Bệnh gút đang tấn công giới trẻ

Người trẻ bị gút tăng nhanh

Sau cuộc nhậu với đối tác, anh P.T.D. - 24 tuổi, ở TPHCM - không thể bước xuống giường bởi cơn đau nhói ở mắt cá, cổ chân trái. Nghĩ có thể lúc say rượu vô tình đá phải vật cứng nên chân đau, anh nhờ vợ mua thuốc về uống và xoa bóp dầu. Tuy nhiên, chân ngày càng đau, chỉ cần cử động cũng cảm giác căng cứng, tê buốt, anh đến Bệnh viện Đại học y dược TPHCM khám.

Nhiều người trẻ mắc bệnh gút do thói quen sử dụng đồ uống có cồn và lối sống không lành mạnh - Ảnh minh họa do trí tuệ nhân tạo (AI) tạo nên

Bác sĩ chẩn đoán anh bị bệnh gút, đang vào đợt cấp nên sưng khớp cổ chân. “Ban đầu, tôi không tin vào kết quả này, bởi tôi quá trẻ làm sao bị gút được. Thế nhưng, bác sĩ cho biết axit uric trong máu của tôi là 580mmol/l (người bình thường tối đa là 42mmol/l) thì tôi khá sợ hãi” - anh D. chia sẻ.

Khai thác bệnh sử, anh D. cho biết, do công việc, anh thường xuyên phải dự tiệc, không tránh được bia, rượu. Về nhà, vừa say vừa mệt nên ngủ luôn đến sáng hôm sau. Anh kể: “1 tuần tôi phải tiếp khách hết 3, 4 ngày. Ít ăn cơm nhà, tôi cũng nghĩ sẽ bị gút, nhưng không ngờ bệnh đến nhanh như vậy”.

Tương tự, anh T.N.K.N. - 32 tuổi, ở Tây Ninh - đến bệnh viện khám với ngón chân cái và mắt cá chân đau nhức. Ở vùng mắt cá chân có nhiều vết loét, ửng đỏ, sưng vù. Anh N. cho biết, không va chạm nhưng đột nhiên bị đau mắt cá chân âm ỉ, sau đó đau qua ngón chân cái. Trước khi đau, anh có đi đá banh với bạn, nghĩ khả năng bị bong gân nên đến thầy lang để bó thuốc. Anh cũng mua thêm thuốc tây uống thì cơn đau dịu hẳn. Thế nhưng, mỗi lần đi lại, anh vẫn cảm thấy nhói đau nên bó thuốc chặt hơn.

Tự điều trị 1 ngày, chân của anh N. xuất hiện các nốt phồng rộp, sưng vù, tấy đỏ và đau nhức khủng khiếp, uống thuốc giảm đau không đỡ, nên nhờ người thân đưa vào bệnh viện khám. Bác sĩ cho biết anh bị gút cấp tính. Vùng mắt cá chân phồng rộp bởi vì khi nấu thuốc lá của thầy lang, anh bó chân ngay lúc thuốc còn nóng, gây bỏng và nhiễm trùng. Bác sĩ phải làm sạch vùng tổn thương cho anh.

Anh chia sẻ: “Cách đây 2 năm, tôi đi khám, bác sĩ cũng nói bị gút, nhưng tôi cho rằng chỉ người già mới bị. Trong khoảng thời gian đó, có vài lần tôi bị sưng khớp tay nhưng 2, 3 ngày là khỏi nên nghĩ mình còn trẻ bệnh cũng nhẹ. Không ngờ đợt này đau nhức như vậy”.

Thống kê từ Bệnh viện Đại học y dược TPHCM cho thấy, những năm gần đây số lượng bệnh nhân trẻ từ 20-30 tuổi bị gút đang gia tăng nhanh. Trung bình cứ 4 người đến khám và chẩn đoán bị bệnh gút thì có 2 người trẻ. Trong đó nam giới bị gút nhiều hơn nữ.

Phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Cao Thanh Ngọc - Trưởng khoa Nội cơ xương khớp của bệnh viện - thông tin, ngày nay có rất nhiều người trẻ mắc bệnh gút. Nếu như trước đây, người trên dưới 50 tuổi mới bắt đầu bị gút, thì bây giờ thanh niên từ 20-25 tuổi đến khám hầu như mỗi ngày.

Lối sống không lành mạnh làm tăng nguy cơ bệnh gút

Bác sĩ Cao Thanh Ngọc nhận định, bệnh gút trẻ hóa liên quan đến nhiều yếu tố. Do nhu cầu công việc, các mối quan hệ xã hội, nhiều bạn trẻ tiếp xúc với rượu, bia sớm, kèm theo đó là chế độ ăn nhiều đạm, ít rau củ quả, ít vận động nên nguy cơ mắc bệnh gút cao.

Bên cạnh đó, người trẻ thường chủ quan nên khi có triệu chứng của bệnh như sưng đau khớp (thấy nhiều ở cổ chân, ngón chân cái, khớp bàn tay…) thì thờ ơ không đi khám hoặc tự mua thuốc giảm đau uống.

Gút là một bệnh khớp do rối loạn chuyển hóa purin, làm nồng độ axit uric trong máu tăng cao, dẫn đến lắng đọng tinh thể urat ở cơ và khớp. Lối sống hiện đại khiến người trẻ ăn nhiều thức ăn nhanh, thực phẩm giàu purin như hải sản, nội tạng động vật, thịt đỏ… Song song đó, nhiều người sử dụng đồ uống có cồn làm tăng sản xuất purin và giảm bài tiết axit uric.

Ngoài ra, người thừa cân béo phì lạm dụng thực phẩm bổ sung giàu đạm hay giảm cân cấp tốc không khoa học cũng có thể gây rối loạn chuyển hóa purin.

Ban đầu, biểu hiện thường gặp của gút là những đợt sưng đau cấp tính khớp ngón chân cái. Ngoài ra, có thể gặp ở những khớp khác như đầu gối, cổ tay... Sau đó, bệnh sẽ tiến triển bằng những đợt viêm khớp thường xuyên hơn. Khi vào cơn viêm khớp gút cấp, người bệnh trải qua những cơn đau khớp đột ngột, thường khởi phát ban đêm hoặc sáng sớm.

“Với triệu chứng nhẹ, người bệnh cảm giác nóng râm ran các khớp, sưng ít vài ngày là khỏi. Nhưng nếu là gút cấp tính, bệnh nhân sẽ đau sưng khớp dữ dội ở ngón chân cái, bàn chân, cổ chân… đau tới mức ảnh hưởng đến vận động, cơn đau tăng lên sau 24 đến 48 giờ. Khoảng 2 tuần trở lên, cơn đau dịu lại và trở về trạng thái hoàn toàn bình thường” - bác sĩ Cao Thanh Ngọc nói và cho biết, khi vượt qua được ngưỡng đau, bệnh nhân lại thờ ơ không đi khám, điều trị. Nhưng axit uric vẫn sẽ tiếp tục âm thầm lắng đọng vào khớp gây ra các đợt sưng khớp tiếp theo. Bệnh càng để lâu tần suất cơn đau càng nhiều lên, dẫn đến đau khớp mạn tính. Từ đó sẽ đau liên tục không thể chịu nổi mới đến bệnh viện khám lại.

Theo các chuyên gia bệnh xương khớp, không ít người bị gút uống thuốc gia truyền, nhiều nhóm thuốc kháng viêm, giảm đau, corticoid trong thời gian dài gây ra biến chứng nguy hiểm. Người bệnh xuất hiện các hạt tophi gây biến dạng khớp, sỏi thận, suy giảm chức năng thận mạn tính, viêm kẽ thận do urat… rất khó điều trị.

Trong khi đó, nếu bệnh nhân phối hợp tốt với bác sĩ, dùng thuốc hạ axit uric trong máu nhằm duy trì nồng độ trong giới hạn cho phép sẽ dễ dàng tránh được những cơn viêm khớp tái diễn, cũng như biến chứng lắng đọng tophi ở khớp, sỏi thận hoặc suy thận…

Phạm An