Làm gì để TPHCM thành trung tâm MICE xanh?

Phóng viên: Theo ông, để xây dựng thương hiệu “MICE xanh”, ngành du lịch TPHCM cần làm gì?

Tiến sĩ Tạ Duy Linh: Theo tôi, ưu tiên hàng đầu là ban hành bộ chuẩn về “MICE xanh”, bao gồm năng lượng, vận hành, di chuyển, ẩm thực và văn hóa. Song song đó, nên có một dự án mang tính biểu tượng, chẳng hạn như lập trung tâm hội nghị đạt chuẩn bền vững quốc tế kèm chuỗi sự kiện thí điểm trong 12 tháng. Chứng minh bằng bộ chuẩn và thực hành theo bộ chuẩn vẫn tốt hơn là nói miệng.

Về dài hạn, cần tái cấu trúc chuỗi giá trị MICE theo 3 trụ cột bền vững: sinh thái (giảm phát thải, tuần hoàn tài nguyên), văn hóa - xã hội (gìn giữ bản sắc, nâng chất lượng sống cộng đồng) và kinh tế (đổi mới sáng tạo, tạo giá trị dài hạn). Nhờ vậy, mỗi sự kiện MICE đều trở thành hành trình xanh - hội tụ - bản sắc, khẳng định TPHCM là trung tâm “MICE xanh” hàng đầu khu vực.

Đây chỉ là gợi mở từ góc nhìn cá nhân. Để biến định hướng thành hiện thực, cần có lộ trình cụ thể, có cơ chế thực thi minh bạch và sự đồng hành của nhiều bên.

* Theo ông, quá trình biến TPHCM thành trung tâm “MICE xanh” có thể gặp những trở ngại nào?

- Tư duy quản trị, kỷ luật thực thi là vấn đề mà tôi quan ngại. Chúng ta đã có khung chuẩn ISO 20121 về quản lý sự kiện bền vững, các chứng nhận công trình xanh như LEED (Mỹ), EDGE (IFC/World Bank) hay LOTUS (Việt Nam). Ở Việt Nam, hệ thống phân loại xanh quốc gia (Quyết định 21/2025/QĐ-TTg có hiệu lực từ tháng 8/2025) đã tạo “đường ray” để dòng vốn xanh chảy đúng địa chỉ. Điều còn thiếu chính là khẩu hiệu thành hành động bắt buộc với quy trình đo, báo cáo, thẩm tra, chứng nhận. Ngành du lịch TPHCM cần sớm nghiên cứu và ban hành bộ quy tắc “MICE xanh” dựa trên khung chuẩn ISO 20121 gắn với hệ thống phân loại xanh quốc gia.

Bộ quy tắc này có thể triển khai theo 3 lớp hành động, gồm kỷ luật đo lường - công bố, cơ chế điều phối và thí điểm an toàn, triển khai thí điểm tự nguyện có ưu tiên. Nghĩa là mọi địa điểm và nhà tổ chức phải báo cáo phát thải theo định dạng chuẩn, công bố dữ liệu sau sự kiện để tạo niềm tin và động lực cải tiến, thành lập tổ điều phối liên ngành, thí điểm tuyến di chuyển xanh.

* Cần có lộ trình thực hiện như thế nào, thưa ông?

- Theo tôi, trong ngắn hạn (giai đoạn 2026-2027), ngành du lịch TPHCM nên thí điểm “MICE xanh” ở một số sự kiện trọng điểm, tập trung vào quản lý rác, tiết kiệm năng lượng, vận chuyển xanh, đồng thời xây dựng dữ liệu nền. Trong trung hạn (đến năm 2028-2029), từ cơ sở dữ liệu trên, nên chuẩn hóa tiêu chí MICE, ban hành cơ chế kiểm chứng độc lập, chuyển dần từ tự nguyện sang nửa bắt buộc, bảo đảm khả năng so sánh quốc tế nhưng vẫn linh hoạt. Sau năm 2030, TPHCM cần tích hợp bộ quy tắc vào cơ chế tài chính xanh và quy định mua sắm công, để tiêu chuẩn xanh trở thành điều kiện bắt buộc, đồng bộ với lộ trình phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050.

Vốn sẽ chảy đúng nơi, công nghệ được áp dụng đúng chỗ và thương hiệu MICE của TPHCM sẽ được nâng hạng nhờ minh bạch, nhất quán và tầm nhìn dài hạn. Đây là con đường an toàn và khả thi để thành phố vừa bảo đảm phát triển bền vững, vừa củng cố vị thế trung tâm MICE trong khu vực.

* Giao thông đô thị là mắt xích quan trọng của trải nghiệm “MICE xanh”. Theo ông, chính quyền TPHCM cần ưu tiên đầu tư hay thay đổi gì?

- Hạ tầng và dịch vụ tại cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất đã có bước cải thiện rõ rệt, với nhà ga mới và dịch vụ chuyên nghiệp hơn. Tuy nhiên, với khách MICE quốc tế, hành trình từ sân bay vào trung tâm vẫn chưa thật sự là một trải nghiệm tích cực. Vẫn xảy ra ùn tắc, thiếu sự kết nối liền mạch giữa sân bay với trung tâm hội nghị, khách sạn, điểm tham quan; rác vẫn nhiều, bầu không khí vẫn chưa trong lành.

Khi cảng hàng không quốc tế Long Thành được khai thác, áp lực giao thông sẽ lớn hơn, nhưng cũng là cơ hội để TPHCM tái thiết toàn bộ hành trình MICE theo hướng hệ sinh thái giao thông xanh, thông minh, tích hợp đa phương thức. Theo tôi, chính quyền TPHCM cần xây dựng tuyến buýt điện chuyên dụng hoặc đường sắt nhẹ kết nối thẳng sân bay với trung tâm MICE, tích hợp metro và xe buýt xanh hiện hữu; áp dụng nền tảng số cho việc đặt chỗ, theo dõi lộ trình, thanh toán không tiền mặt; đặt mục tiêu “zero carbon” cho toàn bộ hành trình và mỗi chuyến đi đều có dữ liệu phát thải công khai, trở thành cam kết xanh trước cộng đồng quốc tế; biến phương tiện di chuyển thành “phòng chờ di động”, nơi khách được kết nối wifi, cập nhật thông tin sự kiện, thưởng thức giai điệu Việt và ẩm thực xanh nhỏ gọn. Khi đó, hành trình từ sân bay đến hội trường trở thành một phần trong câu chuyện về phát triển bền vững của TPHCM.

* Xin cảm ơn ông.

Cao Minh Tèo (thực hiện)