50 năm văn học TPHCM: Những dấu ấn "vạn bản"

07/03/2025 - 18:52

PNO - Nhà văn Nguyễn Mạnh Tuấn và nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đều có tác phẩm trong danh mục bình chọn tác phẩm văn học nổi bật của TPHCM trong 50 năm qua.

Hướng đến kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), Sở Thông tin và Truyền thông TPHCM tổ chức bình chọn các tác phẩm văn học nghệ thuật nổi bật của TPHCM trong suốt nửa thế kỷ qua.

Ở lĩnh vực văn học là các tác phẩm: Quê hương địa đạo (tập truyện ngắn và ký, Viễn Phương), Ở R – Chuyện kể sau 50 năm (hồi ký, Lê Văn Thảo), Lý luận phê bình ngoại vi thơ (Chế Lan Viên), Bàn thờ tổ của một cô đào (tập truyện ngắn, Nguyễn Quang Sáng), Mùa hè giá buốt (tiểu thuyết, Văn Lê), Rừng thiêng nước trong (tiểu thuyết, Trần Văn Tuấn), Đứng trước biển (tiểu thuyết, Nguyễn Mạnh Tuấn) và Mắt biếc (truyện dài, Nguyễn Nhật Ánh).

Sẽ thật thiếu sót nếu không nhắc đến nhà văn Nguyễn Nhật Ánh với những tác phẩm "làm mưa làm gió" từ những năm thập niên 1990. Mắt biếc là một trong số tác phẩm viết cho tuổi học trò nổi bật của ông, in lần đầu vào năm 1990 - sau hàng loạt tác phẩm được yêu thích: Trước vòng chung kết (1984), Cú phạt đền (1985), Bàn có năm chỗ ngồi (1987), Còn chút gì để nhớ (1988), Cô gái đến từ hôm qua (1989)...

Mắt biếc đã được tái bản đến lần thứ 44, với hàng trăm ngàn bản. Ảnh: NXB Trẻ.
Mắt biếc đã được tái bản đến lần thứ 44, với hàng trăm ngàn bản. Ảnh: NXB Trẻ.

Năm 2019, khi phim điện ảnh cùng tên được chuyển thể từ tác phẩm ra mắt, Mắt biếc được nhà xuất bản Trẻ tái bản lần thứ 44, với 60 ngàn bản in (gồm bìa cứng, bìa mềm). Hiếm có nhà văn Việt Nam nào suốt hàng thập kỷ vẫn giữ "phong độ" với lượng sách phát hành từ hàng chục đến hàng trăm ngàn bản như nhà văn Nguyễn Nhật Ánh.

Tác phẩm của ông được nhiều thế hệ bạn đọc yêu thích. Những câu chuyện của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh được in nhiều kỳ trên báo Mực Tím thập niên 1990 là niềm mong chờ của bạn trẻ yêu văn chương: Nữ sinh, Trại hoa vàng, Thằng quỷ nhỏ...Và trong những năm gần đây là: Mùa hè không tên, Tiệm sách của nàng, Ra bờ suối ngắm hoa kèn hồng...

Nửa thế kỷ của văn học thành phố tôn vinh một nhà văn của tuổi thơ và tuổi hoa niên với những giá trị không thể thay thế. Lao động văn chương chưa bao giờ ngừng nghỉ của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đã mang đến cho văn đàn những giá trị to lớn. Nhiều tác phẩm của ông được chuyển thể kịch bản sân khấu, phim điện ảnh; dịch sang nhiều ngôn ngữ và phát hành tại nhiều quốc gia; được trao các giải thưởng danh giá trong và ngoài nước...

Tiểu thuyết Đứng trước biển của nhà văn Nguyễn Mạnh Tuấn được Văn Lang Books in lại vào năm 2020
Tiểu thuyết Đứng trước biển của nhà văn Nguyễn Mạnh Tuấn được Văn Lang Books in lại vào năm 2020

Với nhà văn Nguyễn Mạnh Tuấn lại là một "dấu ấn vạn bản" khác trong dòng chảy của văn học Việt Nam. Đứng trước biển là một trong những tác phẩm làm nên tên tuổi ông, từng gây "chấn động" văn đàn khi ra mắt trong thời kỳ đổi mới.

Tiểu thuyết Đứng trước biển sau nửa thế kỷ nhìn lại là một thành tựu của văn đàn nhưng trong bối cảnh xã hội lúc bấy giờ, tác phẩm từng gây sóng gió dư luận, còn nhà văn suýt bị khởi tố vì "viết sai sự thật". Đứng trước thời cuộc, ngòi bút của nhà văn Nguyễn Mạnh Tuấn đã không chọn tô hồng, ca ngợi mà thẳng thắn vạch trần những điều sai trái trong một xí nghiệp đánh cá tại Vũng Tàu - Côn Đảo.

Đứng trước biển cũng có "số phận" riêng khi ra đời bằng bản lĩnh và sự cương trực của người cầm bút. Bên cạnh tiểu thuyết này, nhà văn Nguyễn Mạnh Tuấn còn có các tác phẩm Cù lao tràm, Những khoảng cách còn lại... đều là những tựa sách phát hành trên dưới 100 ngàn bản. Đó là con số mơ ước của thể loại tiểu thuyết mà đến nay, rất hiếm có tựa sách văn học nào đạt được.

Văn học thành phố 50 năm qua với những giá trị đọng lại như "vàng trong lửa", không thể bôi xóa, không thể lãng quên..

Nhớ nhà thơ Chim Trắng

Nhà thơ Chim Trắng (tên thật là Hồ Văn Ba, 1938-2011) chọn bút danh với ý nghĩa là "cánh chim hòa bình". Ông từng tham gia cách mạng trong phong trào Bảo vệ hòa bình của Luật sư Nguyễn Hữu Thọ. Ông được vinh danh Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2012.

Tập thơ Nhân có chim sẻ về (in năm 2006) gồm 7 phần, với những bài thơ ông viết cho mình, cho "em", thành phố và dòng sông, những miền hoài niệm...Những vần thơ đẹp như dấu ấn nhà thơ đã để lại cho cuộc đời: ..."Khi nỗi cô đơn đến tột cùng/Tôi hồi tưởng, suy ngẫm quá khứ, tình yêu của tôi/(Ôi những con đường, những cánh rừng ngùn ngụt lửa khói.../Khi còn lại một mình/Đó là lúc lòng tôi chật ních đớn đau, tràn trề hạnh phúc/Tôi phục sinh tôi" - trích bài thơ Khi còn lại một mình, thuộc tập thơ Nhân có chim sẻ về của nhà thơ Chim Trắng.

Lục Diệp

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI