừa giãn được khoảng cách các bậc thuế, giúp giảm gánh nặng thực sự cho người chịu thuế.

Người dân làm thủ tục thuế tại Thuế cơ sở 3
Người dân làm thủ tục thuế tại Thuế cơ sở 3

Ông Nguyễn Thái Sơn - nguyên Trưởng phòng Thuế TNCN, Cục Thuế TPHCM (nay là Thuế TPHCM) - cho rằng, biểu thuế 35% gây bất công cho người nộp thuế. Ông nêu ví dụ, một cá nhân có lương 250 triệu đồng/tháng (khoảng 3 tỉ đồng/năm) sẽ phải chịu thuế suất hiệu dụng (effective tax rate) khoảng 28,6%. Trong khi đó, một doanh nghiệp (DN) có lợi nhuận dưới 3 tỉ đồng/năm chỉ chịu thuế suất thu nhập DN 16%, và DN có lợi nhuận từ 3-50 tỉ đồng/năm chỉ chịu thuế suất 17%. Hơn nữa, DN còn được trừ mọi chi phí hợp lý trước khi tính thuế, còn người lao động thì bị giới hạn trong một mức giảm trừ gia cảnh cố định.

Do đó, ông đề nghị giảm thuế suất cao nhất từ 35% xuống còn 25% để đảm bảo sự công bằng giữa thuế TNCN và thuế thu nhập DN. Ông đề xuất, thu nhập chịu thuế 10 triệu đồng/tháng thì thuế suất là 5%; trên 10 triệu đến 30 triệu đồng/tháng thì thuế suất là 10%; trên 30 triệu đến 70 triệu đồng/tháng thì thuế suất là 15%; trên 70 đến 150 triệu đồng/tháng thì thuế suất là 20%; trên 150 triệu đồng/tháng thì thuế suất là 25%.

“Việc điều chỉnh này ban đầu có thể làm giảm nguồn thu ngân sách nhưng về lâu dài sẽ khuyến khích sự minh bạch, mở rộng diện cá nhân nộp thuế, tạo tâm lý tự hào khi đóng góp vào ngân sách nhà nước một cách công bằng. Cần hướng tới mục tiêu là nhiều người cùng tham gia đóng thuế chứ không phải đánh thuế quá nặng lên một nhóm đối tượng” - ông Nguyễn Thái Sơn nói.

Giảm thuế suất để giữ nhân tài

Phó giáo sư, tiến sĩ Trần Văn Tùng - Trưởng khoa Tài chính thương mại, Trường đại học Công nghệ TPHCM (HUTECH) - cho rằng, dự thảo của Bộ Tài chính đề xuất giảm số bậc thuế từ 7 xuống 5 là một cải tiến tích cực. Tuy nhiên, cần điều chỉnh các ngưỡng chịu thuế và thuế suất cho phù hợp hơn với thu nhập thực tế của người dân Việt Nam (bình quân khoảng hơn 4.000 USD/người/năm).

Theo ông, thuế suất cao nhất 35% là khá cao so với các nước trong khu vực (Singapore là 22%, Philippines là 30%). Việc giảm thuế suất không chỉ đảm bảo công bằng (so sánh với thuế suất thu nhập DN) mà còn là yếu tố cạnh tranh để thu hút và giữ chân nhân tài, ngăn chảy máu chất xám khi mà phúc lợi xã hội của Việt Nam vẫn chưa thực sự hoàn thiện. Ông đề xuất biểu thuế 5 bậc, trong đó thuế suất cao nhất là 25 - 30% cho người có thu nhập chịu thuế trên 80 triệu đồng/tháng.

Hội Tư vấn thuế và Đại lý thuế TPHCM cũng đồng tình với đề xuất giảm bậc thuế và đa số cho rằng nên bỏ mức thuế 35%, chỉ giữ mức tối đa 30% để tăng sức cạnh tranh, thu hút và giữ chân nhân tài. Hội ủng hộ phương án giảm xuống 5 bậc nhưng đề nghị nới rộng khoảng cách thu nhập ở bậc 1 và bậc 2 thêm từ 10 đến 15 triệu đồng so với dự thảo.

Thạc sĩ Nguyễn Thị Minh Hiệp (Trường đại học Văn Lang) nhận xét, ngưỡng thu nhập chịu thuế của Việt Nam khá thấp, gây bất công cho người lao động khi so sánh với các nước trong khu vực. Chẳng hạn, cùng áp dụng thuế suất 5% nhưng ngưỡng khởi điểm tính thuế của Thái Lan là khoảng 123 triệu đồng/năm, trong khi của Việt Nam chỉ khoảng 60 triệu đồng/năm (quy định hiện hành) dù mức sống giữa 2 nước không chênh lệch đến mức 200%.

Một số nước láng giềng cũng áp dụng biểu thuế với số bậc ít hơn và biên độ rộng hơn, giúp đơn giản hóa việc kê khai và tăng tính công bằng. Indonesia chỉ có 4 bậc thuế, trong đó thu nhập dưới 99 triệu đồng/tháng chỉ chịu thuế suất 5%. Malaysia có 5 bậc thuế, người có thu nhập dưới 31 triệu đồng/tháng được miễn thuế.

Điều quan trọng là đảm bảo tính công bằng
Không phải càng ít bậc thuế thì càng dễ tính toán mà càng nhiều bậc thì càng đảm bảo tính công bằng cho người nộp thuế bởi khoảng cách chênh lệch thu nhập giữa các bậc sẽ được thu hẹp. Một người đang ở mức thuế suất 25%, chỉ cần thu nhập tăng lên một chút là bị đánh mức thuế 35% là điều bất công.

Đa số người lao động ở Việt Nam có thu nhập dưới 80 triệu đồng/tháng, số người có thu nhập trên mức này không nhiều và cao hơn nữa thì càng hiếm. Do đó, việc phân chia các bậc thuế cần phải phản ánh đúng thực tế phân bổ thu nhập này. Thay vì ngưỡng để đánh thuế suất cao nhất là 100 triệu đồng/tháng thì nên nâng lên mức cao hơn, chẳng hạn như 160 triệu đồng/tháng và áp dụng thuế suất 35% cho những người có thu nhập trên ngưỡng đó; thuế suất 30% có thể áp dụng cho nhóm có thu nhập từ 120-160 triệu đồng/tháng.

Với cách phân chia này, số người phải chịu mức thuế suất cao nhất (35%) là rất ít, nên vẫn có 5 bậc thuế mà vẫn duy trì được tính công bằng và không ảnh hưởng đến số đông người nộp thuế.

Luật sư Nguyễn Đức Nghĩa - Chủ tịch Đại lý thuế Trí Nguyễn

Thanh Hoa

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI