Thời điểm chín muồi để thành lập trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng - Ảnh: QH

Cú hích cho phát triển kinh tế

Tiếp tục chương trình đợt 2 của Kỳ họp thứ 9, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Theo Bộ trưởng, trên thế giới hiện có 119 trung tâm tài chính, luôn cạnh tranh để trở thành trung tâm tài chính hàng đầu. Trong đó, khả năng hình thành trung tâm tài chính mới ở châu Á - Thái Bình Dương, nơi được đánh giá là trung tâm kinh tế năng động nhất thế giới hiện nay, đang ngày càng bộc lộ rõ nét.

Việt Nam đang là điểm sáng về phát triển và tăng trưởng kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô. Việc phát huy các lợi thế cạnh tranh để hình thành trung tâm tài chính sẽ giúp Việt Nam kết nối thị trường tài chính toàn cầu; thu hút các tổ chức tài chính nước ngoài; tận dụng cơ hội dịch chuyển dòng vốn đầu tư quốc tế; thúc đẩy phát triển thị trường tài chính Việt Nam hiệu quả, bắt kịp chuẩn mực quốc tế; góp phần phát triển kinh tế bền vững, nâng cao vai trò, vị thế, uy tín và ảnh hưởng của Việt Nam trên trường quốc tế...

Từ thực tiễn đó, dự thảo Nghị quyết hướng tới mục tiêu xây dựng trung tâm tài chính quốc tế để thu hút dòng vốn quốc tế, phục vụ cho 3 đột phá chiến lược, các động lực tăng trưởng truyền thống và động lực tăng trưởng mới; phát triển dịch vụ tài chính cao cấp, thử nghiệm và quản lý các thị trường mới do thực tiễn đặt ra; hình thành nguồn nhân lực chất lượng cao; kết nối với kinh tế thế giới và nâng tầm vị thế của Việt Nam trên thị trường tài chính toàn cầu; góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế đất nước.

Theo dự thảo Nghị quyết, Trung tâm tài chính quốc tế là khu vực địa lý có ranh giới xác định do Chính phủ thành lập đặt tại TPHCM và TP Đà Nẵng.

Đáng lưu ý, trong dự thảo có quy định thành lập các sàn giao dịch và nền tảng giao dịch tại trung tâm tài chính quốc tế.

Trung tâm tài chính quốc tế cũng có các chính sách đặc thù về chính sách ngoại hối; chính sách về hoạt động ngân hàng; chính sách tài chính, phát triển thị trường vốn; chính sách thuế; chính sách đất đai; chính sách về phí, lệ phí; giải quyết tranh chấp trong hoạt động đầu tư kinh doanh...

Băn khoăn vì còn quy định "quá thoáng"

Đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân - Ảnh: QH

Thẩm tra dự án, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nhấn mạnh, xây dựng trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam trong bối cảnh hiện nay là cần thiết và hợp lý.

Đến nay, Việt Nam với thế mạnh tăng trưởng kinh tế, ổn định chính trị, hoàn toàn đủ khả năng liên kết với các trung tâm tài chính trong khu vực và trên thế giới. TPHCM và TP Đà Nẵng có nhiều lợi thế về kinh tế, chính trị, vị trí địa lý trong việc xây dựng và phát triển trung tâm tài chính quốc tế.

Mặc dù trung tâm tài chính quốc tế đặt tại TPHCM và Đà Nẵng nhưng đó là mô hình phát triển kinh tế của cả nước, không của riêng 2 thành phố trên. Do vậy, cần đặt trong tổng thể phát triển của cả đất nước để có chính sách ngang tầm quốc gia, đảm bảo tính phù hợp; đặc biệt nên chú trọng những chính sách đột phá mang tính riêng biệt dựa trên những thế mạnh, tiềm năng riêng có của Việt Nam.

Cả TPHCM và TP Đà Nẵng đều đang được áp dụng các Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế đặc thù, trong đó có chính sách đặc thù về tài chính. Do đó, Ủy ban Kinh tế và Tài chính lưu ý, việc ban hành Nghị quyết về trung tâm tài chính quốc tế không nên lặp lại những chính sách đã được quy định tại các Nghị quyết đặc thù.

Góp ý dự thảo tại phiên thảo luận tổ sáng 11/6, đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân (đoàn TPHCM) cho rằng: “đã đến độ chín, cần sớm ban hành nghị quyết về trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam”.

Ông phân tích thêm, Việt Nam hiện có trung tâm tài chính tại TPHCM và một số địa phương. Tuy nhiên, trung tâm tài chính của TPHCM hiện chỉ mang tính chất mới nổi, mới phát triển, đang xếp hạng 98/121 trung tâm tài chính toàn cầu.

Tuy nhiên, ông lo lắng, dự thảo đang quy định cho phép thành viên tham gia trung tâm tài chính quốc tế có thể mở sàn giao dịch trên nhiều lĩnh vực từ tín chỉ carbon, hàng hóa, sàn giao dịch chuyên biệt và các loại hình mới theo nhu cầu phát triển... Đại biểu cho rằng, quy định này "thoáng tới mức lo ngại". Việc quản lý sẽ khó khăn, phức tạp, nhà đầu tư có thể chịu rủi ro. Ông đề nghị giao cho trung tâm tài chính quốc tế mở sàn, sau đó giao cho các thành viên tham gia.

Minh Quang