Điều đọng lại từ Những ngày văn học - nghệ thuật TPHCM

Kết nối quá khứ, hiện tại và tương lai

Theo Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TPHCM Dương Anh Đức, việc TPHCM tổ chức hội nghị tổng kết 50 năm nền văn học - nghệ thuật (VHNT) sau ngày đất nước thống nhất ngay sau thành công của Đại hội Đại biểu Đảng bộ TPHCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025- 2030, mang ý nghĩa nhìn lại và khơi dòng phát triển VHNT cho một thành phố mới, với tâm thế mới.

Không gian kết nối các bạn trẻ với nghệ thuật truyền thống - Ảnh: Ngọc Tuyết

Chuỗi hoạt động Những ngày VHNT TPHCM năm 2025 thể hiện rõ ý nghĩa đó. Lần đầu tiên, TPHCM tổ chức sự kiện VHNT quy mô lớn với hơn 20 hoạt động, tổng hợp đầy đủ lĩnh vực từ truyền thống đến hiện đại. Khác các sự kiện cùng tính chất với chủ yếu là hoạt động biểu diễn và thưởng lãm trước đây, lần này, ban tổ chức tạo dựng một không gian văn hóa mở - nơi nghệ sĩ, công chúng và du khách cùng gặp gỡ, thưởng thức, lan tỏa cảm hứng sáng tạo.

Các hoạt động trọng tâm như vinh danh 50 tác phẩm VHNT tiêu biểu giai đoạn 1975-2025 (được nhân dân TPHCM bình chọn đợt đại lễ kỷ niệm 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước) và biểu diễn, giao lưu đều thể hiện ý tưởng tiếp nối từ quá khứ đến hiện tại và tương lai. Như tên gọi “Thơ nhạc đồng hành cùng đất nước”, chương trình mang đến những giai điệu tuyệt đẹp được thăng hoa cùng những vần thơ bất hủ. Đây cũng là dịp ra mắt tuyển tập Thơ phổ nhạc - 50 năm TPHCM - công trình chào mừng 50 năm đất nước thống nhất của Hội Nhà văn TPHCM.

Vở kịch Đức Thượng công Tả quân Lê Văn Duyệt - người mang 9 án tử (tác giả: Phạm Văn Quý, đạo diễn: Hoàng Duẩn) của nhà hát kịch IDECAF là tác phẩm sân khấu duy nhất được chọn biểu diễn chính thức trong khuôn khổ sự kiện.

Đặc biệt, sự hiện diện của các nghệ sĩ khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu và Bình Dương không chỉ mang ý nghĩa biểu tượng mà còn cho thấy sự đa dạng của các loại hình nghệ thuật tại thành phố mới. “Tất cả phản ánh tiềm năng và khát vọng sáng tạo mạnh mẽ của đội ngũ văn nghệ sĩ TPHCM trong giai đoạn phát triển mới” - ông Trần Thế Thuận - Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TPHCM - nhận định.

Tầm nhìn mới

Phụ trách công tác tổ chức, đầu mối kết nối hoạt động Những ngày VHNT TPHCM, ông Hà Quốc Cường - Giám đốc nhà hát kịch TPHCM - cho biết, sự kiện được định hướng tổ chức thường xuyên trong những năm tiếp theo, trở thành hoạt động thường niên nhằm tôn vinh, quảng bá, phát huy giá trị sáng tạo nghệ thuật của thành phố mang tên Bác.

Vở kịch lịch sử Đức Thượng công Tả quân Lê Văn Duyệt - người mang 9 án tử biểu diễn trong khuôn khổ Những ngày văn học - nghệ thuật TPHCM - Ảnh: Ngọc Tuyết

Chuỗi hoạt động vừa qua với chủ đề “TPHCM - 50 năm, nơi hội tụ những dòng sông” với mong muốn nhìn lại diện mạo nền VHNT hiện tại cũng mang tính thử nghiệm, đúc kết kinh nghiệm cho những lần tiếp theo. Thử thách trong giai đoạn phát triển mới là một TPHCM mới rộng lớn hơn, đa dạng hơn. Vì thế, sau hội tụ cần lan tỏa được các giá trị.

Tiến sĩ Mai Mỹ Duyên khẳng định, Những ngày VHNT TPHCM là một ý tưởng hay và phù hợp xu hướng vừa khôi phục những giá trị văn hóa truyền thống, vừa tiếp nhận tinh hoa văn hóa nước ngoài. Việc nâng tầm hoạt động VHNT trong sự kiện quy mô lớn của thành phố giúp công chúng dễ tiếp cận và nhận thức đúng hơn tầm quan trọng của VHNT trong đời sống xã hội, đồng thời thúc đẩy các lĩnh vực nghệ thuật mở rộng phát triển trên không gian mới.

“Riêng lĩnh vực đờn ca tài tử tôi cho là rất triển vọng khi cùng với TPHCM, cả Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu đều rất coi trọng nghệ thuật đờn ca tài tử và có phong trào phát triển mạnh. Chúng ta đã quy tụ được một nguồn lực dồi dào và có điều kiện phát triển hơn nữa trường phái tài tử miền Đông (song song phong cách tài tử miền Tây). Vấn đề là làm sao phát huy được nguồn nội lực mạnh mẽ đó” - tiến sĩ Mai Mỹ Duyên nhấn mạnh.

Đạo diễn Hoàng Duẩn cho rằng trong giai đoạn mới, cần quan tâm hơn nữa đến sân khấu học đường, tạo điều kiện để những tác phẩm sân khấu chất lượng đến nhiều hơn với học sinh sinh viên. “Trong khuôn khổ Những ngày VHNT TPHCM, lĩnh vực sân khấu hoàn toàn có thể tổ chức thành vệt dài, huy động sự tham gia của đồng loạt các sân khấu trên địa bàn. Cũng có thể kết hợp tổ chức với Liên hoan sân khấu TPHCM, thậm chí chúng ta đủ sức và điều kiện để tổ chức một liên hoan sân khấu quốc tế nhằm học hỏi từ các nước” - đạo diễn Hoàng Duẩn nêu ý kiến.

Ninh Lộc