Không để lãng phí trụ sở dôi dư, hỗ trợ cán bộ sau sắp xếp

Giải quyết trụ sở dôi dư không thể "ngày một, ngày hai"

Trình bày tờ trình về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà thông tin, sau khi sắp xếp, cả nước có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh gồm 6 thành phố trực thuộc trung ương và 28 tỉnh. Tổng hợp báo cáo của 52 tỉnh, thành phố, có 38.182 trụ sở, trong đó có 33.956 trụ sở được sử dụng tiếp và 4.226 trụ sở dôi dư.

Ông Phan Văn Mãi - Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội - đề nghị Chính phủ chỉ đạo cơ quan chức năng xây dựng một đề án xử lý tài sản công, trình Quốc hội về cơ chế giải quyết. Theo ông, nếu không làm ngay từ bây giờ thì có lẽ sau 3 năm, cũng không thể giải quyết hết số trụ sở dôi dư này.

Cùng mối quan tâm, Phó chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh chỉ ra, trong Nghị quyết 198 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân, có quy định về hỗ trợ cho các doanh nghiệp (DN) nhỏ, vừa, DN ở lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, đổi mới sáng tạo. Ông gợi ý, có thể cho các DN này thuê lại tài sản công sau sắp xếp.

Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho rằng, việc sử dụng trụ sở dôi dư cần hợp lý, chứ không phải DN nào cũng có thể dùng trụ sở dôi dư phục vụ cho công việc của mình một cách hiệu quả. Do đó, sau sắp xếp, phải chấp nhận một thời kỳ “quá độ”, tức là chưa chuyển đổi, sử dụng ngay được trụ sở dôi dư mà phải có kế hoạch bảo trì để tài sản không bị xuống cấp, hư hỏng, gây lãng phí.

Ông cũng lưu ý, cần quan tâm và có trách nhiệm bàn giao cụ thể đối với số tài sản công đang được đầu tư dang dở, chẳng hạn các trụ sở UBND xã đang xây nửa chừng thì sáp nhập.

Về trụ sở công sau sắp xếp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu tình cảnh “nơi cần thì không có, nơi có thì không dùng”. Do đó, phải có đề án, trong đó đặt ra các tình huống và cách giải quyết. Việc xử lý trụ sở dôi dư có thể phải mất một khoảng thời gian.

Phản hồi các ý kiến đóng góp, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà khẳng định đây là vấn đề “nóng bỏng”. Bà nói: “Chính phủ đã có 2 công điện giao nhiệm vụ cho từng bộ, ngành giải quyết trụ sở dôi dư. Trong cuộc tập huấn tới đây với các địa phương, Chính phủ giao Bộ Tài chính hướng dẫn cụ thể vấn đề này”. Bà khẳng định sẽ có quy định về sắp xếp, sử dụng tài sản công dôi dư nhưng cũng cho rằng, không thể giải quyết trong “ngày một, ngày hai” mà có thể mất đến 2-3 năm.

Toàn cảnh phiên họp thứ 46 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều 5/6 - Nguồn ảnh: Media Quốc hội

Cần chế độ đặc thù hỗ trợ cán bộ đi làm xa

Một trong những vấn đề được quan tâm sau khi sắp xếp đơn vị hành chính là lựa chọn, bố trí và đảm bảo đời sống của cán bộ, công chức, viên chức. Ông Phan Văn Mãi cho rằng, sau sắp xếp, có hàng trăm ngàn cán bộ không còn tiếp tục công việc và nhiều cán bộ phải thay đổi địa điểm làm việc, di chuyển xa nhà. Do đó, cần chuẩn bị giải pháp, định hướng để sớm ổn định đời sống của họ.

Ông Nguyễn Đức Hải đề nghị, trong trường hợp cấp trung ương chưa ban hành chính sách, cần giao cho địa phương xây dựng chế độ đặc thù hỗ trợ cán bộ di chuyển đến nơi làm việc mới. Trước mắt, cần ưu tiên giải quyết nhu cầu di chuyển, đồng thời có chính sách lâu dài đảm bảo ổn định đời sống gia đình cán bộ, bao gồm hỗ trợ nhà công vụ, đất ở.

Ông Trần Thanh Mẫn cho rằng, đối với việc sắp xếp đơn vị hành chính xã, việc quan trọng là lựa chọn cán bộ chủ chốt với phương châm “xã mạnh, tỉnh mới mạnh, trung ương mới mạnh”. Trong hơn 3.000 xã sau sắp xếp, phải lựa chọn bí thư, chủ tịch HĐND, chủ tịch UBND vừa am hiểu về quản lý nhà nước, vừa có kinh nghiệm thực tiễn ở địa phương. Ông đề nghị Bộ Nội vụ có văn bản hỏa tốc gửi các tỉnh, thành về việc chọn nhân sự cấp xã.

Theo ông Trần Thanh Mẫn, với chủ tịch xã, phường và đặc khu, sẽ có hơn 1.000 nhiệm vụ từ cấp tỉnh, huyện chuyển về cấp xã, trong đó có nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng và xây dựng chính quyền. Do đó, công tác cán bộ phải được quan tâm đặc biệt.

Bà Phạm Thị Thanh Trà cho hay, đến nay, Chính phủ, các địa phương, bộ, ngành đã giải quyết chế độ cho 23.000 cán bộ, công chức, viên chức chịu tác động từ việc sắp xếp bộ máy trong giai đoạn 1 và đang bước vào một phần của giai đoạn 2. Hiện còn khoảng 90.000 cán bộ, công chức, viên chức đăng ký xin nghỉ từ nay đến 31/12/2025 theo Nghị định 178, Nghị định 67 và các nghị định liên quan của Chính phủ.

Bà nhận định, khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã mới, đặc điểm, yêu cầu, mục tiêu của xã mới rất đặc biệt, nhiệm vụ của cán bộ xã rất nặng nề. Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã có Kết luận 150 định hướng rất rõ về nguyên tắc, tiêu chuẩn đối với cán bộ các cấp.

Bộ Nội vụ cũng có văn bản hướng dẫn cụ thể về việc ổn định tổ chức bộ máy và chuẩn bị đội ngũ cán bộ, công chức ở những nơi phải di chuyển về khu vực trung tâm hành chính và các địa phương cũng đang tích cực triển khai các phần việc này.

Minh Quang