Tiết học môn khoa học tự nhiên thú vị với trợ lý AI

AI đóng vai trò "trợ lý"

Để tìm hiểu bài Quang hợp ở thực vật, không gian lớp học của học sinh lớp Bảy A7 được trang trí bằng rất nhiều cây xanh và các dụng cụ thí nghiệm.

Mở đầu tiết học, thầy Phạm Thanh Toàn trình chiếu một video thí nghiệm ánh sáng chiếu lên tấm pin năng lượng, đèn LED lập tức sáng lên, chứng tỏ rằng ánh sáng mang năng lượng. Từ đó, thầy đặt câu hỏi dẫn dắt: “Khi ánh sáng chiếu lên cây, điều gì xảy ra?”

Không gian lớp học được trang trí bằng nhiều cây xanh - Ảnh: Trang Thư

Nhiều bàn tay giơ lên với những suy luận khác nhau: “Cây sinh ra khí”, “Tạo ra chất mới”… Thầy tiếp tục gợi mở: “Nếu tấm pin hấp thụ ánh sáng để tạo năng lượng, thì cây hấp thụ ánh sáng bằng cơ quan nào?”.

“Thưa thầy là lá cây”, cả lớp đồng thanh đáp lại, khiến không khí lớp học ngày càng trở nên sôi nổi.

Sau khi nghiên cứu cấu tạo và chức năng các bộ phận của lá thông qua hình ảnh, thầy yêu cầu học sinh quan sát mẫu vật thật là những chậu cây trong lớp, kết hợp sử dụng AI để tra cứu thông tin.

Học sinh sử dụng thiết bị thông minh để tra cứu thông tin - Ảnh: Trang Thư

Từng học sinh chụp ảnh các loại lá, nhập câu hỏi vào chatbot AI để tìm hiểu về cách sắp xếp lá. Chỉ sau vài phút, AI trả về đầy đủ các thông tin: tên loại cây, kiểu sắp xếp lá, ưu điểm của mỗi kiểu trong việc hấp thụ ánh sáng. Nhờ đó, học sinh hiểu rõ hơn nguyên nhân thực vật có nhiều hình dạng khác nhau nhưng đều thích nghi để quang hợp hiệu quả.

“Bình thường, nếu chỉ một mình giáo viên giảng thì khó có thể giải thích chi tiết cho từng em. Nhưng khi có AI, các em có thể hỏi riêng và nhận được thông tin đầy đủ, chính xác”- thầy Toàn chia sẻ.

Sau phần tìm hiểu, học sinh tiếp tục quan sát tế bào lá dưới kính hiển vi để nhận biết các tế bào lục lạp và khí khổng - 2 yếu tố then chốt của quá trình quang hợp.

AI đưa kiến thức vào thực tiễn

Sau khi nắm được kết cấu của lá, học sinh được trực tiếp thí nghiệm mô phỏng quá trình quang hợp với các vật liệu như: rong đuôi chó, cốc thủy tinh, phễu, ống nghiệm và đèn bàn. Từng nhóm học sinh ghi chép, thảo luận và trình bày các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình quang hợp: ánh sáng, nước, nhiệt độ…

Học sinh quan sát thí nghiệm tại lớp - Ảnh: Trang Thư

Từ đó, mỗi nhóm tiếp tục chọn một loại cây có sẵn trong lớp, chụp ảnh và yêu cầu AI phân tích điều kiện sinh trưởng tối ưu. Chỉ trong vài phút, AI trả về nhiều kết quả như: cây này cần nhiệt độ khoảng 27⁰C, ánh sáng trung bình; cây kia cần nhiều nước và ít ánh sáng hơn...

Kết thúc phần thí nghiệm, thầy Toàn giao nhiệm vụ cuối cùng: Sử dụng các công cụ AI để thiết kế poster tuyên truyền về việc bảo vệ môi trường, trong đó có những kiến thức về quang hợp.

Chỉ trong thời gian ngắn, nhiều poster mang thông điệp tích cực ra đời: “Trồng cây bảo vệ trái đất”, “Trồng cây gieo hi vọng”, "Protect our trees",...

Một số sản phẩm poster của học sinh

Kết thúc tiết học, học sinh Tiến Đạt háo hức chia sẻ: “Tiết học hôm nay rất gần gũi với thực tế. Khi quan sát thí nghiệm hay tranh luận với AI, em thấy mình tiếp thu kiến thức nhanh hơn. Các sản phẩm cuối cùng cũng mang dấu ấn riêng của chúng em muốn lan tỏa đến cộng đồng nên em thấy rất vui”.

Học sinh thuyết trình về ý nghĩa của việc trồng cây xanh - Ảnh: Trang Thư

Để hỗ trợ học sinh tự học sau giờ lên lớp, thầy Phạm Thanh Toàn đã tự tay thiết lập một chatbot ôn tập. Trong đó, thầy nạp sẵn nội dung từ sách giáo khoa và các tư liệu chính thống. Khi học sinh đặt câu hỏi, chatbot sẽ trả lời dựa trên nguồn dữ liệu đã được kiểm duyệt, tránh sai lệch thông tin.

“AI rất hữu ích trong việc cung cấp thông tin nhanh và chính xác, chẳng hạn tra cứu nhiệt độ, ánh sáng tối ưu cho cây. Nhưng ở những phần đòi hỏi tư duy và quan sát, như giải thích bản chất quá trình quang hợp thì học sinh phải tự suy luận, liên hệ và rút ra kết luận.

Việc ứng dụng AI không chỉ giúp học sinh hiểu rõ mối liên hệ giữa lý thuyết và thực tế mà còn rèn cho các em kỹ năng khai thác công nghệ, xử lý thông tin khoa học một cách chủ động hơn"- thầy nhấn mạnh.

Trang Thư