Chưa nên chuyển Văn phòng Đăng ký đất đai về xã khi hạ tầng số chưa sẵn sàng

TS Phạm Viết Thuận - Viện Kinh tế tài nguyên và môi trường TPHCM - phát biểu tại tọa đàm - Ảnh: TH

TS. Phạm Viết Thuận - Viện Kinh tế tài nguyên và môi trường TPHCM - cho biết, theo Nghị quyết số 316/NQ-CP do Chính phủ ban hành đã giao nhiệm vụ cho các bộ, ngành và địa phương sắp xếp lại hệ thống khuyến nông và Văn phòng Đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Mục tiêu của nghị quyết này nhằm tinh gọn bộ máy, thống nhất dữ liệu và nâng cao hiệu quả phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Tuy nhiên, thực tế triển khai cho thấy, việc chuyển chức năng về cấp xã vào thời điểm hiện nay còn nhiều vướng mắc về nhân lực chưa đủ, hạ tầng công nghệ thông tin chưa đồng bộ; cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia vẫn đang trong quá trình hoàn thiện.

Đến nay, cả 34/34 tỉnh, TP đã có 1 VPĐKĐĐ cấp tỉnh và khoảng 703 chi nhánh cấp huyện (cũ), trực thuộc Sở Nông Nghiệp và Môi trường (NN -MT), hoạt động ổn định và thống nhất về chuyên môn.

Mạng lưới này đang là đầu mối chuyên môn ngành dọc bảo đảm đo đạc, chỉnh lý biến động và quản trị cơ sở dữ liệu đất đai tập trung, liên thông với thuế, tư pháp, ngân hàng, công chứng.

Theo các chuyên gia, chuyển chức năng VPĐKĐĐ về cấp xã khi hạ tầng và dữ liệu quốc gia chưa hoàn thiện có thể gây gián đoạn công tác quản lý đất đai

Tại TPHCM, sau khi sáp nhập các đơn vị hành chính, TP đang làm sạch dữ liệu địa hành chính, số hóa dữ liệu đất đai theo số lô, số thửa để kết nối với cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia. Việc chuyển toàn bộ chức năng VPĐKĐĐ về xã từ ngày 15/10/2025, khi công tác số hóa chưa hoàn tất, có thể phát sinh nhiều rủi ro như dữ liệu gián đoạn, hồ sơ sai lệch, mất an toàn thông tin.

Do đó, TS. Phạm Viết Thuận đề xuất giữ nguyên mô hình chi nhánh VPĐKĐĐ hiện nay để bảo đảm tính thống nhất quản lý, an toàn dữ liệu và chất lượng phục vụ người dân trong khi hạ tầng kỹ thuật và dữ liệu số quốc gia chưa hoàn thiện.

Đồng quan điểm, PGS.TS Nguyễn Đinh Tuấn - nguyên hiệu trưởng Trường Đại học Tài Nguyên và Môi trường TPHCM - cũng kiến nghị giữ nguyên mô hình chi nhánh VPĐKĐĐ hiện nay. Vì để chuyển đổi mô hình thành công, trước hết cần hoàn thiện cơ sở dữ liệu đất đai, đồng thời ban hành các quy định cụ thể về thẩm quyền, phân cấp, chuyển đổi tổ chức.

Ông Đỗ Đức Đôi - nguyên Phó vụ trưởng Vụ Đăng ký và thống kê đất đai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) - cho biết, chi nhánh VPĐKĐĐ là đơn vị nghiệp vụ, là đơn vị sự nghiệp có thu trực thuộc UBND cấp tỉnh theo quy định của luật Đất đai 2024.

Mục tiêu thành lập của chi nhánh VPĐKĐĐ là tách bạch giữa quản lý nhà nước và làm chuyên môn. Nhà nước lập quy hoạch, ra quyết định giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, cho chuyển mục đích sử dụng đất... còn làm như thế nào là do cơ quan chuyên môn là Chi nhánh VPĐKĐĐ ký cấp sổ hồng.

“Nếu chúng ta chuyển ngay Chi nhánh VPĐKĐĐ về xã, phường sẽ khiến người dân gặp khó khăn khi đi làm thủ tục hành chính. Do đó chúng tôi đề nghị giữ nguyên trong một thời gian để tìm mô hình mới”- ông Đôi chia sẻ.

Ánh Minh