Những “hiệp sĩ sông nước” cứu người ở lằn ranh sinh tử

Cứu người để trả ơn đời

Chiều muộn một ngày trung tuần tháng Mười một, anh Nguyễn Thanh Tùng - 35 tuổi, trú phường Trường Vinh, tỉnh Nghệ An - cùng các thành viên đội Tungtime vội nổ máy chiếc ca nô cho chuyến tìm kiếm người phụ nữ nhảy cầu Bến Thủy. Phía xa, tiếng khóc nghẹn của người thân đang xé toạc không gian. Chỉ tay về phía hạ nguồn sông Lam, anh Tùng ra hiệu bắt đầu hành trình rà tìm trong làn nước đục ngầu. “Phải nhanh để nỗi đau này sớm nguôi ngoai” - câu nói của anh nghe như lời thề, cũng là sợi dây vô hình níu giữ anh với việc làm “hiệp sĩ sông nước”.

Anh Nguyễn Thái Ngọc cùng các thành viên trong đội Cứu hộ cứu nạn Thanh Hóa bàn phương hướng trước khi hạ thuyền tìm kiếm người đuối nước

Ít tháng trước, anh Tùng và con gái 6 tuổi từng bị sóng biển cuốn trôi, rồi may mắn được cứu sống kỳ diệu sau hơn 12 tiếng lênh đênh giữa biển cả. “Tôi luôn nhớ ơn những người đã cứu 2 cha con mình. Ơn ấy không biết lấy gì đáp lại cho đủ, nên tôi muốn làm gì đó giúp những người gặp nạn như mình để trả ơn cuộc đời” - anh Tùng nói. Với suy nghĩ ấy, anh Tùng bàn với vợ dùng số tiền tích góp để cùng anh em bạn bè mua ca nô, áo phao, đèn pha… rồi thành lập đội cứu hộ miễn phí mang tên Tungtime.

Đội có 10 thành viên, làm các ngành nghề khác nhau nhưng luôn sẵn sàng lên đường cứu hộ người dân vùng lũ, hay tìm kiếm người gặp nạn trên sông. Bất cứ lúc nào, hễ nhận được điện thoại cầu cứu là họ tạm gác việc nhà để lên đường, không ngại mưa gió, xa gần. Anh Tùng nói: “Ai có người thân gặp nạn đều đau đớn và tuyệt vọng. Chúng tôi chỉ mong góp chút sức lực giúp họ nhanh chóng vơi bớt đau buồn”. Khi bình yên, anh em trong đội lại tất bật với cuộc sống mưu sinh, người bán hàng, người lái xe… còn anh Tùng thì trông quán cà phê.

Cũng như anh Tùng, chị Nguyễn Thị Hoa - 38 tuổi, trú phường Hạc Thành, tỉnh Thanh Hóa - đến với công việc cứu hộ, cứu nạn miễn phí với lòng biết ơn và sẻ chia. Đầu năm 2025, người thân trong gia đình không may bị đuối nước, chị từng trải qua những ngày dài tuyệt vọng chờ tin. Dù kỳ tích không đến, song ít nhất người mất đã được tìm thấy, người sống cũng vơi bớt nỗi đau. “Sau biến cố ấy, tôi nhận ra ý nghĩa của công việc nên xin gia nhập đội Cứu hộ cứu nạn Thanh Hóa” - chị Hoa cho biết.

Dù bận rộn với công việc và gia đình, song mỗi khi có cuộc gọi nhờ hỗ trợ, chị Hoa sẵn sàng lên đường, bất kể ngày đêm hay mưa gió. Không chỉ hoạt động trong địa bàn tỉnh Thanh Hóa, đội cứu hộ còn thường xuyên hỗ trợ tìm kiếm thi thể người đuối nước ở các tỉnh Hà Tĩnh, Nghệ An, Phú Thọ… Chị kể, những chuyến tìm kiếm thi thể người gặp nạn dưới nước luôn gian nan, nhiều khi phải lặn lội giữa đêm tối, ngâm mình trong dòng nước lạnh buốt để dò tìm dấu vết nạn nhân. “Nhưng chỉ cần tìm được thi thể, đưa họ về với gia đình thì mọi mệt mỏi đều tan biến. Ngược lại, nếu không tìm được thì mình cứ day dứt và ám ảnh” - chị Hoa bộc bạch.

Gần 1 năm làm “hiệp sĩ sông nước”, chị Hoa nói rằng, ngoài cái tâm còn phải có thần kinh thép mới trụ được với nghề, nhất là đối với phụ nữ. Không chỉ đối diện với áp lực cao khi ngày đêm dầm mình trong nước, mưa gió, họ còn thường xuyên gặp những thi thể đã bị phân hủy, không còn nguyên dạng. “Lúc đầu tôi cũng sợ lắm. Nhưng rồi nhìn người thân họ chờ đợi trên bờ, mình lại không thể quay đi. Riết rồi cũng quen, giờ chỉ còn thấy thương, thấy trách nhiệm chứ không còn ám ảnh nữa” - chị Hoa tâm sự.

Từng được hỗ trợ, chị Nguyễn Thị Hoa (ngồi giữa thuyền) đã gia nhập đội cứu hộ miễn phí để hỗ trợ người khác

Xoa dịu nỗi đau người ở lại

Là một trong những thành viên tích cực trong đội Cứu hộ cứu nạn Thanh Hóa, chị Nguyễn Thị Thu - 45 tuổi - đã quen lênh đênh trên sông nước. Chị Thu cho biết, tìm người mất tích, đặc biệt trong mùa lũ, nguy hiểm luôn rình rập bởi dòng nước xoáy, gió lớn và những vật cản chìm dưới đáy sông. Chỉ sơ sẩy một chút thì mình cũng gặp nạn. Vì thế, điều đầu tiên là phải đảm bảo an toàn cho bản thân.

Anh Nguyễn Thái Ngọc - Đội trưởng đội Cứu hộ cứu nạn Thanh Hóa - thông tin: “Đội có 12 thành viên, trong đó có 5 phụ nữ. Từ ngày thành lập đến nay, đội hỗ trợ các gia đình tìm kiếm hơn 30 thi thể ở nhiều tỉnh, thành. Nhưng cũng không ít lần thất bại, tay trắng trở về sau hơn 1 tuần quần thảo vẫn không thấy dấu vết nạn nhân. Mỗi chuyến đi là một hành trình gian nan, đòi hỏi các thành viên không chỉ có lòng dũng cảm mà còn phải rèn luyện thể lực, thành thạo kỹ năng bơi lội, lái ca nô, hiểu rõ quy luật dòng chảy và biết cách xử lý tình huống nguy hiểm…”.

Chẳng biết từ bao giờ, cầu Bến Thủy - cây cầu nối đôi bờ Nghệ An và Hà Tĩnh - đã trở thành “điểm hẹn” buồn của những phận đời cùng quẫn. Từ những câu chuyện bi thương nơi dòng sông ấy, đã xuất hiện những con người bất chấp nguy hiểm, với mong muốn mang đến sự an ủi cuối cùng cho những gia đình đang tuyệt vọng. Anh Nguyễn Văn Thanh - 35 tuổi, trú xã Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An - nói rằng, chi phí để thuê đội tìm kiếm thi thể người đuối nước từ 30-50 triệu đồng nên không phải gia đình nào cũng đủ điều kiện. Vì thế, sau nhiều trăn trở, anh cùng một số người bạn quyết định lập đội tìm kiếm miễn phí, sẵn sàng hỗ trợ khi có yêu cầu.

Đội có 5 thành viên, cùng 2 thợ lặn chuyên nghiệp. Họ tự góp tiền mua 3 chiếc ca nô và đồ bảo hộ, rồi học cách quan sát dòng chảy, phán đoán điểm xoáy, tích lũy dần kinh nghiệm. Công việc tưởng như chỉ là “đi tìm xác” nhưng thực chất lại vô cùng phức tạp, gian khổ và đầy áp lực tâm lý. Mỗi ca tìm kiếm thường kéo dài từ vài ngày tới cả tuần.

Trong thời gian đó, họ dựng lều bên bờ sông, vừa làm chỗ nghỉ tạm vừa là điểm trấn an tinh thần cho người nhà nạn nhân. Theo anh Thanh, thi thể người đuối nước thường nổi vào 3 khung giờ “rạng sáng, giữa trưa và chập tối” - những khoảng thời gian giao thoa âm dương theo quan niệm dân gian. Dù không dám khẳng định, anh Thanh và các thành viên vẫn để tâm đến những chi tiết này khi lên kế hoạch tìm kiếm.

Mỗi chuyến tìm kiếm mất 4-5 triệu đồng chi phí xăng dầu, sửa chữa thiết bị, phần lớn do các thành viên tự bỏ tiền túi hoặc được người quen hỗ trợ. Nhiều gia đình sau khi tìm thấy thi thể đã xin được hỗ trợ xăng dầu, song nhóm nhất quyết từ chối. Cũng từ những chuyến đi như vậy, họ tận mắt chứng kiến bao cảnh đời thương tâm và thấm thía sự khắc nghiệt của cái nghèo. Có những đứa trẻ vì miếng ăn hằng ngày mà phải mò cua bắt ốc ven sông, lội ra bãi chăn bò rồi trượt chân ngã xuống nước mất hút. Bởi vậy, đội luôn lên đường với suy nghĩ không chỉ tìm kiếm đơn thuần mà là hành trình sẻ chia, xoa dịu. Chỉ khi tìm được nạn nhân, những người sống mới nguôi ngoai phần nào, mới thôi dằn vặt trong nỗi đau vô hình…

Phan Ngọc