Sau Nguyễn Nhật Ánh, ai sẽ viết tiếp về tuổi học trò?

Đó là những tin vui dành cho bạn đọc yêu mến nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. Dù trong năm tháng nào, sự xuất hiện của nhà văn cũng luôn mang đến không khí tươi mới cho làng sách và sự mong chờ của hàng thế hệ độc giả.

Bìa tác phẩm mới nhất của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh vừa được công bố sáng ngày 9/11 - Ảnh: NXB Trẻ

Mỗi năm một tác phẩm

Như một lời hẹn cùng bạn đọc, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đều có tác phẩm mới ra mắt mỗi năm. Bạn đọc yêu mến nhà văn có thể đón đọc tác phẩm Cô bé hàng xóm và bốn viên kẹo, sẽ được NXB Trẻ phát hành vào ngày 28/11.

Cùng thời điểm, bộ truyện Kính vạn hoa cũng được nhắc nhớ với cuộc thi viết và vlog chủ đề Kính vạn hoa mở ra thế giới (NXB Kim Đồng tổ chức, kéo dài đến ngày 5/12/2025), nhân dịp kỷ niệm 30 năm bộ truyện ra đời. Bài dự thi có thể ở dạng một bức thư hay bài viết chia sẻ cảm xúc, kỷ niệm cá nhân với bộ truyện.

3 thập niên trôi qua, Kính vạn hoa đã trở thành ký ức đẹp của bao thế hệ tuổi học trò. Các nhân vật: Quý Ròm, nhỏ Hạnh, Tiểu Long... quen thuộc trong trang sách và sống động trên màn ảnh. Tên bộ truyện cũng trở thành thương hiệu cho Tiệm sách Kính Vạn Hoa của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh - địa điểm gắn bó với bạn đọc yêu mến ông suốt nhiều năm qua.

Sự trở lại của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh luôn là niềm mong chờ của bạn đọc - Ảnh: Tiệm sách Kính Vạn Hoa

Không gian sáng tác của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh hiếm khi vượt ra khỏi khung cảnh làng quê xứ Quảng và ký ức tuổi thơ trong tâm tưởng ông. Nhưng thế giới của tuổi hồn nhiên, với những câu chuyện về tình yêu, tình bạn, tình cảm gia đình luôn có sức thu hút người đọc. Mỗi tác phẩm như một hạt nước lành góp nên dòng chảy mạnh mẽ, có sức sống vượt thời gian.

Tuổi học trò trong trang viết của nhà văn trong trẻo, thuần khiết, vẽ nên những khung trời mơ mộng của thời hoa niên đồng thời cũng để lại nhiều hoài niệm và ưu tư trước những biến cố, đổi thay của cuộc sống. Cứ thế, nhà văn trao cho bạn đọc những câu chuyện man mác, có niềm vui và nỗi buồn nhưng lúc nào cũng tràn ngập tình yêu thương, sự tử tế và lòng nhân hậu.

Tác phẩm mới Cô bé hàng xóm và bốn viên kẹo sẽ tiếp tục là bầu trời trong vắt của tuổi thơ, với câu chuyện về tình bạn trong sáng và ngọt ngào...

Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đã tạo ra một "hệ sinh thái văn chương" và một vị thế không ai có thể so sánh được - Ảnh: NXB Trẻ

Đề tài tuổi học trò vẫn chờ người cầm bút

Hơn 40 năm qua, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh vẫn miệt mài viết cho tuổi học trò. Thi thoảng, ông rời "địa hạt" làng quê để sáng tác ở một bối cảnh khác như tác phẩm Những người hàng xóm (châu Âu). Còn lại, ông vẫn trở về với nơi chốn gần gũi nhưng luôn là những sáng tạo mới: Tiệm sách của nàng (2024), Mùa hè không tên (2023), Con chim xanh biếc bay về (2020), Làm bạn với bầu trời (2019), Cảm ơn người lớn (2018), Cây chuối non đi giày xanh (2017), Ngày xưa có một chuyện tình (2016)...

Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh là một "ngoại lệ" của văn chương Việt. Tên tuổi và sức hút từ các tác phẩm của ông là không thể so sánh được. Nhưng ngoài tác phẩm mang tên Nguyễn Nhật Ánh, có thể thấy rằng đề tài tuổi học trò hiện nay vẫn là một khoảng trống lớn của văn đàn. Rất nhiều nhà văn viết cho tuổi trẻ và thiếu nhi nhưng một phân khúc rất lớn là bạn đọc tuổi vị thành niên thì vẫn còn bỏ ngỏ.

NXB Kim Đồng từng tái bản các tác phẩm trong Tủ sách tuổi mới lớn

Phần lớn sách viết về tuổi học trò trên thị trường hiện nay là được tái bản từ những Tủ sách Tuổi Hoa, Tuổi Ngọc, Tủ sách Tuổi mới lớn... Các tác phẩm này chủ yếu thuộc về ký ức tuổi học trò trước hoặc sau năm 1975, viết cho thế hệ 7X, 8X...

Những năm gần đây, cũng có những tác phẩm dành cho lứa tuổi học sinh - sinh viên: Mùa hè năm ấy có cơn mưa rào (nhà văn Trần Tùng Chinh, NXB Kim Đồng), Mùa hè bất tận (Lâm Hoàng Trúc), bộ sách Nhật ký cô giáo (Hồ Yên Thục, NXB Tổng hợp TPHCM)... Tuy vậy, vẫn chưa thể tạo được vệt dấu ấn sâu đậm hơn về tác phẩm cho tuổi học trò. Trong khi đó, các tác giả trong độ tuổi hoa niên như Cao Việt Quỳnh, Nguyễn Hạnh Phương, Nguyễn Khang Thịnh, Trần Phú Minh Anh... lại chọn viết về "một thế giới khác", ngoài khuôn khổ trường lớp.

Các sự kiện "về trường" giao lưu văn chương, trò chuyện sách rất thường xuyên được tổ chức. Nhưng khoảng trống của tác phẩm đề tài tuổi học trò vẫn không thể lấp đầy...

Lam Giang