3 nhà khoa học nữ Việt Nam nhận học bổng L'Oréal - UNESCO 2025

Ngày 1/12, tại Hà Nội diễn ra Lễ trao học bổng quốc gia L'Oréal - UNESCO "Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học 2025".

Ban tổ chức cho biết, đợt này, từ hơn 100 đề án khoa học, ban tổ chức đã chọn ra 3 công trình nghiên cứu của 3 nữ tiến sĩ để trao học bổng quốc gia L'Oréal - UNESCO. Họ là những người đang trực tiếp góp phần giải quyết các thách thức toàn cầu về biến đổi khí hậu, trí tuệ nhân tạo và an ninh năng lượng.

3 nhà khoa học nữ Việt Nam nhận học bổng L'Oréal - UNESCO 2025

Người đầu tiên là phó giáo sư, tiến sĩ Tô Thị Mai Hương - Phó trưởng phòng Nghiên cứu, Đổi mới và Hợp tác quốc tế; Trưởng ban điều hành Trung tâm Đổi mới Sáng tạo và Khởi nghiệp (Trường đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội).

Bà là nhà nghiên cứu tâm huyết trong lĩnh vực công nghệ sinh học nông nghiệp và sinh lý thực vật. Với trọng tâm là di truyền lúa và cơ chế đáp ứng với căng thẳng (stress) môi trường. Bà đã có những đóng góp đáng kể trong việc tối ưu hóa khả năng chống chịu và dinh dưỡng của cây trồng thông qua các công cụ gen tiên tiến.

Phó giáo sư, tiến sĩ Tô Thị Mai Hương

Nghiên cứu hiện tại của bà tập trung vào việc ứng dụng công nghệ chỉnh sửa gen chính xác (prime editing) để thay đổi các gen phân bổ carbon trong cây lúa, nhằm mục đích giảm phát thải khí mê-tan từ ruộng lúa trong khi vẫn duy trì năng suất hạt cao. Công trình này mang lại tiềm năng lớn trong việc đảm bảo an ninh lương thực và chống biến đổi khí hậu thông qua việc tạo ra các giống lúa thân thiện với môi trường, phát thải thấp.

Bà được Hội đồng giám khảo đề cử cho đề án “Nghiên cứu phát triển giống lúa phát thải khí mê-tan thấp và tiềm năng năng suất cao thông qua việc tối ưu phân bổ carbon trong cây và giảm dịch tiết rễ bằng công nghệ chỉnh sửa gen”.

Người thứ hai là phó giáo sư, tiến sĩ Phạm Kim Ngọc - Trưởng bộ môn Vật liệu nano và Màng mỏng, Khoa Khoa học và Công nghệ vật liệu (Trường đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia TPHCM).

Bà là một nhà nghiên cứu ưu tú trong lĩnh vực linh kiện bán dẫn và vật liệu cấu trúc nano.

Với trọng tâm là phát triển vật liệu mới cho các thiết bị bộ nhớ tiên tiến, bà đã có những đóng góp quan trọng trong việc nâng cao kiến thức về điện toán mô phỏng não (neuromorphic computing) và khớp thần kinh nhân tạo.

Phó giáo sư, tiến sĩ Phạm Kim Ngọc

Nghiên cứu hiện tại của bà tập trung vào việc khám phá kiến trúc tính toán trong bộ nhớ (In-Memory Computing - IMC) sử dụng trở nhớ (memristor), nhằm mục đích giải quyết "nút thắt cổ chai" của các hệ thống máy tính truyền thống bằng cách cho phép xử lý dữ liệu trực tiếp ngay trong bộ nhớ.

Công trình này mang lại tiềm năng to lớn trong việc tạo ra phần cứng AI tốc độ cao, tiết kiệm năng lượng và mô phỏng hoạt động của não bộ con người, mở đường cho các công nghệ trí tuệ nhân tạo bền vững.

Bà được Hội đồng Giám khảo đề cử cho đề án “Nghiên cứu và chế tạo linh kiện, vi mạch trở nhớ ứng dụng làm khớp thần kinh nhân tạo trong hệ thống tính toán mô phỏng não”.

Người thứ ba là tiến sĩ Lê Linh - Nghiên cứu viên sau tiến sĩ tại Đại học Stanford (Mỹ).

Tiến sĩ Linh Lê là một nhà nghiên cứu đầy triển vọng trong lĩnh vực khoa học và kỹ thuật vật liệu. Với trọng tâm là đổi mới công nghệ pin và hệ thống lưu trữ năng lượng tiên tiến, bà có những đóng góp quan trọng trong việc phát triển vật liệu mật độ năng lượng cao cho xe điện thế hệ mới.

Nghiên cứu hiện tại của bà tập trung vào việc thiết kế các chất điện giải lỏng đa chức năng tiên tiến cho pin Lithium-Lưu huỳnh (Li-S), nhằm mục đích giải quyết các vấn đề then chốt như hiện tượng dịch chuyển polysulfide và sự suy giảm lithium để nâng cao tuổi thọ và dung lượng pin.

Công trình này có tiềm năng lớn trong việc thúc đẩy quá trình chuyển đổi toàn cầu sang giao thông bền vững bằng cách làm cho xe điện có giá thành hợp lý và hiệu quả hơn.

Tiến sĩ Lê Linh

Bà là thành viên chủ chốt trong các dự án thuộc liên minh Battery500 của Bộ Năng lượng Mỹ (DOE) và có các công bố trên những tạp chí danh tiếng như Nature Sustainability. Nữ tiến sĩ được đánh giá cao nhờ phương pháp nghiên cứu kết hợp chặt chẽ giữa thực nghiệm nghiêm ngặt và mô phỏng lý thuyết để giải quyết các thách thức điện hóa phức tạp.

Tại giải thưởng danh giá này, bà được Hội đồng Giám khảo đề cử cho đề án “Khoa học và Kỹ thuật Vật liệu, tập trung chuyên sâu vào đổi mới Pin (Battery Innovation) và hệ thống lưu trữ năng lượng tiên tiến”.

Lễ trao học bổng quốc gia là một phần trong Giải thưởng Khoa học danh giá toàn cầu L'Oréal - UNESCO For Women in Science, được L'Oréal và UNESCO sáng lập từ năm 1989. Đến nay, giải thưởng đã vinh danh hơn 4.700 nhà khoa học trên khắp thế giới, trong đó có 7 nhà khoa học nữ tiếp tục nhận giải Nobel lĩnh vực khoa học.

Tại Việt Nam, trải qua 16 năm, đã có 41 nhà khoa học nữ Việt Nam được vinh danh cùng hàng loạt công trình nghiên cứu vươn tầm quốc tế.

Nguyễn Loan