Chính thức: Phụ nữ sinh con thứ 2 được nghỉ 7 tháng, ưu tiên mua nhà ở xã hội

Quốc hội biểu quyết thông qua nhiều luật vào sáng 10/12 - Ảnh: QH

Hỗ trợ tài chính với phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi

Liên quan tới duy trì mức sinh thay thế, tiếp thu ý kiến đại biểu, Luật Dân số bổ sung quy định theo hướng quy định khung định hướng chính sách tổng thể, căn cơ như: chính sách lao động, việc làm, tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, trợ cấp, giáo dục, chăm sóc sức khỏe, nhà ở và chính sách khác nhằm gia tăng tỷ lệ sinh để đạt được mức sinh thay thế bền vững.

Việc hỗ trợ tăng thời gian nghỉ thai sản, hỗ trợ tài chính khi sinh con được phân nhóm theo đối tượng, địa phương.

Cụ thể, luật quy định: trường hợp sinh con thứ hai, thời gian nghỉ thai sản đối với lao động nữ là 7 tháng, lao động nam là 10 ngày làm việc khi vợ sinh con. Hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ dân tộc thiểu số ít người. Hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ ở tỉnh, thành phố có mức sinh dưới mức sinh thay thế.

Luật cũng đưa ra chính sách hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi. Ưu tiên mua, thuê mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở đối với người có từ 2 con đẻ trở lên.

Doanh nghiệp, người sử dụng lao động được khuyến khích hỗ trợ, tạo điều kiện cho người lao động thực hiện các biện pháp duy trì mức sinh thay thế, thích ứng với già hóa dân số...

Về ý kiến hỗ trợ nuôi con nhỏ hoặc hỗ trợ cho trẻ em được sinh ra, hiện Nhà nước đã có chính sách trợ cấp xã hội hàng tháng đối với trẻ thuộc đối tượng bảo trợ xã hội như: trẻ em dưới 16 tuổi không có nguồn nuôi dưỡng, trẻ em dưới 3 tuổi thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo...

Trong khi đó, việc mở rộng đối tượng trẻ được hỗ trợ hàng tháng cần nguồn lực kinh phí lớn, chưa đảm bảo tính khả thi trong điều kiện kinh tế - xã hội của đất nước hiện nay. Do đó, Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, đề xuất chính sách này căn cứ điều kiện kinh tế - xã hội và thực tiễn mức sinh từng thời kỳ.

Chưa quy định lương tối thiểu đủ sống

Nhiều chính sách hỗ trợ phụ nữ sinh đủ 2 con - Ảnh minh họa: Thanh Tâm

Báo cáo giải trình, tiếp thu dự án Luật, ban soạn thảo cho biết, có ý kiến đề nghị bổ sung các giải pháp để duy trì mức sinh thay thế như Nhà nước phải công bố hàng năm mức lương tối thiểu đủ sống cho người lao động và nuôi được một người con; người sử dụng lao động phải đảm bảo lương tối thiểu đủ sống theo quy định của Chính phủ tại các đơn vị của mình.

Tại Hội trường Quốc hội, đại biểu Nguyễn Thiện Nhân (TPHCM) cũng nhấn mạnh phải thay đổi quan niệm về lương tối thiểu để đạt mức phát triển bền vững. Nhà nước phải công bố mức lương đủ sống, một người đi làm nuôi được một con, hai người đi làm nuôi được hai con, quy định bắt buộc mà chủ doanh nghiệp phải đảm bảo, có lộ trình 5-10 năm để thực hiện quy định này.

Chính phủ cho hay, tại Kết luận số 83-KL/TW, Bộ Chính trị giao Ban Cán sự đảng Chính phủ chỉ đạo Chính phủ thực hiện cải cách tiền lương khu vực công theo lộ trình, từng bước, hợp lý, thận trọng, khả thi.

Đồng thời, giao Ban Kinh tế Trung ương nay là Ban Chính sách, chiến lược Trung ương chủ trì sơ kết việc thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TW, trong đó phối hợp với Bộ Nội vụ và các ban, bộ, ngành có liên quan nghiên cứu đánh giá sự phù hợp, tính khả thi và đề xuất việc thực hiện cải cách tiền lương của khu vực công cho phù hợp để trình Trung ương xem xét sau năm 2026.

Chính phủ thấy rằng việc điều chỉnh chế độ tiền lương là vấn đề lớn, liên quan đến nhiều cơ chế, chính sách do đó cần được rà soát đồng bộ với các luật khác. Do đó, cần đánh giá kỹ lưỡng tính khả thi thể nào là lương đủ sống.

Việc điều chỉnh này không chỉ ở Luật Dân số mà cần điều chỉnh tại các luật khác, nhất là Bộ luật Lao động. Từ thực tế trên, Chính phủ đề xuất chưa quy định nội dung này tại dự thảo Luật do chưa đủ cơ sở và sẽ tiếp tục nghiên cứu báo cáo cấp có thẩm quyền vào thời điểm thích hợp.

Ngoài ra, Chính phủ cũng cho biết chưa quy định về việc hỗ trợ thuế thu nhập cá nhân với các gia đình sinh đủ 2 con, miễn phí khám thai sản cho phụ nữ chưa tham gia bảo hiểm xã hội, hỗ trợ khám, chữa bệnh cho các cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn...

Luật này có hiệu lực từ 1/7/2026. Riêng chính sách hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ ở tỉnh, thành phố có mức sinh dưới mức sinh thay thế và hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ sinh đủ 2 con trước tuổi 35 có hiệu lực từ 1/1/2027.

Như Diệp