Zalo đang đẩy rủi ro về phía người sử dụng?

28/12/2025 - 19:33

PNO - Những ngày qua, việc cập nhật điều khoản sử dụng của Zalo đã nhanh chóng tạo ra làn sóng phản ứng trên mạng xã hội. Nhiều người dùng tỏ ra hoang mang, thậm chí bức xúc, khi cho rằng các điều khoản mới đang “đẩy rủi ro” về phía người sử dụng, đặc biệt liên quan đến dữ liệu cá nhân và trách nhiệm pháp lý khi xảy ra sự cố.

Cụ thể, lấy lý do "minh bạch", những ngày qua nhiều người dùng khi đăng nhập Zalo, thì nhận được thông báo cập nhật điều khoản sử dụng. Nền tảng này yêu cầu người dùng đồng ý, nếu không sẽ xóa tài khoản khiến người dùng hoang mang, khó xử.

Trong các hội nhóm các mạng xã hội, diễn đàn, nhiều ý kiến cho rằng người dùng đang rơi vào thế “bị động”, bởi nếu muốn tiếp tục sử dụng dịch vụ thì buộc phải chấp nhận điều khoản mới, còn nếu không đồng ý thì gần như không có lựa chọn thay thế tương đương.

Điều này càng rõ nét khi Zalo đã trở thành nền tảng liên lạc phổ biến của hàng chục triệu người Việt, từ cá nhân đến cơ quan, doanh nghiệp, tiểu thương.

Mạng xã hội Zalo đang rất phổ biến ở Việt Nam
Mạng xã hội Zalo đang rất phổ biến ở Việt Nam

Liên quan đến vấn đề này, tiến sĩ Đinh Thế Hiển - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Tin học và Kinh tế ứng dụng - cho biết, điểm khiến ông chú ý nhất nằm ở Điều 14: “Từ chối trách nhiệm đảm bảo” trong điều khoản sử dụng.

Theo nội dung công bố, điều khoản này nêu rõ: VNG không đưa ra bất cứ đảm bảo nào, bao gồm nhưng không giới hạn ở tính ổn định của dịch vụ, mức độ bảo mật an toàn thông tin, cũng như tính xác thực của thông tin mà người dùng tiếp nhận trong quá trình sử dụng dịch vụ.

Điều khoản cũng nhấn mạnh rằng, trong mọi trường hợp, người dùng cam kết miễn trừ cho VNG khỏi các trách nhiệm liên quan đến bất kỳ tổn thất, thiệt hại hay chi phí nào phát sinh từ việc “người dùng sử dụng, hoặc không có khả năng sử dụng dịch vụ”.

Theo ông Hiển, cách diễn đạt mang tính “miễn trừ trách nhiệm ở mức độ rất rộng” này làm dấy lên lo ngại rằng, trong trường hợp xảy ra sự cố kỹ thuật, rò rỉ dữ liệu, gián đoạn dịch vụ hay thông tin sai lệch gây thiệt hại, người dùng có thể là bên gánh chịu phần lớn rủi ro, trong khi nghĩa vụ bồi hoàn của nhà cung cấp nền tảng không được thể hiện rõ ràng.

“Cách quy định này, có thể chưa phù hợp với tinh thần của Luật Thương mại điện tử mới được Quốc hội thông qua trong tháng 12/2025”- ông Hiển nhận định.

Thực tế, chia sẻ từ nhiều người sử dụng Zalo cũng cho thấy, trong mối quan hệ giữa nền tảng và người dùng, không thể chỉ áp dụng logic “ai dùng thì tự chịu”. Bởi lẽ, người dùng không có khả năng kiểm soát hạ tầng công nghệ, hệ thống bảo mật hay thuật toán vận hành dịch vụ. Khi rủi ro xảy ra, nếu toàn bộ trách nhiệm bị dồn về phía người sử dụng, cán cân lợi ích - rủi ro sẽ trở nên mất cân đối.

Phản ứng mạnh mẽ của cộng đồng cũng phản ánh một thực tế, đó là niềm tin của người dùng đối với các nền tảng số không còn là điều hiển nhiên. Sau nhiều vụ việc liên quan đến lộ lọt dữ liệu, lừa đảo trực tuyến hay quảng cáo sai sự thật, người dùng ngày càng nhạy cảm hơn với các điều khoản pháp lý, đặc biệt là những điều khoản được soạn thảo theo hướng bảo vệ tối đa cho doanh nghiệp cung cấp dịch vụ.

Trong bối cảnh kinh tế số phát triển nhanh, niềm tin không thể chỉ được xây dựng bằng các điều khoản pháp lý, mà cần được củng cố bằng sự minh bạch, trách nhiệm và đối thoại thực chất với cộng đồng người sử dụng dịch vụ.

Trước những thắc mắc của người dùng về việc cập nhật điều khoản sử dụng trên các nền tảng như Zalo, Facebook hay TikTok, ông Ngô Minh Hiếu (Hiếu PC) - Giám đốc Tổ chức Chống lừa đảo - cho rằng, các “ông lớn” công nghệ như Facebook, TikTok, Gmail hay Instagram thường xuyên cập nhật điều khoản là điều bình thường.

Mục đích chính của hoạt động này là để đáp ứng các quy định mới về an ninh mạng và dữ liệu, bổ sung tính năng, tối ưu hóa bảo mật, đồng thời làm rõ cách thức thu thập và sử dụng dữ liệu nhằm duy trì dịch vụ, cá nhân hóa trải nghiệm và phát triển thuật toán.

Ông Hiếu cũng giải tỏa tâm lý lo ngại bị “ép buộc” của nhiều người, nhấn mạnh đây là mô hình kinh doanh và pháp lý phổ biến toàn cầu. Người dùng luôn có quyền đọc, hiểu và tự quyết định có tiếp tục sử dụng dịch vụ hay không. Việc các nền tảng xóa tài khoản không hoạt động hoặc không chấp thuận điều khoản mới (ví dụ như Gmail) là một quy tắc chung để tối ưu hóa hạ tầng hệ thống.

Tuy nhiên, ông Ngô Minh Hiếu cũng thẳng thắn thừa nhận mọi ứng dụng đều tiềm ẩn rủi ro. Ông khuyến nghị người dùng cần chủ động bảo vệ dữ liệu nhạy cảm - thứ được xem như tài sản cá nhân. Các ứng dụng này nên được sử dụng chủ yếu cho mục đích trao đổi công việc thông thường, hành chính, liên lạc bạn bè hay chia sẻ tài liệu không mang tính bí mật. Người dùng nên tránh chia sẻ các thông tin quan trọng như hợp đồng mật, dữ liệu tài chính, chiến lược kinh doanh cốt lõi hay những nội dung riêng tư quá nhạy cảm.

“Thói quen sử dụng của bạn mới là yếu tố quyết định mức độ an toàn. Quyền chọn của người dùng là hiểu rõ điều khoản và quyết định sử dụng hay không, chứ không nên hoang mang và hiểu sai rằng ‘bị ép buộc phải đồng ý’”- ông Hiếu bày tỏ.

Thanh Hoa

Mai Ca

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI