Luật thuế Thu nhập cá nhân cần hướng đến sự công bằng, minh bạch, phù hợp thực tế

Hội nghị do bà Nguyễn Thị Lệ - nguyên Phó bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch HĐND TPHCM và ông Phạm Trọng Nhân - Phó chủ tịch Liên đoàn Lao động TPHCM - chủ trì.

Quang cảnh hội nghị - Ảnh: Thanh Tâm

Thuế TNCN: cần linh hoạt, sát thực tế

Ông Nguyễn Văn Được - Trưởng ban Chính sách Hội Tư vấn và Đại lý thuế TPHCM - cho rằng, dự thảo Luật Thuế Thu nhập cá nhân (sửa đổi) đã có điểm tiến bộ khi giao cho Chính phủ quyền điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh theo tình hình kinh tế - xã hội. Điều này giúp chính sách linh hoạt, phù hợp với biến động thực tế.

Hội Tư vấn và Đại lý thuế TPHCM kiến nghị Quốc hội quy định cụ thể: khi chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động 5% - 10%, Chính phủ sẽ điều chỉnh giảm trừ gia cảnh. Theo đề xuất, mức khởi điểm là 18 triệu đồng/người/năm, còn mức giảm trừ cho người phụ thuộc có thể theo một trong 2 phương án: 7,5 triệu đồng/năm hoặc 50% mức giảm trừ của người nộp thuế (9 triệu đồng/năm), tùy tình hình từng thời kỳ.

Ông Nguyễn Văn Được cũng đề xuất miễn thuế Thu nhập cá nhân cho hộ nghèo khi chuyển nhượng quyền thuê nhà dài hạn. Thực tế, người nghèo thường không có nhà để bán mà chỉ thuê dài hạn, nếu buộc phải chuyển nhượng phần thời gian thuê còn lại thì vẫn phải nộp thuế, trong khi người sở hữu nhà duy nhất lại được miễn. Quy định hiện hành như vậy là chưa công bằng và cần được bổ sung.

Bà Nguyễn Thị Hồng Hạnh - Giám đốc Sở tư pháp TPHCM - nêu ý kiến tại hội nghị - Ảnh: Thanh Tâm

Đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM cũng cho rằng mức giảm trừ gia cảnh hiện nay đã lạc hậu. Từ năm 2019 đến 2024, giá cả nhiều mặt hàng cơ bản tăng mạnh, dự kiến đến cuối 2025 có thể lên gần 50%. Vì vậy, Hiệp hội đề xuất tăng mức giảm trừ tương ứng 50%, tức khoảng 16,6 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế.

Đối với người phụ thuộc, Hiệp hội đề xuất xác định dựa trên mức lương cơ bản khoảng 2,5 triệu đồng/tháng, và mức giảm trừ nên bằng 40% chi phí của người nộp thuế, tức khoảng 6,6 triệu đồng/tháng. Điều này sẽ hỗ trợ tốt hơn chi phí nuôi dưỡng, chăm sóc người thân và tạo sự công bằng xã hội.

Hiệp hội cũng đề nghị xem xét thêm các khoản giảm trừ đặc thù như: tiền thuê nhà hoặc lãi vay mua ngôi nhà đầu tiên (giới hạn theo giá trị căn hộ xã hội 2 phòng ngủ vùng ngoại ô), chi phí đào tạo nâng cao kỹ năng cho cha mẹ, chi phí học tập cho con cái (tương tự chính sách áp dụng cho người nước ngoài). Đây là những hỗ trợ thiết thực, gắn liền với nhu cầu đời sống của người lao động.

Kỳ vọng sửa đổi luật công bằng, khả thi

Các đại biểu đóng góp ý kiến tại hội nghị - Ảnh: Thanh Tâm

Góp ý dự thảo Luật Quản lý thuế, ông Lê Văn Sơn - Trưởng ban Đào tạo Hội Tư vấn và Đại lý thuế TPHCM - bày tỏ lo ngại về quy định vừa khoanh nợ vừa cưỡng chế thuế. Nhiều doanh nghiệp nợ thuế do chậm trễ từ phía cơ quan nhà nước (chưa giải phóng mặt bằng, bàn giao đất, xác định giá đất…), nếu vẫn áp dụng cưỡng chế sẽ bất hợp lý. Ông kiến nghị không cưỡng chế thuế trong trường hợp doanh nghiệp gặp khó do lỗi khách quan.

Đại diện Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chi nhánh TPHCM cũng phản biện quy định bổ sung trường hợp tạm hoãn xuất cảnh đối với chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế. Theo VCCI, chỉ cần nắm 25% vốn đã được coi là “chủ sở hữu hưởng lợi”, dù không trực tiếp điều hành. Nếu áp dụng biện pháp này, phạm vi quá rộng, có thể xâm phạm quyền tự do đi lại, ảnh hưởng đến môi trường đầu tư và gây lo ngại cho nhà đầu tư nước ngoài.

VCCI nhấn mạnh ngành thuế hiện đã có nhiều công cụ cưỡng chế hiệu quả như trích tiền từ tài khoản ngân hàng, tạm dừng hóa đơn, kê biên hoặc đấu giá tài sản. Do đó, tạm hoãn xuất cảnh chỉ nên áp dụng đúng đối tượng trực tiếp điều hành doanh nghiệp, không nên mở rộng sang các chủ sở hữu hưởng lợi.

Những ý kiến tại hội nghị đều thống nhất rằng việc sửa đổi các luật thuế cần hướng đến tính công bằng, minh bạch và phù hợp thực tế, vừa tạo thuận lợi cho người dân, vừa đảm bảo nguồn thu cho ngân sách, đồng thời không làm cản trở môi trường đầu tư và phát triển kinh tế của TPHCM nói riêng, cả nước nói chung.

Bà Nguyễn Thị Lệ - nguyên Phó bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch HĐND TPHCM - phát biểu kết luận tại hội nghị - Ảnh: Thanh Tâm

Kết luận hội nghị, bà Nguyễn Thị Lệ cho biết, các ý kiến thảo luận tại hội nghị rất phong phú, thiết thực và xuất phát từ thực tiễn quản lý, đời sống người dân và hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

Bà khẳng định, những góp ý tại hội nghị có giá trị tham khảo cao, giúp Đoàn đại biểu Quốc hội TPHCM có thêm căn cứ để nghiên cứu, tổng hợp và báo cáo với Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng như các cơ quan liên quan.

Thanh Tâm