'Khu cảng Nhà Rồng thành công viên, hàng ngày tôi sắp được đi dạo, ngắm sông rồi'

Người dân chờ đợi diện mạo mới của đô thị

Thường trực Thành ủy TPHCM vừa thống nhất chủ trương dừng toàn bộ các dự án nhà ở tại khu cảng Nhà Rồng - Khánh Hội, thay vào đó thành phố sẽ tập trung quy hoạch lại khu vực này theo hướng phục vụ cộng đồng: xây dựng công viên ven sông, mở rộng tuyến đường Nguyễn Tất Thành và hình thành không gian văn hóa Hồ Chí Minh.

Quyết định này không chỉ mang ý nghĩa về mặt quy hoạch, mà còn gợi mở hướng phát triển bền vững hơn cho một trong những khu vực mang tính biểu tượng nhất của thành phố.

Tuyến đường Nguyễn Tất Thành dự kiến được mở rộng khi khai thác khu đất tại cảng Nhà Rồng - Khánh Hội - Ảnh: Nguyễn Văn

“Bao năm nay, khu này chỉ toàn hàng rào và bến bãi, người dân không có chỗ vui chơi, ngắm sông. Bây giờ mở công viên ven sông, làm đường đi bộ, tôi sắp được ngắm sông rồi. Mỗi chiều được dắt cháu ra bờ sông hóng gió, ngắm tàu qua lại là quá tuyệt rồi”, ông Trần Văn Tính – người dân sinh sống gần tuyến đường Nguyễn Tất Thành - chia sẻ, khi nghe tin TPHCM sẽ dừng toàn bộ dự án nhà ở tại khu cảng Nhà Rồng - Khánh Hội, thay vào đó là xây dựng công viên ven sông, mở rộng đường Nguyễn Tất Thành và hình thành không gian văn hóa phục vụ cộng đồng.

Còn bà Nguyễn Thị Mai - chủ quán nước gần cầu Khánh Hội - cũng tỏ ra phấn khởi: “Trước kia nghe nói khu này sẽ làm khu cao ốc, tụi tôi lo lắm, sợ mất luôn chỗ buôn bán. Giờ thành phố đổi hướng làm công viên, không gian văn hóa thì ai cũng ủng hộ. Vừa giữ được cảnh quan, vừa giúp khu này bớt ngột ngạt”.

Những chia sẻ mộc mạc ấy phần nào phản ánh mong mỏi lâu nay của người dân TPHCM về việc được tiếp cận nhiều hơn với không gian sông nước, được hưởng thụ các tiện ích công cộng ngay tại những khu đất từng bị giới hạn bởi tường rào cảng và dự án bất động sản.

Hướng đi vừa đúng về quy hoạch

Cảng Nhà Rồng - Khánh Hội từng là một trong những khu cảng lâu đời và quan trọng nhất của TPHCM, nơi gắn liền với ký ức hàng trăm năm về hoạt động giao thương trên sông Sài Gòn.

Kiến trúc sư Khương Văn Mười - nguyên Chủ tịch Hội Kiến trúc sư TPHCM - nhận định việc mở rộng không gian văn hóa Hồ Chí Minh quanh khu vực Bến Nhà Rồng là hoàn toàn hợp lý cả về mặt lịch sử lẫn văn hóa.

“Đây là nơi gắn liền với hành trình ra đi tìm đường cứu nước của Bác Hồ, là biểu tượng không thể tách rời của thành phố mang tên Người” - ông Mười nói.

Khu đất tại cảng Nhà Rồng - Khánh Hội ven sông Sài Gòn sẽ có diện mạo mới trong tương lai - Ảnh: Nguyễn Văn

Theo ông, không gian Hồ Chí Minh không nên chỉ là nơi trưng bày hiện vật, mà cần được hiểu là một không gian sống động, nơi người dân có thể đi bộ, chiêm nghiệm, kết nối với giá trị lịch sử. Điều quan trọng nhất là thiết kế và quản lý không gian này một cách hài hòa, sáng tạo, vừa tôn vinh yếu tố văn hóa, vừa thể hiện bản sắc sông nước của TPHCM.

Ông cũng lưu ý thêm: “Tuyến đường Nguyễn Tất Thành hiện nay rất hẹp, mật độ giao thông cao, thường xuyên kẹt xe. Vì vậy, khi quy hoạch lại khu vực Bến Nhà Rồng, cần kết hợp mở rộng tuyến đường này để đảm bảo thuận tiện giao thông và thu hút người dân, du khách đến tham quan”.

Đồng quan điểm, Tiến sĩ Võ Kim Cương - nguyên Phó Kiến trúc sư trưởng TPHCM - cho rằng, quyết định dùng khu đất vàng tại cảng Nhà Rồng - Khánh Hội để làm công viên, không gian văn hóa, đường ven sông là bước đi đúng đắn và đáng hoan nghênh.

“Thành phố hiện quá thiếu công viên, mảng xanh, trong khi giao thông lại thường xuyên tắc nghẽn. Nếu dành khu đất này cho không gian công cộng, đó là hành động mang tầm nhìn vì lợi ích lâu dài của người dân” - ông nói.

Dù nhiều người từng cho rằng làm công viên ở khu “đất vàng” là lãng phí, vì có thể thu được hàng nghìn tỉ đồng từ dự án thương mại, nhưng theo ông Cương, giá trị của môi trường sống và hệ sinh thái là vô giá.

Việc lấy "đất vàng" làm công viên, mở rộng đường phục vụ cộng đồng là hướng đi được người dân và chuyên gia ủng hộ - Ảnh: Nguyễn Văn

“Giá trị của môi trường sống và hệ sinh thái là vô giá, không thể đong đếm bằng tiền được. Khi thành phố có thêm mảng xanh, không khí mát lành hơn, giao thông thông thoáng hơn, người dân được hưởng lợi - đó mới là giá trị thực sự” - ông khẳng định.

Ông cũng nhấn mạnh: “Việc quy hoạch lại khu Nhà Rồng - Khánh Hội sẽ giúp giảm áp lực giao thông trên đường Nguyễn Tất Thành - trục huyết mạch kết nối quận 7, quận 4 và trung tâm thành phố. Đây là hướng đi vừa đúng về quy hoạch, vừa lợi về dân sinh”.

Việc dừng toàn bộ các dự án nhà ở cao tầng để thay bằng công viên ven sông, đường đi bộ và không gian văn hóa Hồ Chí Minh không chỉ là thay đổi quy hoạch, mà còn là thay đổi tư duy phát triển đô thị từ khai thác đất đai sang phục vụ cộng đồng.

Không gian mới này, khi hoàn thành, sẽ kết nối với bến Bạch Đằng, cầu Khánh Hội và trục ven sông quận 4 (trước đây), tạo thành dải cảnh quan liên hoàn. Đây hứa hẹn sẽ trở thành điểm nhấn của thành phố, nơi người dân và du khách có thể tận hưởng không khí trong lành, dạo bộ bên sông, cảm nhận nhịp sống năng động nhưng vẫn gần gũi, gắn với dòng chảy lịch sử.

Từ một khu cảng công nghiệp khép kín, Nhà Rồng - Khánh Hội đang được “tái sinh” để trở thành không gian mở, thân thiện với người dân, và là một biểu tượng mới của TPHCM hướng ra sông, gắn kết với lịch sử và văn hóa.

Nguyễn Văn