Hàng ngàn cư dân sống mòn bên rạch Văn Thánh ô nhiễm

Nhiều ngôi nhà bên rạch Văn Thánh bị rác thải bao vây, bốc mùi hôi thối

Rạch Văn Thánh, thuộc hệ thống kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè, kéo dài từ cầu Điện Biên Phủ đến ngã ba kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè, với chiều dài khoảng 1,5km, chảy qua các phường 19, 21, 22 của quận Bình Thạnh. 2 bên bờ rạch, nước đen kịt; lục bình, rác thải, chai nhựa, túi ni lông… nổi lềnh bềnh, bốc mùi hôi thối. Trên những cây cột bê tông, cột gỗ, nhiều căn nhà tạm bằng tôn, gỗ, tồn tại rất mong manh, có thể sụp đổ bất cứ lúc nào.

Trong một căn nhà tạm như thế thuộc địa bàn phường 22, quận Bình Thạnh, bà Nguyễn Thị Liễu (62 tuổi) cho biết, bà đã mua lại căn nhà từ năm 1990 và sinh sống ở đây từ đó. Anh Võ Tiến Phát - (32 tuổi) con trai bà Liễu - cho hay, cuộc sống nơi đây không ổn lắm, mùi hôi dưới rạch bốc lên rất khó chịu. Thỉnh thoảng, xác động vật từ nơi khác trôi đến, kẹt lại, bốc mùi nhiều ngày liền, đến nghẹt thở. Nhà được chống bằng cừ nên cứ vài năm hư hỏng, lại phải sửa. Hiện nay, sàn nhà khu vực nấu ăn đã hư hỏng nặng, từ trên có thể nhìn dòng nước đen đang chảy bên dưới… Căn nhà rộng 25m2 là nơi sinh sống của 5 thành viên. Trên sàn chất kín đồ đạc, chỉ còn một khoảng trống đủ làm chỗ ngồi cho mọi người. Trên gác là nơi mọi người nằm ngủ. Chán ngán với cảnh sống kênh rạch tạm bợ, gia đình anh Phát đều mong sớm được di dời, tái định cư.

Anh Phát nói: “Khoảng 20 năm trước đã từng nghe chuyện di dời, nhưng đến nay vẫn chưa thấy thực hiện. Gần đây lại thấy báo đài thông tin sắp di dời. Vì thế, dù nhà đã gãy cừ, hư hỏng, nhưng tôi cũng không dám sửa, sợ sửa xong lại di dời thì tốn tiền. Nên cứ thấp thỏm vậy” - anh Phát tâm sự.

Ông Vương Văn Phúc - 88 tuổi, ngụ phường 22, quận Bình Thạnh - cũng cho hay, vài tháng trước, ông đã nghe nói chuẩn bị di dời, nhưng đến nay vẫn chưa thấy có thông báo. Ông rất mong sẽ được đền bù hợp lý, ngang bằng giá trị tài sản và người dân sớm được di dời, ổn định cuộc sống.

Việc di dời 1.063 căn hộ 2 bên bờ rạch Văn Thánh thuộc dự án Nạo vét, cải tạo rạch Văn Thánh, quận Bình Thạnh, do Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị TPHCM làm chủ đầu tư. Dự án vừa giải quyết nhu cầu thoát nước, cải thiện môi trường, vừa di dời nhà trên và ven kênh để chỉnh trang đô thị. Theo báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, dự án có tổng mức đầu tư hơn 6.191 tỉ đồng, trong đó chi phí bồi thường - hỗ trợ và tái định cư khoảng 4.920 tỉ đồng, chi phí xây dựng 981 tỉ đồng.

Sở Xây dựng TPHCM cho biết, đơn vị đã trình Hội đồng Thẩm định thành phố báo cáo nói trên. Hiện nay, UBND thành phố đã giao Sở Kế hoạch và Đầu tư rà soát, tham mưu bố trí vốn để thực hiện dự án. Nếu được bố trí vốn, dự án sẽ được triển khai thực hiện trong giai đoạn 2026-2030.

Ngoài dự án Nạo vét, cải tạo rạch Văn Thánh, 2 dự án cải tạo kênh rạch khác cũng đang chờ được bố trí vốn thực hiện. Đó là dự án Cải tạo kênh Hy Vọng, quận Tân Bình (bồi thường 179 căn, tổng vốn di dời 1.595 tỉ đồng) và dự án Xây dựng hạ tầng, cải tạo môi trường kênh Tẻ, quận 4 (bồi thường 741 căn nhà, tổng vốn di dời 2.089 tỉ đồng).

Theo kế hoạch tổ chức thực hiện chỉnh trang và phát triển đô thị trên địa bàn TPHCM, giai đoạn 2021-2025 và các năm tiếp theo, UBND TPHCM đặt ra chỉ tiêu bồi thường, di dời 6.500 căn nhà trên và ven kênh rạch. Nhưng đến hết quý II năm 2024, thành phố mới bồi thường, di dời được 983 căn, gồm 2 dự án đã hoàn thành, 6 dự án đang thực hiện, dự kiến hoàn thành công tác di dời trước ngày 30/4/2025. Theo phương án bố trí vốn hiện nay, đến hết năm 2025, thành phố dự kiến sẽ bồi thường, di dời được 4.928/6.500 căn, đạt tỉ lệ 75,82% chỉ tiêu đề ra.

Vũ Quyền