Phim kinh dị Việt tìm cách “thoát kén”

Kinh dị chỉ là bề nổi

Bộ phim Dưới đáy hồ (đạo diễn Trần Hữu Tấn) đang gây chú ý khi lần đầu khai thác chủ đề song trùng. Đây là chủ đề quen thuộc trong nhiều phim Hollywood nên khi chưa ra rạp, Dưới đáy hồ đã bị so sánh với Us - tác phẩm chủ đề song trùng được nhiều khán giả Việt biết đến. Tuy nhiên, Dưới đáy hồ có cách khai thác hoàn toàn khác. Phim là cuộc đối đầu giữa “bản chính” và “bản sao”, giữa con người của hiện tại với bản thân họ trong quá khứ. Dưới đáy hồ không có những pha hù dọa nghẹt thở nhưng lại gây ám ảnh bởi những pha truy sát mà ở đó con người có thể trở thành nạn nhân của chính mình. Việc khai thác mặt tối, góc khuất tâm lý con người trong đời sống hiện đại khiến phim có chiều sâu và mang nét riêng.

Phim Dưới đáy hồ đi sâu khai thác góc khuất tâm lý con người hơn là tập trung xây dựng những pha hù dọa - Ảnh do đoàn phim cung cấp

Cũng đề cập đến vấn đề đương đại là phim Năm mười đang chiếu ngoài rạp. Phim lấy cảm hứng từ trò chơi dân gian năm mười, tình tiết không nặng tính hù ma nhát quỷ mà đi vào yếu tố tâm lý, lên án những vấn đề nóng hiện nay như quyền riêng tư, nạn miệt thị ngoại hình, bắt nạt trên mạng. Phim Âm dương lộ ra rạp cách đây không lâu tiên phong khai thác thể loại kinh dị hành trình. Chuyện phim cũng có sự mới mẻ khi đề cập góc khuất trong ngành lái xe cứu thương, gánh nặng tâm lý của tài xế xe cấp cứu. Tình yêu giữa người và ma trong phim là cái cớ để truyền thông điệp nhân văn về những con người làm nghề này. Thám tử Kiên: Kỳ án không đầu mở đường dòng phim kinh dị kết hợp yếu tố trinh thám và cổ trang. Phim có cách kể chuyện từ tốn, chậm rãi, cài cắm tình huống đánh lạc hướng người xem liên tục. Bối cảnh khoe được tối đa nét đẹp văn hóa dân gian, dân tộc.

Những tác phẩm trên cho thấy các nhà làm phim kinh dị Việt đang tìm cách thoát khỏi lối mòn. Không bám vào các yếu tố quen thuộc như bùa ngải, thầy cúng, truyền thuyết dân gian hay những câu chuyện ngoại lai về xác sống, ma cà rồng, búp bê Kumathong…, phim kinh dị Việt bắt đầu chạm đến các vấn đề gần gũi hơn với đời sống đô thị hiện đại, khám phá nhiều hơn về bản chất con người. Một vài phim tiên phong kết hợp các yếu tố mới chứ không chỉ có kinh dị - hài hay kinh dị - tình cảm. Những pha hù dọa trong phim không theo mô típ cũ nhưng yếu tố kinh dị vẫn “nặng đô”, thậm chí táo bạo, trực diện hơn.

Phù hợp xu thế

Phim kinh dị không hù dọa mà gây ám ảnh bằng câu chuyện, thông điệp sâu sắc về con người, xã hội đương đại đang là hướng đi phổ biến của phim Mỹ - Hàn - 2 nền điện ảnh quen thuộc với khán giả Việt. Các tác phẩm kinh dị của Hollywood đã chạm vào những vấn đề phổ quát như chính trị, lịch sử, phân biệt chủng tộc, AI.... Điện ảnh Hàn cũng nghiêng về hướng phản ánh hiện thực xã hội, bản chất con người trước thời cuộc. Điểm nổi bật ở phim kinh dị Mỹ, Hàn là cảnh hù dọa hợp lý trên nền kịch bản có chiều sâu, có thử nghiệm kết hợp yếu tố mới. Điển hình như 2 phim ra rạp Việt trong tháng Năm là Buổi hẹn hò kinh hoàng (Mỹ) khai thác vấn đề bạo lực gia đình, tổn thương tâm lý và mặt tối của công nghệ hiện đại; phim Tội đồ (Mỹ) là cách kể chuyện mới kết hợp yếu tố kinh dị và âm nhạc.

Phim Thám tử Kiên: Kỳ án không đầu thành công khi kết hợp yếu tố kinh dị với trinh thám , cổ trang - Ảnh do đoàn phim cung cấp

Hiện tại, các nhà làm phim Việt chỉ khẽ chạm vào một số điểm mới. Ở đó, yếu tố tâm linh vẫn được sử dụng vì là “màu sắc” không thể thiếu nhưng cách tiếp cận, góc nhìn bắt đầu có sự thay đổi theo hướng gần với đời sống hiện đại, đi vào nội tâm hơn. Người hâm mộ dòng phim kinh dị có thể chưa thỏa mãn với tần suất, mức độ hù dọa nhưng sẽ phải suy nghĩ về những vấn đề trong phim. Về phim Dưới đáy hồ, đạo diễn Trần Hữu Tấn chia sẻ: “Các yếu tố kinh dị dùng để thể hiện tình tiết, ý nghĩa, ý đồ trong cảnh quay. Tôi muốn dùng yếu tố kinh dị để tạo câu chuyện cho nhân vật, yếu tố kinh dị luôn dừng ở mức vừa đủ, truyền tải được thông điệp câu chuyện chứ không đến mức ghê rợn, máu me. Kinh dị chỉ là bề nổi, tôi muốn chinh phục khán giả bằng những tình tiết để họ thấy phim có ý nghĩa”.

Sự thay đổi này được khán giả ghi nhận. Có trường hợp thành công lớn ở phòng vé như Thám tử Kiên: Kỳ án không đầu và được trông chờ phần tiếp theo. Dù vậy, những gì mới mẻ đều cần thời gian để nhà làm phim lẫn khán giả thích nghi. Phim Việt vẫn còn hạn chế lớn về kịch bản nên khao khát muốn “thoát kén” hay “nâng tầm” cho dòng phim này là điều chính đáng nhưng cần lượng sức. Có thể còn quá sớm để nói phim kinh dị Việt đã tiệm cận xu thế thế giới nhưng những gì đã thể hiện phần nào cho thấy nỗ lực đáng khen của các nhà làm phim để đi đường dài với thể loại này.

Hương Nhu