Thuê xếp hàng, lướt sóng: Thổi bùng cơn sốt giá vàng ảo

Nhộn nhịp "mua đi, bán lại"

Ngoài cặp “bà cháu” trên, trong những người xếp hàng trước cổng SJC chiều 8/9, có nhiều cụ ông, cụ bà khác cũng đi cùng người trẻ để đứng tên mua vàng hộ. Họ là người quen hoặc hàng xóm của người mua vàng, được trả công khoảng 500.000 đồng 1 buổi.

Sau khi mua được vàng, một số người liền băng qua quán cà phê đối diện để bán lại ngay. Một số khác chưa mua được vàng thì vừa chờ đến lượt, vừa lướt điện thoại đăng bài rao bán vàng trên các hội, nhóm Facebook để hưởng tiền chênh lệch.

Một thanh niên nói, do thấy nhiều người muốn mua vàng nhưng ngại xếp hàng mà mua trên mạng xã hội nên anh quyết định vay mượn tiền từ bạn bè và xếp hàng mua 2-3 lượng, sau đó rao bán lại trên mạng để kiếm lời.

Anh kể, ngày 6/9, anh mua vàng với giá 135,4 triệu đồng 1 lượng. Nếu bán lại tại chỗ cho “cò” thì chỉ lãi khoảng 1 triệu đồng 1 lượng, nhưng nếu rao bán trên mạng xã hội thì lãi 2-3 triệu đồng 1 lượng tùy vào khả năng thương lượng và đối tượng mua vàng. Một số “cò” không ngại mua lại vàng với giá cao bởi họ có vốn lớn, có khả năng giữ vàng trong thời gian dài để chờ lên giá. “Cứ mỗi khi bán vàng xong, tôi lại xếp hàng mua đợt khác” - anh nói.

Ngày 8/9, rất đông người xếp hàng mua vàng trước cổng Công ty Vàng bạc Đá quý Sài Gòn (SJC), phường Bàn Cờ, TPHCM

Giữa dòng người xếp hàng, một người đàn ông than thở: “Giá mà mua vàng online trên các ứng dụng thì tiện hơn, khỏi phải chờ đợi mà tiền lời có khi còn cao hơn”. Lập tức, có người mở điện thoại, giới thiệu các ứng dụng mua bán vàng mà không cần vốn lớn: “Chỉ cần đầu tư vài trăm ngàn đồng, khi thấy giá vàng biến động là mua vào hoặc bán ra được ngay”.

Cũng trong ngày 8/9, gần 11g, hàng trăm người vẫn kiên nhẫn xếp hàng chờ mua vàng ở cửa hàng của Công ty TNHH Mi Hồng trên đường Bùi Hữu Nghĩa, phường Gia Định, TPHCM. Chị Bé Nhung - ở phường An Lạc, TPHCM - cho biết, chị đã xếp hàng ở đây suốt 3 ngày và mua được khá nhiều vàng. Do Mi Hồng có 2 cửa hàng nằm sát nhau nên chị bốc số thứ tự của 2 chỗ. Chị khoe: “Ngày 6/9, tôi bốc số ở 2 cửa hàng, sáng mua được 2 chỉ vàng nhẫn 9999, chiều lại mua thêm được 2 chỉ nữa. Ngày 7/9, tôi cũng mua được 4 chỉ vàng nhẫn, 1 lượng vàng miếng”.

Còn chị Ngọc Diệu (phường Vĩnh Hội, TPHCM) thuê cháu ruột đang là sinh viên cùng đi mua vàng, trả tiền công 1 triệu đồng 1 ngày. Chị kể, khi thấy chị xếp hàng, có người ngỏ ý xếp hàng mua vàng hộ với giá chênh lệch 1 triệu đồng 1 lượng vàng miếng, 200.000 đồng 1 chỉ vàng nhẫn so với giá bán của công ty. Người này tự bỏ tiền túi ra mua vàng hộ và chị chỉ cần ngồi quán cà phê gần đó chờ lấy vàng. Do sợ bị lừa nên chị từ chối và nhờ cháu mua hộ.

“Công ty chỉ giới hạn số vàng mỗi lần mua (1-3 chỉ vàng nhẫn 9999, 1 lượng vàng miếng SJC) chứ không giới hạn lượt mua trong ngày nên dì cháu tôi mua xong lại xếp hàng chờ đến lượt mua tiếp. Ngày nào quá đông thì mua được 2 lần, vắng thì mua được 3-4 lần” - chị Diệu kể.

Chủ động tăng nguồn cung để ngăn sót ảo

Giám đốc một công ty vàng (xin giấu tên) cho hay, tình trạng xếp hàng mua hộ, mua đi bán lại ngay để kiếm lời diễn ra rầm rộ trong hơn 1 tháng qua, nhất là khi giá vàng của các công ty lớn và thị trường tự do chênh lệch 4-5 triệu đồng 1 lượng. Hiện tượng này vừa không phản ánh đúng nhu cầu thị trường, vừa gây ra hiệu ứng đám đông, tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ).

Ông khẳng định, các công ty vàng lớn nắm rõ tình trạng này nhưng vẫn phải tuân thủ quy định, bán vàng đúng thứ tự xếp hàng. Điều này vô tình tạo ra cơn sốt ảo bởi chỉ khoảng một nửa trong số xếp hàng là người mua để tích trữ hoặc đầu tư, nửa còn lại mua để bán lại ngay, kiếm chênh lệch.

Theo tiến sĩ Phan Phương Nam (Trường đại học Luật TPHCM), hiện tượng thuê người xếp hàng mua vàng để bán kiếm lời là hệ quả của việc giá vàng trong nước biến động mạnh và nhu cầu mua tăng đột biến. Nhà nước gần như không kiểm soát được hiện tượng này do không có cơ chế nào buộc người mua phải giữ vàng trong một thời gian nhất định trước khi bán lại. Đây chính là cơ hội ngon ăn của giới đầu cơ.

Để hạn chế tình trạng này, tiến sĩ Phan Phương Nam cho rằng, Nhà nước cần tăng cường kiểm tra, xử phạt các điểm mua bán vàng không tuân thủ quy định, không minh bạch hóa đơn, chứng từ, đồng thời tăng cường cảnh báo về rủi ro khi mua vàng lúc giá quá cao. Theo ông, khi có nhu cầu mua vàng cao nhưng không mua được từ kênh chính thống, người dân đành phải tìm đến “chợ đen”, vô tình tiếp tay cho kênh này phát triển mạnh hơn, đi ngược lại mục tiêu minh bạch hóa thị trường. Do đó, Nhà nước cần chủ động nhập khẩu vàng để tăng nguồn cung cho các kênh chính thức, đáp ứng nhu cầu hợp pháp của người dân. Khi người dân dễ dàng mua được vàng, cơn sốt vàng sẽ giảm, nhu cầu mua vàng ở “chợ đen” cũng giảm theo.

Chuyên gia này cũng đánh giá cao Nghị định 232/2025 của Chính phủ (ban hành ngày 26/8 nhằm sửa đổi, bổ sung Nghị định 24/2012 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng) trong việc xóa bỏ độc quyền sản xuất vàng miếng, cho phép nhiều doanh nghiệp và ngân hàng được nhập khẩu nguyên liệu và sản xuất, từ đó đa dạng hóa nguồn cung và bình ổn thị trường. Ông cho rằng, nên thành lập sàn giao dịch vàng quốc gia để hoạt động mua bán vàng thuận lợi hơn.

Ngày 8/9, Văn phòng Chính phủ ban hành văn bản số 8390/VPCP-V.I truyền đạt chỉ đạo của Phó thủ tướng thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, trong đó yêu cầu Thanh tra Chính phủ chủ trì, phối hợp với các bộ Công Thương, Tài chính, Công an và Ngân hàng Nhà nước khẩn trương lập đoàn thanh tra về thị trường vàng. Đoàn sẽ thanh tra việc chấp hành pháp luật và chính sách trong hoạt động kinh doanh vàng, phòng chống rửa tiền, sử dụng hóa đơn, chứng từ của các tổ chức tín dụng và doanh nghiệp, bắt đầu từ ngày 9/9.

Thanh Hoa