PNO - Xuất khẩu sầu riêng đang tăng mạnh trở lại, nhưng nếu không chủ động kiểm soát từ đất đến quy trình, lợi thế tỉ đô có thể mất chỉ vì một phép thử dư lượng.
Theo Tổng cục Hải quan, 9 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu sầu riêng đông lạnh tăng gần 70% về lượng và 130% về giá trị so với cùng kỳ, với kim ngạch hơn 2 tỉ USD. Ước tính, đến đến hết tháng 10/2025, kim ngạch toàn ngành đạt 3,2 tỉ USD, gần bằng cả năm 2024. Ngoài Trung Quốc, sầu riêng Việt Nam đã có mặt tại Mỹ, Canada, Nhật Bản, Papua New Guinea… Đây là một kết quả ấn tượng, song sầu riêng xuất khẩu vẫn tiềm ẩn không ít rủi ro.
Đầu năm 2025, nhiều lô hàng xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc đã bị trả về vì dư lượng cadimi (kim loại nặng) vượt ngưỡng cho phép, khiến các doanh nghiệp phải tạm ngừng xuất khẩu để rà soát quy trình trồng trọt, thu hoạch. Điều này dẫn tới giá thu mua sầu riêng trong nước giảm mạnh, có thời điểm chỉ còn 40.000 đồng/kg, nhiều nhà vườn phải xếp hàng chờ thương lái tới thu mua.
 |
| Tiến sĩ Lê Phong Hải (bên trái) cho biết, cadimi tồn tại trong đất ở nhiều dạng khác nhau nên cần kiểm soát từ đất |
Thực tế, kiểm soát cadimi không phải vấn đề mới nhưng hiện đã trở thành tiêu chí kỹ thuật bắt buộc trong thương mại nông sản. Nếu không xử lý triệt để từ gốc từ đất, phân bón đến quy trình canh tác, chế biến sẽ rất khó giữ được nhịp tăng trưởng hiện nay.
Tín hiệu tích cực là tháng Mười vừa qua Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã đưa ra dự thảo Thông tư ban hành danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép và bị cấm sử dụng tại Việt Nam, đồng thời hướng đến xây dựng bản đồ cadimi để đánh giá mức độ nhiễm kim loại nặng ở từng vùng trồng. Đây là cơ sở khoa học quan trọng để quy hoạch lại cây trồng, khoanh vùng rủi ro và triển khai biện pháp cải tạo phù hợp.
Tuy vậy, việc “vẽ bản đồ” chỉ là bước khởi đầu. Điều quan trọng hơn là làm nhanh và sử dụng nó như công cụ chủ động giúp doanh nghiệp chọn vùng nguyên liệu sạch, thay vì bị động chờ kết quả kiểm định từ nước nhập khẩu. Sau khi có bản đồ, việc cải tạo đất cần được triển khai theo từng mức độ ô nhiễm, thay vì áp dụng đồng loạt.
Có 3 hướng chính có thể thực hiện ngay gồm: sử dụng phân bón hữu cơ, bổ sung vôi để trung hòa độ chua, giảm khả năng hấp thụ cadimi; áp dụng chế phẩm sinh học giúp cố định kim loại nặng trong đất, hạn chế thẩm thấu vào rễ; chọn cây trồng phù hợp vì không phải loại cây nào cũng chịu được hàm lượng cadimi cao.
Cadimi tồn tại trong đất ở nhiều dạng khác nhau như phức chất hữu cơ, liên kết khoáng sét hay dạng kết tủa, chỉ khi ở dạng ion hòa tan mới có thể xâm nhập vào chuỗi thực phẩm. Vì vậy, không có công thức chung cho mọi loại đất, mỗi vùng, mỗi cây trồng phải có giải pháp riêng, hướng đến mục tiêu cuối cùng là giảm tồn lưu cadimi trong nông sản, đảm bảo an toàn sinh học và đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.
Song song với bản đồ cadimi, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đã đề xuất danh mục 31 hoạt chất thuốc bảo vệ thực vật cấm sử dụng tại Việt Nam. Đây là bước đi đúng đắn, thể hiện quyết tâm chuyển hướng sang nông nghiệp sinh học, giảm ô nhiễm và bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Bởi lẽ, những hoạt chất này có thể gây rối loạn sinh sản, vô sinh hoặc bệnh mạn tính nếu tích tụ lâu dài.
Tuy nhiên, việc cấm ngay lập tức sẽ khiến nông dân, đặc biệt người trồng sầu riêng, loại cây vốn phụ thuộc một số hoạt chất để xử lý ra hoa và phục hồi đất, gặp khó. Khi bị cấm, họ không biết phải thay thế bằng gì. Do đó, cần có hướng dẫn cụ thể, quy trình kỹ thuật chi tiết và tập huấn trực tiếp.
Nhiều viện, trường đã xây dựng quy trình an toàn sinh học, nhưng cần có lực lượng chuyên gia, kỹ sư nông nghiệp “cầm tay chỉ việc” để chuyển giao. Ngành nông nghiệp cần chương trình đào tạo thực tiễn quy mô lớn cho nông dân, giúp họ làm chủ quy trình mới, vừa đảm bảo năng suất, vừa đạt tiêu chuẩn an toàn.
Sự chủ động trong kiểm soát cadimi cũng như dư lượng thuốc bảo vệ thực vật không chỉ là yêu cầu kỹ thuật, mà còn là thước đo để thế giới đánh giá mức độ an toàn và trách nhiệm của nông nghiệp Việt Nam. Nếu làm được, chúng ta không chỉ giữ được thị trường mà còn có thể củng cố vị thế quốc gia xuất khẩu trái cây hàng đầu khu vực.
Tiến sĩ Lê Phong Hải
Giám đốc Trung tâm Chuyển giao công nghệ Biotech Solution
Phó chủ tịch Câu lạc bộ Doanh nông Việt Nam
| Chia sẻ bài viết: |
Trước dự báo bão số 13 cường độ mạnh, người dân nhiều nơi trong tỉnh Gia Lai, Khánh Hoà khẩn trương gia cố nhà cửa; mua sắm tích trữ thêm lương thực.
Chi phí sinh hoạt tăng cao trong khi thu nhập bình quân tăng chậm khiến nhiều người trẻ ở Việt Nam phải tính toán chi li mới sống được...
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) vừa ban hành văn bản yêu cầu triển khai các biện pháp hỗ trợ thiết thực cho khách hàng bị ảnh hưởng bởi bão lũ.
Đợt cao điểm chống hàng giả, hàng lậu bước đầu truy quét được hàng ngàn sản phẩm là thực phẩm, mỹ phẩm… ở cả kênh truyền thống lẫn thương mại điện tử.
Tối 3/11, HDBank đã trao tặng 10 tỉ đồng ủng hộ đồng bào miền núi phía Bắc và miền Trung bị ảnh hưởng nặng nề bởi bão lũ.
Theo phương án mới, biểu thuế lũy tiến giảm còn 5 bậc. Bậc thuế suất cuối cùng là 35% áp dụng đối với phần thu nhập tính thuế trên 100 triệu đồng/tháng.
Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) đề xuất đánh thuế 0,1% với hoạt động chuyển nhượng vàng miếng để minh bạch thị trường, hạn chế đầu cơ.
Với Acecook Việt Nam, tinh thần phát triển bền vững càng rõ nét hơn qua trụ cột "Happy Employees" - một trong ba chữ “H” - sứ mệnh của công ty.
Từ tháng 10/2025, thị trường chứng kiến làn sóng tăng lãi suất huy động mạnh mẽ với quy mô và mức độ cao hơn hẳn các tháng trước.
Hộp bút, bánh tráng phơi sương… bất ngờ lọt top tìm kiếm nhiều nhất trên thương mại điện tử, cho thấy gu mua sắm của người Việt ngày càng đa dạng.
Dự thảo Luật Thương mại điện tử quy định nhiều nội dung nhằm quản lý chặt chẽ hoạt động livestream bán hàng trước sự bùng nổ của thương mại điện tử.
Chi phí đầu vào tăng do tỷ giá biến động đang tạo sức ép lên doanh nghiệp, khiến giá hàng tiêu dùng tại TPHCM có xu hướng tăng trong tháng 10.
2 tuần trở lại đây, giá nhiều mặt hàng thực phẩm, rau củ ở các chợ truyền thống của TPHCM đồng loạt tăng.
Tổng doanh thu hợp nhất quý III của Vinamilk đạt 16.968 tỉ đồng, tăng 9,1% so với cùng kỳ.
Thay vì bán mía cho các nhà máy đường, người dân xã Nghĩa Hưng lại đỏ bếp, nấu mật rồi kết tinh thành tấm đường phên ngọt lành.
Theo quy định mới về thanh toán trong hoạt động mua bán vàng, các hình thức thanh toán thẻ tín dụng, ví điện tử hoặc voucher (phiếu quà tặng) bị từ chối.
Vietjet dành tặng người dân và du khách 7 ngày vàng khuyến mại trên đường bay kết nối TPHCM với Manila, Philippines.
Nhiều cây duối cổ thụ mọc hoang ven đường tại Đắk Lắk bỗng được giới mua bán cây kiểng trả tiền tỉ....
