Lẽ nào bó tay với nạn quay lén phim mới ra rạp?

Đây không phải lần đầu tiên các nhà làm phim rơi vào cảnh khổ: tâm huyết vừa kịp gửi gắm đến khán giả đã bị “xé nhỏ” và tung lên mạng.

Phim Mưa đỏ đã vừa ra rạp đã bị quay lén - Ảnh: Galaxy

Văn hoá xem phim thời đại 4.0

Một bộ phim không đơn thuần là sản phẩm giải trí. Đó là kết quả của nhiều tháng, nhiều năm lao động nghệ thuật, tiêu tốn tiền bạc, mồ hôi, công sức của hàng trăm con người trong ê kíp. Nhưng hành vi quay lén và chia sẻ vô tư trên mạng xã hội, dù chỉ vài phút và tưởng chừng vô thưởng vô phạt lại đang trực tiếp làm tổn hại đến chính tác phẩm. Điều được gọi là xem trước cho biết thực chất đã tước đi trải nghiệm điện ảnh trọn vẹn của những người chưa ra rạp, đồng thời làm giảm đi sức hấp dẫn vốn phải được giữ bí mật trên màn ảnh rộng.

Văn hóa xem phim không dừng lại ở việc mua vé, ngồi vào ghế, mà còn thể hiện ở cách ta ứng xử với tác phẩm. Tôn trọng một bộ phim đồng nghĩa với việc tôn trọng công sức nghệ sĩ, và rộng hơn là tôn trọng chính bản thân mình, trong tư cách một khán giả văn minh.

Khi nội dung phim bị phát tán, doanh thu phòng vé chắc chắn bị ảnh hưởng. Trong khi đó, doanh thu là yếu tố sống còn, quyết định khả năng hoàn vốn và nuôi dưỡng những dự án tiếp theo của nhà sản xuất. Một bộ phim bị thiệt hại cũng đồng nghĩa với việc làm chùn bước tinh thần của những người làm nghề. Quay lén, do vậy, không chỉ gây thiệt hại vật chất, mà còn là tác động không nhỏ vào tinh thần của các nhà làm phim vốn đã phải chật vật với muôn vàn khó khăn trong sản xuất và phát hành.

Ngược lại, khi khán giả lựa chọn tôn trọng và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của nhà sản xuất, nghĩa là họ đang góp phần động viên, tiếp sức cho điện ảnh Việt Nam. Mỗi chiếc vé, mỗi thái độ văn minh chính là nguồn khích lệ để các đạo diễn, nhà sản xuất có thêm động lực làm ra nhiều bộ phim hay, phục vụ công chúng.

Văn minh để nuôi dưỡng sự phát triển của điện ảnh

Để ngăn chặn quay lén, không thể chỉ trông chờ vào ý thức cá nhân. Rạp chiếu phim cần có biện pháp giám sát thường xuyên hơn, tăng cường camera trong phòng chiếu, kịp thời nhắc nhở ngay khi phát hiện khán giả quay lén, thậm chí mạnh tay mời ra khỏi rạp những khán giả cố tình vi phạm.

Phim Bố già từng bị quay lén, thậm chí tiết lộ cả phần kết trên Titktok. Ảnh: Galaxy

Ở nhiều quốc gia, hành vi quay lén phim trong rạp bị xử phạt rất nặng. Tại Mỹ, Đạo luật chống quay lén (Anti-Camcording Act) quy định mức án lên tới 3 năm tù giam. Nhật Bản còn nghiêm khắc hơn khi phạt tối đa 10 triệu yen ( khoảng 1,6 tỉ VND) thậm chí có thể bị phạt đến 10 năm tù. Chính sự răn đe nghiêm khắc này khiến khán giả hiểu rằng việc quay lén không còn là chuyện cho vui mà là hành vi phạm pháp. Việt Nam cũng cần có khung chế tài rõ ràng, đủ sức răn đe để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của nhà sản xuất.

Mỗi phim là một mảnh ghép trong bức tranh điện ảnh quốc gia. Để bức tranh ấy ngày càng rực rỡ, khán giả, ngoài vai trò thưởng thức, còn cần có trách nhiệm đồng hành và bảo vệ sản phẩm của nhà sản xuất. Đừng để niềm vui cá nhân hay thói quen câu view trở thành hành vi phá hoại cả một nền công nghiệp điện ảnh đang bước những bước đi đầu tiên trong hành trình phát triển.

Một khán giả chọn cách xem phim văn minh không chỉ bảo vệ quyền lợi của ê kíp, mà còn gửi đi thông điệp: chúng ta trân trọng và mong muốn điện ảnh Việt Nam phát triển. Khi có được sự đồng hành đó, những nhà làm phim mới đủ niềm tin, đủ động lực để tiếp tục mang đến nhiều tác phẩm giá trị cho công chúng.

Ngọc Tiền