Kinh tế xã hội TPHCM khởi sắc, nhưng vẫn cần tăng tốc cho nửa cuối năm

Điểm sáng kinh tế TPHCM

Giám đốc Sở Tài chính TPHCM Lê Thị Huỳnh Mai cho biết, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng trong 5 tháng đầu năm 2025 ước đạt hơn 544.447 tỉ đồng, tăng 16,8% so với cùng kỳ năm trước, riêng trong tháng Năm đạt hơn 113.364 tỉ đồng, tăng 19%. Các lĩnh vực như lưu trú, ăn uống đều tăng trưởng mạnh, lần lượt 39,4% và gần 60%.

Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Được chủ trì phiên họp về tình hình kinh tế xã hội TPHCM tháng 5/2025 - Ảnh: TTBC

Kim ngạch xuất khẩu 5 tháng đầu năm đạt 20,36 tỉ USD, tăng 16,1%; tổng thu từ du lịch tăng gần 29%, lượng khách quốc tế tăng 40,2% và khách nội địa tăng 17,7%. Chỉ số sản xuất công nghiệp tăng 8,2%, doanh thu vận tải công cộng tăng 10,9%; lượng hành khách qua sân bay Tân Sơn Nhất tăng 6% và hàng hóa qua cảng biển tăng 9,45%. Trong 5 tháng, tổng thu ngân sách của TPHCM là 245.768 tỉ đồng, đạt 47,26% dự toán và tăng 4,38% so với cùng kỳ năm ngoái; chi ngân sách địa phương 40.748 tỉ đồng, tăng 67%, trong đó chi đầu tư phát triển tăng hơn 118%.

Tuy nhiên, 5 tháng đầu năm, toàn thành phố chỉ giải ngân được 8.710 tỉ đồng vốn đầu tư công, đạt tỉ lệ 10,2% trên tổng mức vốn đầu tư công năm 2025 là 85.517 tỉ đồng.

Theo bà Lê Thị Huỳnh Mai, trong các tháng đầu năm, chỉ tính riêng số tiền cần giải ngân để bồi thường giải phóng mặt bằng của 4 dự án BOT theo Nghị quyết 98 (gồm cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 22; nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 13; nâng cấp trục đường Bắc - Nam; nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1) và dự án xây dựng cầu đường Bình Tiên, dự án nạo vét, cải tạo môi trường, xây dựng hạ tầng rạch Văn Thánh là gần 41.000 tỉ đồng, chiếm 48% tổng số kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025 của thành phố.

Bà cũng cho biết, từ nay đến hết tháng Sáu, sở sẽ giải ngân cho một số dự án có vốn lớn, như dự án thành phần 3 (bồi thường, hỗ trợ tái định cư) thuộc dự án xây dựng đường cao tốc TPHCM - Mộc Bài đoạn qua TPHCM (4.333 tỉ đồng); mua sắm trang thiết bị cho 3 bệnh viện đa khoa khu vực Hóc Môn, Củ Chi, Thủ Đức (1.300 tỉ đồng); dự án thành phần 1 thuộc dự án đầu tư xây dựng đường Vành Đai 3 qua TPHCM (830 tỉ đồng); dự án nâng cấp, mở rộng và nạo vét kênh trục tiêu thoát nước rạch Láng The (515 tỉ đồng); dự án mở rộng đường Đỗ Xuân Hợp (440 tỉ đồng)…

Theo bà, tiến độ giải ngân vốn đầu tư công chưa đạt yêu cầu do phần lớn sẽ được giải ngân vào cuối quý IV, khi các dự án hoàn thiện thủ tục đầu tư, bắt đầu bồi thường, giải phóng mặt bằng. Để giải ngân đạt tỉ lệ 30% tổng vốn, bà đề xuất UBND thành phố khẩn trương giải quyết dứt điểm vướng mắc trong các dự án đang bị chậm tiến độ hoàn thiện hồ sơ; phân công, phân cấp, giao trách nhiệm rõ ràng cho các cơ quan, đơn vị liên quan; rà soát và điều chuyển vốn từ các dự án chậm hoàn thiện hồ sơ sang các dự án có khả năng giải ngân vốn ngay.

Vẫn cần hành động quyết liệt hơn

Ông Trương Minh Huy Vũ - Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM - cho rằng, kinh tế TPHCM trong tháng 5 có những tín hiệu tích cực nhưng chưa ổn định. Theo ông, đầu tư công chưa hiệu quả và môi trường kinh doanh còn nhiều rào cản là 2 điểm yếu của kinh tế TPHCM. Bên cạnh đó, việc mở rộng địa giới hành chính TPHCM tuy là cơ hội lớn nhưng chưa thể tạo ra tác động rõ rệt đến tăng trưởng ngay trong năm nay.

Ông cho rằng, các nhà đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực thương mại, công nghệ đang đánh giá tích cực về thị trường Việt Nam. Do đó, trong tháng Năm và Sáu, cần có hành động quyết liệt để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng 8,5% mà Chính phủ giao. Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM kiến nghị một số nhóm giải pháp trọng tâm nhằm tạo đột phá cho tăng trưởng, gồm xây dựng chương trình hợp tác công tư, giao nhiệm vụ cụ thể cho các tập đoàn kinh tế lớn để cùng chính quyền giải quyết các vấn đề trọng điểm; thành lập hệ thống theo dõi việc cải thiện môi trường đầu tư, tận dụng hiệu quả chuỗi sự kiện và lễ hội để kéo dài đà tăng trưởng dịch vụ đến hết tháng 4/2026; thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, xúc tiến các dự án công nghệ chiến lược gắn với quy hoạch mở rộng thành phố và mô hình chính quyền 2 cấp, tạo sức hút với các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Được chỉ ra rằng, doanh nghiệp nhà nước cần thay đổi để phát huy vai trò chủ đạo trong nền kinh tế. Ông đề nghị các sở, ngành, đơn vị có liên quan tăng tốc, quyết liệt hơn nữa để đạt mục tiêu đạt tỉ lệ giải ngân 30% tổng vốn trong tháng Sáu. Ông yêu cầu người đứng đầu các sở, ngành phải linh hoạt trong việc phê duyệt, cấp phát vốn, giải phóng mặt bằng và theo dõi sát sao từng công trình, dự án lớn để kịp thời ứng vốn, điều chỉnh vốn.

Trang Nguyễn - Thanh Tâm