Kích hoạt ECMO lưu động vượt hơn 100km cứu bệnh nhi nguy kịch

Các bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương nhanh chóng thực hiện các biện pháp cấp cứu và đặt ECMO cho bệnh nhi tại bệnh viện địa phương (ảnh bác sĩ cung cấp)

Khoảng trước 4 ngày nhập viện, bé Đ.N.H. (11 tuổi, ở Ninh Bình) có biểu hiện sốt, nôn và mệt mỏi. Ngày 17/5, trẻ nhập viện tại địa phương, nhưng sau 24g bỗng ngất xỉu, chuyển biến nặng nhanh chóng. Bệnh nhi da tái, SPO2 mức 75%, môi tím, chân tay lạnh.

Trẻ được chẩn đoán sốc tim, viêm cơ tim tối cấp. Ngay lập tức, các bác sĩ bệnh viện địa phương đã hội chẩn qua điện thoại với PGS.TS Tạ Anh Tuấn - Trưởng khoa Điều trị tích cực Nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương - để tìm ra phương án điều trị phù hợp.

“Nhận định bệnh nhi đang rất nguy kịch, nguy cơ tử vong cao, chỉ có kỹ thuật ECMO là phương án tối ưu nhất có thể giữ sự sống cho trẻ lúc này. Tuy nhiên, với tình trạng hiện tại của trẻ thì việc di chuyển từ Ninh Bình đến Bệnh viện Nhi Trung ương là quá nguy hiểm. Trẻ có thể ngừng tim, ngừng thở bất cứ lúc nào” - bác sĩ Tạ Anh Tuấn nói.

Do đó, ông đã khẩn trương hướng dẫn bác sĩ bệnh viện địa phương các thao tác cấp cứu và hồi sức cho bệnh nhi qua điện thoại. Đồng thời xin ý kiến Ban giám đốc bệnh viện cử 1 ekip ECMO đến Ninh Bình hỗ trợ cấp cứu.

Dưới sự chỉ đạo của TS.BS Phan Hữu Phúc - Phó giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương, xe cứu thương chở theo ekip các bác sĩ, điều dưỡng khoa Điều trị tích cực Nội khoa và Ngoại Tim mạch, cùng máy móc chuyên dụng đã vượt hơn 100km đến Ninh Bình cấp cứu cho bệnh nhi.

Khi tiếp nhận, bệnh nhi được xác định sốc tim, viêm cơ tim tối cấp, rối loạn nhịp tim, không đáp ứng với các biện pháp nội khoa thông thường.

Trước tình trạng nặng nề, diễn biến nhanh, cấp tính, trái tim đang dần “kiệt sức”, các bác sĩ đã lập tức đặt máy ECMO để hỗ trợ tuần hoàn và hô hấp, giúp trái tim đang co bóp yếu ớt và loạn nhịp của trẻ có cơ hội hồi phục.

Gần 24g đêm ngày 17/5, chuyến xe chở bé Đ.N.H. an toàn về đến Bệnh viện Nhi Trung ương. Tại Khoa Điều trị tích cực Nội khoa, bên cạnh hỗ trợ ECMO, trẻ còn được lọc máu hấp phụ cytokine, theo dõi ô xy nhu mô não bằng quang phổ cận hồng ngoại NIRS, điều chỉnh các rối loạn nội môi, duy trì thuốc vận mạch và chăm sóc đặc biệt...

Sau 6 ngày điều trị, bé Đ.N.H. đã vượt qua nguy kịch và được cai máy ECMO. Hiện tại, trẻ tự thở, tỉnh táo, không có di chứng về thần kinh, tiên lượng hồi phục tốt, tuy nhiên vẫn cần theo dõi về tim mạch.

Theo PGS.TS Tạ Anh Tuấn, viêm cơ tim biến chứng sốc tim, nếu không đáp ứng các biện pháp nội khoa thông thường thì cần chỉ định ECMO ngay. Tốc độ phản ứng nhanh, sự hỗ trợ liên viện, liên chuyên khoa trong chỉ định và triển khai ECMO - chính là yếu tố tiên quyết làm nên thành công của ca bệnh.

Các bác sĩ cho biết, nhiều trẻ viêm cơ tim có thể có biểu hiện của đợt nhiễm vi rút một vài tuần trước khi khởi bệnh. Sau đó, trẻ xuất hiện các triệu chứng như: mệt mỏi, đau bụng, buồn nôn, nôn, tiêu chảy, sốt, ho… Tuy nhiên, nếu trẻ có kèm theo: thở nhanh, đau ngực, khó thở, nhịp tim nhanh, môi và da tái, cha mẹ cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.

Mỗi năm, Khoa Điều trị tích cực Nội khoa tiếp nhận khoảng 20-40 ca viêm cơ tim trẻ em. Trước đây, tỉ lệ tử vong của trẻ bị viêm cơ tim rất cao. Nhưng hiện nay, với sự phối hợp liên khoa, liên viện và áp dụng kỹ thuật ECMO, nhiều trẻ đã được cứu sống ngoạn mục. Tỉ lệ cứu sống trẻ viêm cơ tim được hỗ trợ ECMO tại Bệnh viện Nhi Trung ương là khoảng 60% - tương đương với các nước phát triển.

Huyền Anh