Bình đẳng đem lại sự giàu có cho hôn nhân

Trong cuốn sách Khoa học về lòng tin, tác giả John Gottman đã chỉ ra rằng, trong số các mâu thuẫn, có 69% mâu thuẫn không thể giải quyết, không bao giờ có thể giải quyết được và 31% mâu thuẫn có thể trao đổi, đối thoại. Mâu thuẫn không xử lý được bao gồm 2 nhóm. Nhóm thứ nhất là sự khác biệt về tính cách, nhân cách, những quan điểm, giá trị, niềm tin và rất nhiều thứ đã hình thành khi người ta lớn lên, trước khi yêu đương. Nhóm thứ hai là nhu cầu, sở thích của từng cá nhân.

Khi không hài lòng nhau, sẽ phát sinh 4 phản ứng gây hại cho cuộc sống lứa đôi. Đó là sự phàn nàn, chỉ trích; coi thường (cậy về uy quyền, sức mạnh, tiền bạc để coi thường người kia); phòng vệ (khi có mâu thuẫn thì tập trung bảo vệ mình); làm mặt lạnh, cắt đứt giao thiệp. Nếu kéo dài, 4 phản ứng này sẽ khiến tình cảm phai nhạt.

Thái độ dành cho nhau sẽ không đẹp, cuộc sống sẽ phát sinh nguy hiểm, rắc rối nếu mình yêu ai đó vì những lợi ích, kiểu như “Tôi yêu cô ấy vì cô ấy nấu nướng giỏi, quán xuyến gia đình, chăm lo cho tôi”, “Tôi yêu anh ấy vì anh ấy có rất nhiều tiền, có thể chăm lo đời sống vật chất sung túc cho tôi”. Bất cứ ai cũng có điểm mạnh, điểm tốt và điểm dở. Nếu không có tình yêu thì người ta sẽ thường nhìn vào những cái sai, cái dở của người kia. Người thật lòng yêu sẽ đề cao những phẩm chất tích cực của bạn đời.

Với chỗ lệch trong hôn nhân, ta kê bằng gì? Kê bằng tình yêu. Nhưng tình yêu nghe có vẻ mơ hồ, dễ nhầm với sự hấp dẫn của cơ thể. Vậy hãy quay về với gốc gác của tâm hồn, đó là lòng tin. Không tin nhau thì không kê được. Thậm chí, nếu kê bằng cái tôi thì càng kê càng xô lệch, không thể đi đường dài cùng nhau. Ôm tâm thế lệch bước vào hôn nhân và trông chờ người kia bù đắp là rất nguy hiểm cho mối quan hệ vợ chồng.

Để kê lại chỗ lệch, phải chấp nhận người kia là như vậy, không đòi hỏi bạn đời phải thay đổi hoặc đáp ứng kỳ vọng của mình. Bên cạnh chấp nhận bạn đời, ta cần rèn luyện thái độ tôn trọng bản thân. Mỗi người phải tiếp tục nuôi dưỡng đam mê của mình và tôn trọng đam mê của người kia.

Cần học và bồi đắp những kỹ năng liên quan đến giao tiếp để xây dựng “hôn nhân khỏe mạnh”. Theo nghiên cứu của ông John Gottman, hôn nhân sẽ tệ hại khi người trong cuộc chỉ nhìn thấy lỗi của nhau, nhấn mạnh sự bất mãn đối với người kia. Trái lại, nhìn thấy điểm hay, tập trung vào điểm độc đáo của nhau là điều cần thực hành hằng ngày để tăng độ hài lòng trong cuộc sống hôn nhân.

Xây dựng sự bình đẳng trong gia đình sẽ khiến những điểm lệch, sự khác biệt đem lại sự “giàu có” cho hôn nhân. Gia đình không thể ổn nếu thành viên nào đó chịu thiệt thòi, luôn luôn phục tùng, hy sinh để cố gắng kê lại chỗ lệch. Thiết lập vị thế bình đẳng trong gia đình là rất quan trọng bởi nó tạo ra sự thay đổi lớn của xã hội, giúp đẩy lùi những định kiến.

Chuyên gia tâm lý Ngô Minh Uy

(Trưởng ban Đào tạo, Hội Khoa học tâm lý - giáo dục TPHCM, Giám đốc Trung tâm WELink - Công ty Tâm lý Đông Tây)