Miền Tây vẫn loay hoay xử lý rác

Sống chung với mùi hôi, ruồi nhặng

Ông Huỳnh Văn Châu - có nhà cách bãi rác An Hiệp khoảng 100m - bức xúc: “Từ mấy năm nay, bãi rác lộ thiên này gây ô nhiễm dữ dội khiến dân không chịu đựng nổi. Mỗi khi có gió mạnh hoặc mưa dầm, mùi hôi từ bãi rác phát tán, cộng với ruồi nhặng sinh sôi, hoành hành khiến dân phải giăng mùng ăn cơm”.

Một số hộ sản xuất nông nghiệp ở xã An Hiệp và Ba Tri cũng bị mất mùa do tác động của ô nhiễm từ bãi rác. Quá bức xúc, người dân đã yêu cầu dừng chở rác vào bãi này để giải quyết dứt điểm mùi hôi và tình trạng rò rỉ nước rác ra ngoài. Trước đó, vào tháng 7/2023 và tháng 7/2024, người dân cũng đã chặn xe rác vào bãi An Hiệp. Khi đó, UBND tỉnh Bến Tre đã cử lực lượng đến kiểm tra, chỉ đạo xử lý tình trạng ô nhiễm môi trường và cho bãi rác hoạt động trở lại. Thế nhưng, hễ tới mùa mưa, bãi rác lại gây ô nhiễm.

Công nhân dùng thảm bạt che chắn, xử lý ô nhiễm ở bãi rác An Hiệp, tỉnh Vĩnh Long sau khi bị dân phản ánh về tình trạng bốc mùi, rỉ nước thải - Ảnh: Huỳnh Lợi

Ngoài bãi rác An Hiệp, vùng đồng bằng sông Cửu Long còn có nhiều bãi rác khác bị dân kêu ca về nạn ô nhiễm. Sống cạnh bãi rác tạm Đồng Cây Sao thuộc đặc khu Phú Quốc, tỉnh An Giang, bà Nguyễn Thị Năm cho biết, hàng chục năm nay, người dân sống gần bãi rác này phải hít thở không khí đặc mùi hôi thối, phải sống chung với ruồi nhặng: “Nhiều lúc, tôi muốn dời nhà đi nơi khác sinh sống nhưng không biết đi đâu nên đành chịu trận. Mà càng lúc, rác đổ về càng nhiều, không biết bao giờ mới xử lý xong”.

Mỗi ngày, tỉnh Cà Mau phát sinh hàng trăm tấn rác nhưng từ giữa tháng 6/2025, lãnh đạo nhà máy xử lý rác thải của Công ty TNHH Xây dựng - Thương mại - Du lịch Công Lý lại thông báo tạm ngưng tiếp nhận rác do hoạt động không hiệu quả. Cụ thể là đơn giá xử lý rác 350.000 đồng/tấn (chưa gồm thuế giá trị gia tăng) được áp dụng hàng chục năm qua khiến trong hơn 10 năm qua, nhà máy phải bù lỗ 200 tỉ đồng. Từ khi nhà máy rác tạm ngưng hoạt động, rác thải ở các hộ dân bị chất đống hàng chục ngày mới được thu gom. Người dân phải sống chung với mùi hôi của rác thải. Thêm vào đó, rác được thu gom không phải chạy vào nhà máy mà được tập kết ở bãi tạm nằm ngay ngõ vào khu dân cư.

Các công nhân phân loại để xử lý rác tại bãi rác tạm Đồng Cây Sao ở đặc khu Phú Quốc, tỉnh An Giang - Ảnh: Phú Hữu

Ở TP Cần Thơ, lượng rác phát sinh mỗi ngày vượt quá khả năng xử lý của nhà máy xử lý rác EB ở xã Trường Xuân và lò đốt rác ở xã Đông Hiệp. Mỗi khi nhà máy EB bảo trì theo định kỳ, lượng rác dư ra hơn 150 tấn/ngày khiến rác ùn ứ, gây ô nhiễm môi trường, bức xúc cho người dân.

Nên xem rác thải là tài nguyên

Ông Ngô Thái Chân - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ - cho hay, để hạn chế ô nhiễm do rác gây ra, trước mắt, sở yêu cầu xe tải phải chở rác đúng giờ quy định.

Ông Huỳnh Thanh Dũng - Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau - cho biết, đang rà soát, thẩm định đơn giá mới (478.000 đồng/tấn) để trình UBND tỉnh Cà Mau xem xét. Đơn giá này do lãnh đạo Công ty TNHH Xây dựng - Thương mại - Du lịch Công Lý đề xuất, nhằm bảo đảm có lợi nhuận khi cho nhà máy xử lý rác tiếp tục hoạt động. Sở cũng chỉ đạo các đơn vị liên quan tổ chức vận hành một số hố chôn lấp rác dự phòng để rác thải không bị ùn ứ trong thời gian Công ty Công Lý tạm ngưng tiếp nhận rác. Về lâu dài, UBND tỉnh kêu gọi đầu tư xây dựng nhà máy xử lý rác thải theo công nghệ hiện đại ở những khu vực đã được quy hoạch.

Nhà máy Giồng Riềng, tỉnh An Giang có công suất 245 tấn/ngày đang chờ được cấp phép hoạt động, trong khi rác thải tập kết rất nhiều ở 2 bên đường dẫn vào nhà máy - Ảnh: Phú Hữu

Đối thoại với người dân sống cạnh bãi rác An Hiệp, lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Vĩnh Long cùng đơn vị vận hành bãi rác cam kết sẽ khẩn trương áp dụng các giải pháp kỹ thuật để kiểm soát mùi hôi, nước rác rò rỉ trong quá trình vận chuyển và xử lý rác. Về lâu dài, lãnh đạo sở cho rằng, phải thay thế công nghệ chôn lấp bằng công nghệ tiên tiến như biến rác thành điện năng, thành phân bón để vừa xử lý triệt để ô nhiễm, vừa thu lợi từ tài nguyên rác.

Chi cục Bảo vệ môi trường tỉnh An Giang cũng đề xuất Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh thay thế phương pháp chôn lấp rác bằng phương pháp ủ chế phẩm sinh học tự nhiên để phân hủy rác thành phân bón. Trên thực tế, người dân xã Phú Hựu, tỉnh Đồng Tháp đã thành công trong việc ủ rác thải hữu cơ và phụ phẩm nông nghiệp bằng men vi sinh, lợi khuẩn để tạo ra phân bón, giúp giảm 50 - 60% chi phí sản xuất và góp phần làm sạch môi trường nông thôn.

Huỳnh Lợi - Phú Hữu