Nhiều người trả giá đắt vì tin vào "thần dược" trị đột quỵ

Quá tin tưởng vào quảng cáo trên mạng, nhiều người trung niên, người cao tuổi có thói quen dùng an cung ngưu hoàng hoàn như thuốc dự phòng đột quỵ. Không ít trường hợp người bệnh nhập viện trong tình trạng đột quỵ nặng, nguy kịch chỉ vì tin tưởng loại “thần dược” truyền miệng này.

Tìm mua “thần dược” an cung ngưu

Thấy người hàng xóm bị đột quỵ, bà P.T.K. - 68 tuổi, ở TPHCM - liền giục con gái phải mua ngay an cung ngưu hoàng hoàn về uống dự phòng. Người nhà kể, bà hay xem Facebook, YouTube thấy nhiều người mặc áo blouse tự xưng là bác sĩ nói về “thần dược” này.

Chị Hồng Minh - con gái bà K. - chia sẻ: “Mẹ tôi nhất định bắt chúng tôi phải mua loại an cung ngưu nhập khẩu từ Bắc Kinh. Tôi lên mạng dò hỏi, người bán cũng cam kết hàng mới, uống phòng ngừa, điều trị đột quỵ hiệu quả hơn tây y”. Chị đặt mua hộp nhỏ cho mẹ yên tâm. Nhưng từ khi mua về, bà K. lại bỏ thuốc điều trị huyết áp, đái tháo đường để uống an cung ngưu hoàng hoàn, khiến gia đình rất lo lắng.

An cung ngưu hoàng hoàn được rao bán với lời quảng cáo như “thần dược”

Còn ông D.T.E. - 72 tuổi, ở TPHCM - đặt mua 3 sản phẩm an cung ngưu tặng cho bạn bè. Ông luôn tin tưởng “thần dược” này bởi cho rằng bản thân đã uống được 3 tháng và cảm thấy… hợp thuốc. Đáng nói, ông E. liên tục khuyên người bà con đã bị đột quỵ ngưng điều trị phục hồi chức năng, chỉ cần sử dụng thuốc sẽ có thể đi lại.

Tuy nhiên, giữa tháng 8/2025, ông E. đã phải nhập viện cấp cứu vì xuất huyết não. Ngay từ khi bị yếu liệt tay, chân, ông E. không nghe khuyên can của người nhà, nhất định chỉ uống an cung ngưu chứ không chịu đến bệnh viện tầm soát bệnh. Đến khi bệnh quá nặng, dù đã được cấp cứu nhưng phải chịu di chứng nặng nề.

Tiến sĩ, bác sĩ Võ Văn Tân - Trưởng khoa Nội thần kinh, Bệnh viện Nhân dân Gia Định - cho biết, mỗi năm, bệnh viện cấp cứu hơn 2.000 trường hợp đột quỵ. Trong đó, hơn 10% người bệnh được đưa đến kịp thời. Ngoài tình huống người đột quỵ ở một mình, người phát hiện không biết người thân đột quỵ. Cũng có không ít trường hợp người bệnh khi có dấu hiệu đột quỵ thay vì được đưa đến bệnh viện lại bị điều trị theo phương pháp dân gian, hay người nhà cho uống an cung ngưu hoàng hoàn khi bắt đầu xảy ra triệu chứng đột quỵ. Đến lúc bệnh quá nặng, người nhà đưa đi bệnh viện thì đã muộn.

Theo bác sĩ Võ Văn Tân, đột quỵ xảy ra chủ yếu do rối loạn mạch máu não, được chia làm 2 nhóm chính là đột quỵ nhồi máu não (thiếu máu não) và đột quỵ xuất huyết não (bể mạch máu não). Kết quả của CT/MRI sọ não sẽ cho biết bệnh nhân bị nhồi máu hay xuất huyết não. Từ đó, bác sĩ có hướng điều trị đúng như tiêu sợi huyết, can thiệp nội mạch hoặc điều trị nội khoa.

Một trong những yếu tố sống còn khi cấp cứu đột quỵ chính là “giờ vàng”. Đây là khoảng thời gian quý giá không chỉ cứu sống người bệnh, mà còn hạn chế tối đa di chứng về sau. Vì vậy, một khi có dấu hiệu hoặc phát hiện người bị đột quỵ, đừng chần chừ, hãy đưa ngay người bệnh vào cơ sở y tế.

Bác sĩ Võ Văn Tân cho biết thêm: “Tính đến hiện tại, các biện pháp dân gian truyền miệng hay thầy lang, thuốc gia truyền cấp cứu đột quỵ đều chưa được chứng minh là có tác dụng. Điều này không chỉ làm chậm trễ điều trị mà còn khiến người bệnh bị nặng thêm”.

An cung ngưu hoàng hoàn không trị được đột quỵ

Tiến sĩ, bác sĩ Trương Thị Ngọc Lan - Phó viện trưởng Viện Y Dược học dân tộc TPHCM - cho hay: khi đột quỵ xảy ra, không riêng gì các loại thuốc đông y, mà cả thuốc tây y cũng không được sử dụng cho người bệnh. Bởi người bệnh bị triệu chứng khó nuốt nên đưa thuốc vào, nguy cơ hít sặc thuốc xuống phổi, gây các biến chứng viêm phổi, thậm chí tử vong.

Về đông y, an cung ngưu hoàng hoàn chỉ có tác dụng giúp giảm tình trạng đông máu đối với các trường hợp đột quỵ nhồi máu não. Tuy nhiên, bệnh nhân vẫn tiềm ẩn nguy cơ chảy máu trong vùng nhồi máu. Ngược lại, nếu bị đột quỵ chảy máu não, việc sử dụng sản phẩm này sẽ tăng nguy cơ chảy máu do máu không thể đông lại. Mọi người phải cẩn trọng với các loại thuốc chống đột quỵ đang được rao bán tràn lan trên mạng. Đặc biệt là an cung ngưu hoàng hoàn.

Bác sĩ Trương Thị Ngọc Lan cho rằng, đông y không phủ nhận giá trị của an cung ngưu hoàng hoàn. Tuy nhiên, dù là an cung ngưu hay bất kỳ bài thuốc nào, trước khi sử dụng phải hiểu rõ thành phần, chỉ định của thuốc. An cung ngưu gồm nhiều loại như: vũ hàng thành tâm, vũ hoàng tĩnh tâm tuy được Bộ Y tế cấp phép sử dụng, nhưng không phải thuốc phòng ngừa hay cấp cứu đột quỵ mà chỉ dùng để hỗ trợ khi đang điều trị bệnh này.

Trong một số tình huống, theo đông y, an cung ngưu cũng được xem là thuốc cấp cứu nhưng chỉ được sử dụng trong thời gian ngắn theo hướng dẫn của bác sĩ. Không phải cứ đột quỵ là dùng an cung ngưu mà phải căn cứ trên kết luận tây y về nguyên nhân đột quỵ, cơ địa bệnh nhân và quan trọng bác sĩ phải kiểm tra, chỉ định liều lượng, nếu không sẽ rất nguy hiểm.

“Người bệnh không nên quá tin vào lời quảng cáo, hay các loại sản phẩm được cam kết nhập khẩu, xách tay, vì chúng ta không biết thành phần của sản phẩm. Lạm dụng an cung ngưu hoàng hoàn chưa thể phòng ngừa mà còn có nhiều nguy hại. Đặc biệt là khi thuốc được bán tràn lan, nhiều nguồn gốc như hiện nay” - bác sĩ Trương Thị Ngọc Lan nói và khuyến cáo, hiện nay trên mạng thường rao bán sản phẩm an cung ngưu hoàng hoàn có nguồn gốc từ Triều Tiên, Trung Quốc, Hàn Quốc… rất khó để biết hàng thật, giả.

Trường hợp là sản phẩm thật sẽ có giá từ hơn 3 triệu đồng trở lên. Với thuốc xuất xứ từ Trung Quốc đa số hãng sản xuất đều tôn trọng công thức nguyên thủy nên trong viên thuốc sẽ có chứa chu sa và một số chất khác, lạm dụng thuốc sẽ đối mặt nguy cơ ngộ độc khá cao. Vì vậy, người dùng nên đến bác sĩ để được hướng dẫn sử dụng đúng cách.

Ngoài ra, đột quỵ có nhiều nguyên nhân, thường gặp ở người có bệnh nền cao huyết áp, tim mạch, tiểu đường hay người có tiền sử uống rượu bia... Vì vậy, quan trọng nhất là đi khám sức khỏe định kỳ, kiểm soát huyết áp và mỡ máu, bệnh lý nền, hơn là uống an cung ngưu hoàng hoàn dự phòng.

Phạm An - Thanh Hương