Ăn… quận 5

Ẩm thực quận 5 chính là một nét vẽ tăng thêm màu sắc cho nền ẩm thực Sài Gòn vốn đa dạng sắc màu - Ảnh: Internet

Nếu ai đó hỏi “Sài Gòn có đặc sản gì không?”, câu trả lời sẽ là “Ở Sài Gòn, đặc sản nào cũng có”. Có lẽ vì thế mà Sài Gòn dễ thương và gây nhớ. Nói đến việc ăn thôi, thì bạn muốn ăn gì, Sài Gòn cũng đáp ứng. Sài Gòn mênh mông vẫn có những góc nhỏ đặc trưng của mình, đến độ câu nói “ăn quận 5...” đã trở nên quen thuộc bao năm qua.

Quận 5, nơi có đông người Hoa sinh sống, luôn mang một nét đặc trưng rất riêng của Sài Gòn và ẩm thực quận 5 chính là một nét vẽ tăng thêm màu sắc cho nền ẩm thực Sài Gòn vốn đa dạng sắc màu.

Nhớ dimsum là nhớ quận 5

Thiên đường dimsum chính là quận 5. Từ vỉa hè đến nhà hàng sang trọng, từ các phố ẩm thực đến các con hẻm nhỏ... đâu đâu bạn cũng dễ dàng bắt gặp những nơi bán dimsum.

Ở các hàng quán ven đường, đôi khi dimsum đơn giản chỉ là há cảo hấp, là bánh bao kim sa… nhưng có những nơi, đặc biệt là ở các nhà hàng Trung Hoa, thực đơn dimsum hội tụ đủ đầy tất cả các món.

Dimsum là gì? Đó là tên gọi chung cho các món ăn được chế biến theo kiểu bọc một lớp bột mỏng bên ngoài, bên trong là nhân, chủ yếu ăn vào buổi sáng.

Trong tiếng Quảng Đông, dimsum có nghĩa là ăn nhẹ, lót dạ. Sự hiện diện của cả trăm loại dimsum cho thấy sự đa dạng trong nền văn hóa ẩm thực vốn nhiều màu sắc của Trung Quốc. Các món dimsum được chế biến chủ yếu từ bột gạo, bột mì, được hấp trong xửng tre trông lúc nào cũng tinh xảo và bắt mắt.

Ẩm thực Trung Hoa vốn được xem là một trong mười nền ẩm thực nổi tiếng thế giới. Văn hóa Trung Hoa dù đi đến bất cứ đâu dường như vẫn giữ được bản sắc riêng. Thế nên chẳng ngạc nhiên khi ngày nào đó bạn đi lạc vào một khu phố người Hoa ở quận 5, gọi một món ăn đặc trưng để rồi có cảm giác như ăn đúng mùi vị bản xứ. Dimsum chắc chắn là một kiểu như thế.

Dù có biết bao hàng quán ra đời, bao nhà hàng kinh doanh ẩm thực có bán dimsum nhưng khi ở giữa quận 5, ăn món dimsum, ta mới cảm được trọn vẹn. Tinh thần đó, hương vị đó đã làm nên những con đường dimsum trứ danh.

Há cảo là một phần rất nhỏ trong hàng trăm món đa dạng cầu kỳ của thế giới dimsum. Với người Hoa, há cảo tượng trưng cho sự đầm ấm sum vầy và thịnh vượng. Chưa bao giờ há cảo được xếp vào hàng cao lương mỹ vị, chưa bao giờ là món ăn nổi tiếng. Ấy vậy mà món há cảo quận 5 đủ vang danh khắp cả nước. 

Sang đến sủi cảo, từ lâu, con đường Hà Tôn Quyền ở quận 5 đã được định danh gắn liền với món sủi cảo tôm. Dọc hai bên đường có hơn 20 quán bán sủi cảo, quán nào cũng đời nối đời truyền nghề cho nhau.

Cứ tầm năm giờ chiều, một Sài Gòn rất khác hiện ra ở đây, tấp nập huyên náo, tiếng Hoa chen lẫn giọng Sài Gòn tạo nên một nét thú vị trong văn hóa ẩm thực.

Những viên sủi cảo có lớp da bột mì mềm mại dai dai, vàng mượt bọc bên ngoài lớp nhân đã được nêm đậm đà, cắn một miếng hiện ra con tôm tươi ngon. Sủi cảo, hoành thánh thực ra gần giống nhau và đây cũng là một món cách điệu trong hàng trăm món dimsum.

Không ăn chè là chưa trải nghiệm hết ẩm thực quận 5

Chè là món ăn ngọt phổ biến khắp Việt Nam, tỉnh, thành nào cũng có một vài món chè đặc trưng nổi tiếng. Thế nhưng đã đến quận 5, đã la cà trải nghiệm nét văn hóa độc đáo ở đây mà không tìm đến một quán chè có lẽ sẽ thật thiếu sót. Dường như văn hóa ẩm thực Sài Gòn đã đa dạng càng đa đạng hơn khi hòa quyện cùng văn hóa ẩm thực người Hoa Chợ Lớn. Chắc chắn ở đó phải nhắc đến những món chè.

Hà Ký là tên một quán chè lâu đời, nhỏ nhắn, nằm ngay mặt tiền con đường Châu Văn Liêm sầm uất. Đã đến đây, bạn nhất định phải gọi một chén chè trà trứng gà để rất lâu sau này, ký ức sẽ lưu lại một mùi vị chẳng thể lẫn vào đâu được.

Món chè này có hương thơm và vị đắng của trà tàu, vị béo của trứng gà ta nên chắc chắn sẽ là một sự kết hợp khác biệt mà độc đáo.

Rất nhiều quán chè ở quận 5 có món chè trứng gà. Chè trứng gà ở Hà Ký là trứng gà trà tàu, với hình ảnh một quả trứng gà trong chén chè và nước nâu đậm. Trứng gà sau khi luộc chín thì gõ nhẹ đầu trứng để hơi nứt một chút, sau đó luộc thêm hai tiếng trong nước trà tàu trên lửa nhỏ.

Kỳ công hơn, sau khi vớt ra, bóc vỏ, lại tiếp tục nấu trứng thêm mười phút rồi mới nêm đường và nguyên liệu gia truyền. 

Với người Hoa, không chỉ là món ăn ngon, chè còn là món ăn bổ. Quy linh cao là một món chè như thế. Đây là món chè kén người ăn vì chắc chắn không phải ai cũng ăn được. Cao quy linh được biết đến như một vị thuốc có tác dụng thanh nhiệt cho cơ thể.

Muốn thưởng thức một chén cao quy linh vừa ngon vừa bổ, mời bạn thẳng hướng quận 5, ghé một quán chè nổi danh không kém Hà Ký - Thanh Tâm ở đường Bùi Hữu Nghĩa.

Cao quy linh ở quán Thanh Tâm được dọn kèm sữa đặc, sữa béo để làm giảm đi chất đắng đặc trưng trong món thạch lạ lùng này.

Kể làm sao hết những quán chè vang danh ở quận 5 vẫn nằm đâu đó trong ký ức người Sài Gòn. Chẳng hạn Tường Phong với món đu đủ tiềm đường phèn - một món chè Hoa rất đặc trưng. Tường Phong có lẽ là quán chè mang đậm chất Hoa nhất trong tất cả các quán chè hiện tại ở quận 5. 

Và luôn xứng danh “ăn quận 5...”

Ở vùng giao thoa văn hóa đặc sắc này, ngoài dimsum, dấu ấn ẩm thực Hoa nhiều không kể hết, mỗi món là một câu chuyện, một bí kíp gia truyền và có thể là một niềm kiêu hãnh rất riêng bởi đôi khi muốn ăn món nào đó, chỉ có duy nhất một nơi bán hoặc là nơi đúng mùi đúng vị nhất.

Bạn từng thử hủ tíu sa tế chưa? Bạn đã nghe về Tô Ký chứ? Đó là nơi có món hủ tíu sa tế nai ngon nhất Sài Gòn.

Tại Tô Ký, người ta dùng thịt nai để nấu hủ tíu. Khác biệt là đó mà khác lạ cũng là đó. Nước dùng là một loại nước xốt màu vàng sóng sánh được làm từ hơn 20 loại gia vị khác nhau, trong đó có mười vị thuốc bắc. Mùi thơm của tô hủ tíu thực sự không thể diễn tả hết bằng từ ngữ. Khi tô hủ tíu được dọn ra, cảm giác đầu tiên chính là sự thòm thèm, bởi màu sắc của nước xốt, mùi thơm sực nức. 

Cũng tương tự, nếu bạn muốn ăn bánh hẹ đúng điệu phải chịu khó lặn lội tìm đến đường Nguyễn Trãi, đoạn đối diện chùa bà Thiên Hậu - nơi có xe bánh hẹ ba đời. Ở đây có bánh hẹ, khoai môn chiên và bánh củ cải.

Các món ăn vặt ấy chỉ là những chiếc bánh được nắn tròn có nhân bên trong, như một sự gửi gắm đầy đặn những kỳ vọng, ăn kèm nước chấm pha loãng cùng vài sợi đu đủ ngâm chua ngọt. Cắn miếng bánh nóng hổi có lớp vỏ được chiên giòn, mùi thơm của thịt, của hẹ tứa ra, đơn giản như thế mà nhớ mãi không nguôi.

Vẫn còn biết bao nhiêu món ăn nữa “rặt” quận 5, như xúp bong bóng cá, mì xào giòn, hủ tíu xào, mì vịt tiềm, khổ qua cà ớt... mà có dịp thử qua, bạn sẽ nhận ra rằng ẩm thực quận 5 luôn đủ sức hấp dẫn để chẳng bao giờ hổ danh “ăn… quận 5”. 

Lan Khôi