Bảo vệ môi trường, thay đổi từ những thói quen nhỏ

Báo động về rác thải nhựa

Thực trạng ô nhiễm môi trường trên thế giới đang ở mức báo động với tình trạng rác thải nhựa gia tăng. Mỗi phút, thế giới thải ra hơn 1 triệu chai nhựa. Nhưng chỉ khoảng 10-27% rác thải nhựa được tái chế và phần lớn bị chôn lấp, đốt hoặc thải ra biển, gây nguy hiểm cho sức khỏe và hệ sinh thái. Biến đổi khí hậu do các hoạt động công nghiệp và giao thông thải ra khí CO2, gây ra hiện tượng mưa axit và làm suy thoái hệ sinh thái. Suy giảm tài nguyên xảy ra do khai thác quá mức và sử dụng lãng phí, làm cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên và hệ sinh thái.

Số liệu thống kê từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho thấy mỗi năm, Việt Nam có khoảng 1,8 triệu tấn rác nhựa thải ra môi trường. Tuy nhiên, chỉ 27% trong số này được các cơ sở và doanh nghiệp tái chế, tận dụng. Theo số liệu khảo sát từ Viện Chiến lược chính sách tài nguyên và môi trường vào tháng 3/2021, số lượng túi ni lông sử dụng một lần tại các siêu thị trung bình khoảng 104.000 túi mỗi ngày, tương đương 38 triệu túi ni lông một năm, một số lượng ni lông rất lớn.

Trước thực trạng cấp bách trên, thời gian qua, các nước trên thế giới cũng như Việt Nam đã có những hành động tích cực nhằm giảm thiểu rác thải gây hại cho môi trường. Nhiều tổ chức, cá nhân đã có các chương trình hoạt động tích cực để bảo vệ môi trường, như: “Ngày không rác thải”, “Chợ phiên xanh”, “Đổi đồ - Tiết kiệm - Bảo vệ môi trường”… Các cơ quan quản lý cũng đưa ra nhiều quy định. Đơn cử như, TP Hà Nội yêu cầu từ ngày 1/1/2028, doanh nghiệp sản xuất có sử dụng nhựa PE, PP phải sử dụng tối thiểu 20% nhựa tái chế trong các bao bì. Đồng thời phải sử dụng tối thiểu 30% nhựa tái chế trong các bao bì nêu trên kể từ ngày 1/1/2030. Đối với khách sạn, khu du lịch không lưu hành và sử dụng các sản phẩm từ nhựa sử dụng một lần kể từ ngày 1/1/2026. Thành phố cũng yêu cầu chợ, cửa hàng tiện lợi không cung cấp miễn phí túi ni lông khó phân hủy sinh học kể từ ngày 1/1/2027. Từ ngày 1/1/2028, các chợ, cửa hàng tiện lợi không lưu hành và sử dụng sản phẩm nhựa sử dụng một lần, túi ni lông…

TPHCM đã ban hành Kế hoạch tăng cường công tác quản lý, giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế và xử lý chất thải nhựa trên địa bàn TPHCM giai đoạn năm 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030. Qua đó định hướng giảm sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần, bao bì nhựa khó phân hủy sinh học; tăng cường tái sử dụng, tái chế và xử lý chất thải nhựa.

Thay đổi thói quen nhỏ, tạo ra giá trị lớn

Không chỉ các tổ chức, cơ quan quản lý tích cực hành động để bảo vệ môi trường, chính các cá nhân chúng ta cũng có thể là một phần của giải pháp. Chỉ cần những thay đổi nhỏ trong thói quen, chúng ta sẽ góp phần cứu lấy môi trường.

Trong số các phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, 3R: Reduce - Giảm thiểu, Reuse - Tái sử dụng, và Recycle - Tái chế là mô hình được nhiều quốc gia khuyến khích áp dụng và phù hợp với Việt Nam.

Dù bạn là ai đều có thể áp dụng 3R góp phần giảm lượng rác thải, nhằm bảo vệ môi trường, cũng như bảo vệ sức khỏe của chính chúng ta. Chẳng hạn các bà nội trợ chính là người có thể tạo ra sự thay đổi lớn từ căn bếp nhỏ. Nhiều bà nội trợ đã bắt đầu mang theo túi vải khi đi chợ, từ chối túi ni lông và hộp xốp. Tận dụng hộp nhựa, chai lọ để đựng thực phẩm thay vì dùng đồ dùng một lần. Phân loại rác tại nhà: rác hữu cơ làm phân bón, rác tái chế như giấy, nhựa, kim loại được gom riêng để xử lý đúng cách...

Mỗi cá nhân có thể bắt đầu từ việc mua sắm có chọn lọc, ưu tiên sản phẩm thân thiện với môi trường, hạn chế đồ dùng một lần. Quần áo cũ, sách vở, đồ dùng không còn sử dụng có thể được chia sẻ, quyên góp hoặc tái chế. Tham gia các hoạt động cộng đồng như dọn rác, trồng cây, đổi rác lấy quà… cũng là cách để góp phần xây dựng một môi trường sống lành mạnh.

Mỗi hành động nhỏ của cá nhân, khi được nhân lên bởi hàng triệu người, sẽ tạo nên một làn sóng thay đổi lớn. Bảo vệ môi trường không phải là điều gì quá lớn lao. Đó là những lựa chọn nhỏ mỗi ngày của chúng ta. Thực hiện 3R như một thói quen sẽ tạo ra sự thay đổi lớn. Và khi bạn hành động, bạn đang truyền cảm hứng cho những người xung quanh, góp phần tạo nên cộng đồng sống xanh.

Quế Minh

Đơn vị đồng hành: Công ty Cổ phần Acecook Việt Nam