Hồ Duy Trúc có thật sự được thoát án tử hình?

Mới đây, Quốc hội vừa ban hành Nghị quyết số 109/2015/QH13 về thi hành Bộ luật hình sự 2015. Theo đó, kể từ ngày Bộ luật hình sự 2015 được công bố không áp dụng hình phạt tử hình khi xét xử người phạm tội mà Bộ luật hình sự năm 2015 đã bỏ hình phạt tử hình.

Bộ luật hình sự 2015 bãi bỏ hình phạt tử hình đối với 7 tội, trong đó có 4 tội bỏ hoàn toàn là: Tội Cướp tài sản; tội Phá hủy công trình, cơ sở phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia; tội Chống mệnh lệnh; tội Đầu hàng địch. 3 tội bỏ hình phạt tử hình trên cơ sở tách ra từ các tội có quy định hình phạt tử hình trước đó: tội Sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm; tội Tàng trữ trái phép chất ma túy, tội Chiếm đoạt chất ma túy.

Hồ Duy Trúc sẽ thoát án tử hình nhờ Nghị quyết số 109/2015/QH13 về thi hành Bộ luật hình sự 2015?

Cũng theo Nghị quyết 109 của Quốc hội, kể từ ngày Bộ luật hình sự 2015 được công bố hình phạt tử hình đã tuyên đối với người được nêu ở trên nhưng chưa thi hành án, thì không thi hành và Chánh án Tòa án nhân dân tối cao chuyển hình phạt tử hình thành hình phạt tù chung thân.

Ngay sau khi Nghị quyết 109 được ban hành có nhiều ý kiến nhận định rằng, Hồ Duy Trúc, tướng cướp khét tiếng bị tòa tuyên án tử hình vào năm 2014 sẽ thoát án tử hình. Dư luận đặt ra câu hỏi, liệu Hồ Duy Trúc có thật sự được thoát án tử hình hay không?

Nhận định về vấn đề trên, Luật sư Trần Minh Hùng (Văn phòng luật sư Gia Đình, đoàn luật sư TP.HCM) cho rằng:

“Theo Nghị quyết số 109/2015/QH13 về thi hành Bộ luật hình sự 2015, kể từ ngày Bộ luật hình sự năm 2015 được công bố sẽ được áp dụng những trường hợp trên chứ không quy định kể từ ngày Bộ luật hình sự năm 2015 có hiệu lực mới áp dụng. Trong khi hiện nay, Bộ luật hình sự 2015 đã được công bố ngày 18/12/2015.

Như vậy, theo quy định trên thì bị cáo Hồ Duy Trúc (phạm tội Cướp tài sản) và các bị cáo tương tự khác thuộc những trường hợp trên, thì không phải thi hành án tử hình về hành vi phạm tội của mình, mà trước đây Tòa án đã tuyên sẽ chuyển thành hình phạt tù chung thân. Đây là nguyên tắc hồi trong luật hình sự áp dụng có lợi cho bị can, bị cáo, phạm nhân... khi một bộ luật mới được ban hành”.

Còn theo ý kiến của luật sư Nguyễn Tri Đức (Đoàn luật sư TP.HCM) thì việc Hồ Duy Trúc thoát án tử hình chỉ là niềm hi vọng.

Luật sư Nguyễn Tri Đức cho rằng: “Mặc dù Nghị quyết 109/2015/QH 13 của Quốc hội đã được công bố. Tuy nhiên, điều kiện để áp dụng một số quy định theo nghị quyết ban hành đều phụ thuộc vào kể từ thời điểm bộ luật hình sự 2015 có hiệu lực.

Do đó, nội dung nghị quyết 109/2015/QH13 và BLHS 2015 chỉ là niềm hy vọng  cho các phạm nhân đang chờ thi hành án tử hình. Và phạm nhân Hồ Duy Trúc cũng không thuộc ngoại lệ đó. Bởi lẽ, từ nay cho đến ngày 01/07/2015, thời điểm Bộ Luật Hình sự 2015 có hiệu lực, các phạm nhân mang án tử (thuộc các trường hợp như nghị quyết nêu) vẫn có thể bị tử hình khi có QĐ thi hành án tử hình”.

Vinh Sơn