Oscar 2020: Khước từ không đồng nghĩa với biến mất

Những cái tên bị khước từ và sự phản kháng vi tế

Trước Portman, chiến dịch ​​phi lợi nhuận Give Her a Break do một công ty quảng cáo lớn tại Hollywood phát động, nhằm phản đối việc thiếu vắng các ứng cử viên nữ tại Oscar 2020, đã nhận được sự hưởng ứng của khán giả toàn cầu. Give Her a Break ra mắt trên một cổng thông tin phát sóng trực tiếp của Oscar 2020, trong thời gian nghỉ giữa giờ, thay vì phát quảng cáo của các nhãn hàng tài trợ, chương trình này giới thiệu các bộ phim hay do nữ đạo diễn thực hiện trong năm 2019.

Bộ váy thêu tay bằng chỉ vàng tên các nữ đạo diễn bị Oscar 2020 "ngó lơ" của Natalie Portman

Nhà sáng lập công ty thể hiện quan điểm: “Thông thường chúng tôi nhận làm quảng cáo giữa giờ cho Oscar, nhưng đây là vấn đề vô cùng quan trọng. Có hàng triệu phụ nữ tạo ra những bộ phim đáng kinh ngạc, nhưng lại không được chú ý bởi định kiến sai lầm trong ngành công nghiệp này. Chúng tôi muốn sửa chữa nó”. Tờ The Guardian gọi đây là hành động phản kháng độc đáo và tinh tế nhất trong lịch sử.

Rất nhiều cái tên nữ giới trong vai trò đạo diễn hoặc diễn viên đã bị Viện Hàn lâm Khoa học Nghệ thuật điện ảnh Hoa Kỳ bỏ quên. Trong số đó, nổi bật và đáng chú ý nhất là tám cái tên được Natalie Portman “vinh danh” trên áo choàng, gồm: Scafaria (phim Hustlers), Lulu Wang (The Farewell), Greta Gerwig (Little Women), Diop (Atlantics), Heller (A Beatiful Day in the Neighborhood), Matsoukas (Queen & Slim), Har'el (Honey Boy) và Sciamma (Portrait of a Lady on Fire). Việc ngôi sao người Mỹ gốc Á Awkwafina (The Farewell) không có tên trong bảng đề cử “Nữ chính xuất sắc” cũng gây tranh cãi không nhỏ.

Trong lịch sử 92 năm của Oscar, chỉ có năm phụ nữ từng được đề cử ở hạng mục “Đạo diễn xuất sắc nhất”, và chỉ có Kathryn Bigelow từng giành chiến thắng cho The Hurt Locker (Chiến dịch Sói sa mạc) vào năm 2009. Thực tế cho thấy, 2019 là năm khá thành công của các nữ đạo diễn nói riêng và phái nữ nói chung tại Hollywood. Theo thống kê của The Guardian, trong số 100 phim doanh thu cao nhất năm 2019, có đến 10,6% phim có sự góp mặt của nữ giới ở vai trò đạo diễn hoặc đồng đạo diễn.

Cơ hội nhiều hơn cho nữ giới

Hollywood luôn là một nơi thực tế, tiếng nói của bạn chỉ có giá trị khi bộ phim giải trí bạn làm ra mang về doanh thu khủng cho nhà sản xuất, trừ một vài trường hợp ngoại lệ. Wonder Woman (Patty Jenkins) vẫn được xem là bước ngoặt của tinh thần nữ quyền trong điện ảnh, khi lần đầu tiên, một bộ phim bom tấn về nữ siêu anh hùng do một nữ đạo diễn cầm trịch thắng lợi giòn giã. Phim mang về 3 tỷ USD toàn cầu, trở thành phim ăn khách nhất của vũ trụ điện ảnh D.C. tại thời điểm đó.

Jenkins không phải là nữ đạo diễn đầu tiên thực hiện các siêu phẩm giải trí, bởi trước cô đã có những cái tên nữ giới khác như: Anne Fletcher - gắn liền với nhiều phim đình đám: Step Up (2006), 27 Dresses (2008), The Proposal (2009), The Guilt Trip (2012) đạt doanh thu 975 triệu USD toàn cầu; Catherine Hardwicke với Twilight (2008), Red Riding Hood (2011) hay Nancy Meyers với The Parent Trap (1998), What Women Want (2000), Something’s Gotta Give (2003), The Holiday (2006), It’s Complicated (2009) với tổng doanh thu gần 1,16 tỷ USD. Nhưng Jenkins là cái tên duy nhất ở cột mốc đó, mở thêm những cơ hội mới và cổ vũ các hãng phim tin tưởng vào nữ giới ở vai trò đạo diễn, cũng như những lĩnh vực khác mà nam giới luôn chiếm ưu thế như quay phim, sáng tác nhạc phim.

Nữ nhạc sĩ Hildur Guðnadóttir giành chiến thắng tại Oscar 2020

Bằng chứng là nữ nhạc sĩ người Iceland - Hildur Guðnadóttir - khi được giao nhiệm vụ đảm trách phần nhạc cho phim Joker - đã ngay lập tức rinh về tượng vàng ở hạng mục “Nhạc phim xuất sắc nhất” tại Oscar 2020. Đây là nữ nhạc trưởng duy nhất đạt được giải thưởng ở hạng mục này cho tới thời điểm hiện tại.

Trong năm 2020, có ít nhất năm phim bom tấn giải trí do những nữ đạo diễn cầm trịch sẽ ra mắt gồm: Birds of prey - đạo diễn Cathy Yan vừa ra mắt ngày 7/2; Niki Caro với Mulan, ra mắt ngày 27/3; Cate Shortland với Black Widow, ra mắt ngày 1/5; Patty Jenkins với Wonder Woman 1984, ra mắt ngày 5/6, và Eternals của Chloé Zhao ra mắt ngày 6/11. Con số này chứng minh rằng, bên cạnh các bộ phim độc lập hay kinh phí thấp, phụ nữ dần chiếm ưu thế trong những bộ phim giải trí mùa lễ hội.

Còn với các giải thưởng, như Quả cầu vàng hay Oscar, khi sự bối rối qua đi, tài năng rồi sẽ được thừa nhận, nếu giải thưởng ấy muốn tiếp tục khẳng định tiếng nói và uy tín. 

Lê Phan