Bún bò Huế – Từ món ăn địa phương đến di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Ngày 5/7/2025, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chính thức đưa món bún bò Huế vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Không chỉ đơn thuần là một món ăn, bún bò Huế từ lâu đã mang trong mình linh hồn văn hóa cố đô, hòa quyện giữa tinh hoa ẩm thực, lịch sử và bản sắc vùng miền.

Bún bò Huế – món ăn đại diện cho nền ẩm thực Việt

Bún bò Huế là món ăn mang đậm tinh thần ẩm thực miền Trung Việt Nam, được lòng nhiều thực khách trong và ngoài nước - Ảnh: Vicky Pham

Không giống phở Hà Nội hay mì Quảng, bún bò Huế chinh phục thực khách bằng vị đậm đà, cay nồng đặc trưng của miền Trung. Nước dùng được ninh kỹ từ xương bò, hòa quyện cùng sả, mắm ruốc, ớt và nhiều loại gia vị truyền thống, tạo nên hương thơm nồng nàn và chiều sâu vị giác.

Sợi bún to, dai, kết hợp hài hòa với giò heo, thịt bò, chả Huế cùng rau sống tươi ngon – tất cả tạo nên một bản giao hưởng ẩm thực mang đậm bản sắc cố đô.

Trước khi được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, bún bò Huế đã sớm ghi dấu trên bản đồ ẩm thực thế giới. Đầu bếp lừng danh Anthony Bourdain - người từng có loạt chương trình khám phá ẩm thực toàn cầu - sau khi thưởng thức món ăn này tại Việt Nam đã gọi đây là ''món bún ngon nhất thế giới''.

Ông từng khẳng định: ''Nếu có một món ăn đại diện cho cả Việt Nam, tôi chọn bún bò Huế chứ không phải phở''.

Christine Hà - đầu bếp người Mỹ gốc Việt, quán quân MasterChef Mỹ mùa đầu tiên - cũng từng chia sẻ rằng bún bò Huế là món cô yêu thích nhất: ''Bún bò Huế mang đến cảm giác ấm áp, vừa cay vừa đậm đà, đúng với tâm hồn người miền Trung''.

Luke Nguyen - đầu bếp nổi tiếng người Úc gốc Việt - từng giới thiệu bún bò Huế trong chương trình truyền hình ẩm thực trên kênh SBS One (hệ thống truyền hình công cộng của Úc) và mô tả: ''Mỗi nguyên liệu trong bún bò Huế đều có lý do tồn tại riêng, và chỉ cần thiếu một thứ thôi là hương vị đã không còn trọn vẹn. Đây là một kiệt tác của sự cân bằng và tinh tế trong ẩm thực''.

Bên cạnh đó, nhiều website ẩm thực uy tín như TasteAtlas - chuyên xếp hạng các món ăn đặc trưng trên thế giới - cũng nhiều lần đưa bún bò Huế vào danh sách những món súp ngon nhất châu Á. Trang này mô tả bún bò Huế là ''món ăn hấp dẫn với hương vị đậm đà, cay nồng, thể hiện sự cầu kỳ trong từng công đoạn nấu''.

Bún bò Huế có mặt từ quán nhỏ ven đường đến bản đồ di sản

Gánh bún bò Huế trở thành biểu tượng đặc trưng của vùng đất cố đô. - Ảnh: eholiday

Bún bò Huế xuất phát từ những gánh hàng rong, quán nhỏ ven đường, gắn liền với đời sống người dân xứ Huế. Theo thời gian, món ăn này không chỉ phổ biến khắp Việt Nam mà còn xuất hiện tại các nhà hàng Việt ở Mỹ, Pháp, Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc... Đặc biệt, nhiều trường dạy nấu ăn quốc tế đã đưa bún bò Huế vào giáo trình như một món ăn tiêu biểu của ẩm thực Đông Nam Á.

Không giống các món ăn đơn giản khác, bún bò Huế yêu cầu sự tỉ mỉ trong cách nấu và tinh tế trong lựa chọn nguyên liệu, thể hiện rõ tri thức dân gian được truyền từ đời này sang đời khác.

Việc ghi danh món ăn này vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể không chỉ là sự ghi nhận xứng đáng, mà còn là bước tiến quan trọng trong việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa ẩm thực Việt. Đây cũng là cơ hội để quảng bá hình ảnh đất nước Việt Nam qua những điều bình dị nhưng đầy tự hào, như một tô bún bò thơm nồng giữa lòng đất cố đô ngàn năm lịch sử.

Thu Vân