Sự ghi nhận xứng đáng, đúng thời điểm
Sự kiện TPHCM từ ngày 31/10 là Thành phố điện ảnh đã nối dài niềm tự hào trước đó về sự bùng nổ doanh thu điện ảnh Việt mà phần lớn đến từ các tác phẩm của giới làm phim TPHCM. Nhà làm phim Bùi Quang Minh - Chủ tịch Beta Group - bày tỏ: “Tôi thực sự vui và tự hào. Danh hiệu này là sự ghi nhận xứng đáng cho năng lượng sáng tạo của TPHCM - nơi luôn sôi động, dám nghĩ dám làm và nuôi dưỡng nhiều tài năng. Tôi tin đây sẽ là bước đệm để các dự án điện ảnh Việt, đặc biệt là những câu chuyện mang đậm bản sắc văn hóa, có thêm cơ hội được nhìn thấy, yêu thương và lan tỏa ra thế giới”.
 |
| Liên hoan phim quốc tế TPHCM được Sở Văn hóa và Thể thao TPHCM định hướng trở thành sự kiện điện ảnh hằng năm - Nguồn ảnh: Ban tổ chức HIFF |
Bà Vũ Phượng - Giám đốc đầu tư dự án phim Hai Phượng, Cô gái đến từ hôm qua, Mẹ chồng... của đơn vị Red Ruby Entertainment - đồng tình: “Việc TPHCM được UNESCO công nhận là thành phố sáng tạo về điện ảnh đầu tiên của Đông Nam Á là dấu mốc rất đáng nhớ, khẳng định tiềm năng và sức sáng tạo của giới làm phim Việt Nam nói chung và thành phố nói riêng”. Đạo diễn Vũ Ngọc Đãng cũng phấn khích: “TPHCM xứng đáng là Thành phố điện ảnh vào thời điểm này vì điện ảnh Việt Nam, trong đó thị trường TPHCM là chủ lực, đang phát triển rất nhanh, gần như nhanh nhất thế giới. Doanh thu tăng trưởng tốt đến mức các nền điện ảnh Hollywood cũng chú ý”.
Là nước duy nhất ở châu Á có doanh thu điện ảnh cao hơn trước đại dịch COVID-19
Theo Sở Văn hóa và Thể thao TPHCM, lĩnh vực điện ảnh TPHCM hiện có 935 doanh nghiệp và gần 10.000 người lao động, doanh thu ước đạt 500 triệu USD mỗi năm; hệ thống 52 cụm rạp, 295 phòng chiếu và 184 không gian sáng tạo. Thống kê của Hiệp hội Xúc tiến phát triển điện ảnh Việt Nam đưa ra hôm 30/10 tại hội thảo “Việt Nam trên màn ảnh: Tiếng nói khu vực - Vươn tầm toàn cầu” tổ chức tại Nhật Bản trong khuôn khổ Liên hoan phim quốc tế Tokyo lần thứ 38 cho thấy: Việt Nam là thị trường điện ảnh đầu tiên và hiện vẫn là duy nhất ở châu Á vượt qua mức doanh thu trước đại dịch Covid-19. Thị phần phim Việt đã đạt mức 44% vào năm 2024 so với 25% thị phần phim Mỹ. Nguồn phim chủ lực ngoài rạp đều do các đơn vị làm phim ở TPHCM thực hiện. |
Bàn đạp vượt qua thách thức cũ
Có thể nói danh hiệu mới là cơ hội tốt để điện ảnh TPHCM vượt qua nhiều thách thức cũ trên con đường duy trì thành tích bền vững. Để làm được điều đó, điện ảnh TPHCM cần tạo dựng một hệ sinh thái phong phú hơn.
Nhà làm phim Bùi Quang Minh nêu quan điểm: “Sáng tạo điện ảnh không thể chỉ tồn tại trong phòng hội thảo mà cần hệ sinh thái thực sự vận hành, nơi nhà làm phim, doanh nghiệp và khán giả đều được nuôi dưỡng. Danh hiệu này là sự khởi đầu thuận lợi”.
Từ góc nhìn người vừa sản xuất phim, vừa vận hành rạp chiếu, nhà làm phim Bùi Quang Minh cho rằng có 3 điều quan trọng cần làm. Đầu tiên cần những chính sách hỗ trợ thực chất cho các dự án mang bản sắc văn hóa Việt. Tiếp theo, nên có cơ chế khuyến khích đầu tư tư nhân vào hạ tầng và công nghệ điện ảnh, từ phim trường, rạp chiếu cho đến các nền tảng mới. Cuối cùng, quan trọng nhất là sự hợp tác công bằng giữa nhà nước, doanh nghiệp và nghệ sĩ. “Khi 3 bên cùng chia sẻ tầm nhìn, TPHCM hoàn toàn có thể không chỉ giữ danh hiệu Thành phố điện ảnh mà còn trở thành thủ phủ điện ảnh của Đông Nam Á trong tương lai gần” - ông Bùi Quang Minh nhấn mạnh.
 |
| TPHCM còn cần thêm nhiều không gian điện ảnh công cộng để xứng tầm là thành phố điện ảnh. Nguồn ảnh: Ban tổ chức HIFF |
Ở góc độ người trực tiếp tạo ra tác phẩm, đạo diễn Vũ Ngọc Đãng quan tâm hơn cả đến vấn đề đào tạo. Theo anh, điện ảnh trong nước chỉ mới phát triển về doanh thu chứ chất lượng vẫn còn nhiều điều phải làm. Phim Hàn Quốc và nhiều quốc gia khác chỉ cần bán ra nước ngoài đã có lời, còn phim Việt hiếm khi bán được ra quốc tế vì chất lượng chưa đạt chuẩn. “Tôi mong thành phố có chính sách, kế hoạch, nguồn quỹ gửi hàng loạt nhân tài sang nước ngoài học tập để có nguồn nhân lực đạt chuẩn ở tất cả các khâu làm phim. Hiện nay, công tác đào tạo trong các trường còn hạn chế vì việc giảng dạy thường do những người đã lâu không còn làm nghề đảm nhận. Chỉ cần sang các trường điện ảnh uy tín của Mỹ học 4 năm rồi về nước làm nghề thì khoảng 2 năm sau đó, điện ảnh TPHCM sẽ bùng nổ một thế hệ làm phim có chất lượng. Những việc khác như xây rạp, xây phim trường cũng cần nhưng đã có tư nhân làm. Riêng đầu tư cho nhân lực mới cần bàn tay của chính quyền thành phố” - đạo diễn Vũ Ngọc Đãng hiến kế.
TPHCM hoàn toàn xứng đáng với danh hiệu Thành phố điện ảnh được UNESCO trao tặng. Có được danh hiệu không dễ; gìn giữ, phát huy danh hiệu đó càng không dễ. Đây là cơ hội để những người làm công tác quản lý văn hóa của thành phố và giới làm phim cùng đồng lòng vượt qua trở ngại, bứt phá đưa điện ảnh TPHCM chắp cánh để danh hiệu không chỉ dừng ở tên gọi mà thực sự lan tỏa đến đời sống văn hóa của người dân thành phố.
Mong TPHCM có thêm nhiều không gian điện ảnh Tôi cho rằng nên xây dựng Bảo tàng Điện ảnh Việt Nam tại TPHCM. Đây không chỉ là nơi lưu giữ, tôn vinh lịch sử điện ảnh nước nhà mà còn là không gian giáo dục văn hóa - nơi người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, có thể hiểu thêm về con người, cảnh đẹp và bản sắc Việt Nam qua các thập niên phát triển điện ảnh. Bảo tàng sẽ là trung tâm tổ chức các sự kiện điện ảnh lớn; nơi ra mắt phim, chiếu phim hằng tuần, đặc biệt là những bộ phim mang tính giáo dục cao cho học sinh, để điện ảnh thực sự đi vào đời sống.  | | Nhà đầu tư Vũ Phượng (hãng Red Ruby Entertainment) - Ảnh do nhân vật cung cấp |
Ngoài ra, cũng nên xây dựng công viên chủ đề điện ảnh Việt Nam kiểu Disneyland để người dân và du khách khắp thế giới đến tham quan, tương tác với các bối cảnh phim nổi tiếng, tham gia hoạt động sáng tạo, hóa thân vào nhân vật và cảm nhận sự kỳ diệu của điện ảnh Việt Nam. Đây cũng là cách nuôi dưỡng tình yêu điện ảnh, niềm tự hào dân tộc, đồng thời mở ra hướng phát triển du lịch văn hóa điện ảnh sáng tạo cho TPHCM. Bên cạnh đó, TPHCM cần đi đầu trong kế hoạch chiến lược tổ chức định kỳ các sự kiện điện ảnh như liên hoan phim quốc tế TPHCM, liên hoan phim ngắn, liên hoan phim hoạt hình Việt Nam hay các giải thưởng điện ảnh thường niên của thành phố, các cuộc thi cho giới trẻ để nuôi dưỡng tình yêu điện ảnh và thế hệ kế thừa của những người làm phim. Những hoạt động ấy không chỉ tạo sân chơi cho giới làm phim mà còn giúp TPHCM trở thành trung tâm giao lưu điện ảnh khu vực và quốc tế. Tôi tin nếu có sự đầu tư bài bản, đồng bộ và dài hạn, danh hiệu Thành phố điện ảnh của TPHCM không chỉ là một danh xưng mà sẽ thực sự trở thành nguồn cảm hứng và niềm tự hào của người dân Việt Nam. Nhà đầu tư Vũ Phượng (hãng Red Ruby Entertainment) Hương Nhu (ghi) |
Hương Nhu