Đại biểu nói “xấu hổ” nếu cho phép sản xuất thuốc lá điện tử đưa sang nước khác

Đại biểu Nguyễn Anh Trí - ảnh: QH

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí (TP Hà Nội) cho hay, ngày 30/11/2024, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 173/2024/QH15 (Nghị quyết 173) về hoạt động chất vấn tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, trong đó, đối với lĩnh vực y tế quy định: “Quốc hội thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người từ năm 2025, bảo đảm sức khỏe cộng đồng, trật tự, an toàn xã hội…”.

Ngày 18/11/2025 vừa qua Tổ chức Y tế thế giới đã gửi thư cho Thủ tướng Phạm Minh Chính, trong thư có viết: “Hành động quyết liệt của Việt Nam trong việc cấm các sản phẩm độc hại này đã được Tổng Giám đốc WHO, Tiến sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus, tuyên dương tại phiên họp Đại hội đồng Y tế thế giới tháng 5/2025”.

Dự thảo Luật Đầu tư (sửa đổi) lần này đã bổ sung thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng vào Danh mục cấm đầu tư kinh doanh tại Điều 6.

Tuy nhiên, dự thảo chỉ quy định cấm kinh doanh thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Đại biểu khẳng định, viết như vậy chưa đủ và chưa đúng với tinh thần của Nghị quyết 173 của Quốc hội.

Đại biểu đề xuất dự thảo quy định chặt chẽ: “Cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện có tác hại cho sức khỏe con người”.

Bởi theo đại biểu, nếu chỉ cấm kinh doanh, doanh nghiệp có thể đầu tư để sản xuất, để làm kho chứa, để vận chuyển…

“Tôi rất xấu hổ vì điều này. Tại sao chúng ta biết sản phẩm độc hại thì cấm trong nước, nhưng lại cho phép sản xuất để đưa sang nước khác? Ở đâu cũng là con người, là nhân loại”, ông nói.

Đối với quy định về xử lý chuyển tiếp đối với các dự án đầu tư sản xuất thiết bị điện tử cho thuốc lá đã được cấp phép trước NQ 173, đại biểu đề nghị thời gian chuyển tiếp tối đa là 12 tháng, không nên kéo dài.

Bên cạnh đó, đại biểu kiến nghị Chính phủ sớm có nghị định chế tài, để xử phạt các hành vi cấm trong Nghị quyết 173. Quốc hội cần sớm đưa vào chương trình để sửa đổi Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá nhằm đưa các nội dung cấm trong Nghị quyết 173 vào văn bản Luật cho thật đầy đủ và hiệu quả.

Đại biểu chia sẻ cuộc chiến đẩy lùi, ngăn chặn những loại sản phẩm độc hại dưới bộ mặt "tiện dụng, thơm" và giảm hại đang còn rất cam go nên cần sự chung tay của toàn xã hội.

Đại biểu Nguyễn Hoàng Uyên - ảnh: QH

ĐBQH Nguyễn Hoàng Uyên (tỉnh Tây Ninh) dẫn báo cáo của Bộ Y tế, tỉ lệ học sinh từ 13 – 17 tuổi sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tăng từ 2,6% trong năm 2019 lên 8,1% trong năm 2023. Đặc biệt là nhóm tuổi từ 13 đến 15 tăng từ 3,5% trong năm 2022 lên 8% trong năm 2023 (coi như tăng gần gấp đôi).

Thực trạng này cho thấy thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đang nhắm vào nhóm trẻ dễ tổn thương, gây nguy cơ tác động lâu dài tới sức khỏe và tương lai của cả một thế hệ.

Bà Nguyễn Hoàng Uyên cũng nêu lên những lý do để cấm sản xuất, đầu tư, kinh doanh các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Cụ thể là phù hợp với công ước khung về kiểm soát thuốc lá của Tổ chức Y tế Thế giới; đảm bảo tính chặt chẽ, khả thi và đồng bộ với các quy định hiện hành.

Nghị quyết 123 của Quốc hội cũng đã thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng từ năm 2025. Quyết định 1665 của Thủ tướng Chính phủ giao các bộ, ngành, địa phương rà soát các văn bản pháp luật liên quan để đề xuất sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ hoặc ban hành mới.

“Như vậy, việc đưa vào Luật Đầu tư (sửa đổi) sẽ tạo cơ sở pháp lý rõ ràng, thống nhất, giúp việc thực thi pháp luật trở nên khả thi và hiệu quả hơn”, bà nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, việc cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trong Luật Đầu tư còn giúp ngăn chặn nguy cơ kinh doanh bất hợp pháp, tăng cường quản lý nhà nước về thương mại, đồng thời bảo đảm hiệu lực của các quy định pháp luật liên quan như Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá; Luật Quản lý thuế và các nghị định hướng dẫn.

Như Diệp