Bỏ thuế khoán: Hộ kinh doanh sẽ được giảm thủ tục, tăng hỗ trợ

Ngày 19/6, tại phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, vấn đề bỏ thuế khoán, đẩy mạnh thanh toán qua hóa đơn điện tử được nhiều đại biểu quan tâm.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (TP Hà Nội) chia sẻ, Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân đề ra giải pháp để thúc đẩy phát triển doanh nghiệp là bỏ thuế khoán. Nghị quyết 198 của Quốc hội cũng quyết định bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh từ ngày 1/1/2026.

Tuy nhiên, ông Hoàng Văn Cường băn khoăn bởi chính sách này đang tác động đến hàng triệu hộ kinh doanh và tạo tâm lý e ngại. Tại phiên thảo luận của Quốc hội trước đó, một số đại biểu đã đề nghị xem xét việc lùi thời hạn thực hiện chính sách này.

Nhiều tiểu thương chợ Bến Thành (TPHCM) vẫn lúng túng khi áp dụng hóa đơn điện tử trong bán hàng - Ảnh: Thanh Hoa

“Các hộ kinh doanh không ngại việc nộp thuế nhưng rất e ngại về cách tính thuế, thủ tục làm thế nào để nộp cho đúng” - ông Hoàng Văn Cường đặt vấn đề và đề nghị Bộ trưởng Bộ Tài chính nêu rõ những kế hoạch, giải pháp để triển khai chính sách mới, giúp các hộ kinh doanh an tâm, thuận lợi, hứng khởi trong việc nộp thuế.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cho rằng, có hiện tượng nhiều hộ kinh doanh còn rất lúng túng về hóa đơn điện tử. Khi áp dụng chính sách thuế khoán, người dân có thể “lách luật” bằng cách thu tiền mặt để trốn thuế.

Liên quan tới vấn đề trên, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho hay, hệ thống thuế của Việt Nam đã được các cơ quan quốc tế đánh giá là tiếp cận cơ bản thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, vẫn còn vấn đề liên quan đến tính minh bạch trong một số loại thuế hiện đang thu thủ công.

Về yêu cầu bỏ hình thức thuế khoán, theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng là cần thiết, bởi nó đã bộc lộ nhiều bất cập, dễ lạm dụng và gây bất bình đẳng giữa các loại hình kinh doanh. Đồng thời, hình thức này không tạo được động lực cho các hộ kinh doanh để phát triển thành doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Trong khi đó, Việt Nam đang có khoảng 5,2 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động, rất có tiềm năng để chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp vừa và nhỏ, giúp Việt Nam đạt được mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp vừa và nhỏ vào năm 2030.

Dù vậy, trong quá trình triển khai thực hiện, theo tư lệnh ngành tài chính, sẽ có những tác động đến hàng triệu hộ kinh doanh. Do đó, Bộ Tài chính đang chuẩn bị đồng bộ về pháp lý và công nghệ để hỗ trợ thực hiện đảm bảo thuận lợi và giảm gánh nặng về thủ tục cũng như chi phí cho các hộ.

Cụ thể, bộ đang tập trung rà soát, hoàn thiện chính sách thuế; đề xuất sửa Luật Quản lý thuế, Luật Thuế thu nhập cá nhân, hướng đến mô hình quản lý thuế, kê khai đơn giản, minh bạch, dễ thực hiện, đảm bảo hộ kinh doanh sẽ không bị áp lực khi chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp.

Thứ hai là tăng cường chuyển đổi số trong quản lý thuế như áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền để giúp thu đúng, thu đủ, giảm thời gian và chi phí cho hộ kinh doanh. Hộ kinh doanh sẽ được cung cấp miễn phí hệ thống khai nộp thuế điện tử, phần mềm, hóa đơn, phần mềm kế toán.

Bộ Tài chính cũng cho biết sẽ hỗ trợ các hộ kinh doanh còn khó khăn trong giai đoạn đầu, đẩy mạnh chuyển đổi số nội bộ, nâng cao chất lượng dịch vụ công và năng lực quản lý thuế, tăng cường kết nối dữ liệu. Bên cạnh đó, sẽ đẩy mạnh truyền thông đào tạo và tư vấn, tăng cường tuyên truyền hướng dẫn các hộ kinh doanh hiểu được lợi ích, đào tạo tư vấn pháp lý và kế toán thuế cho các hộ kinh doanh...

Liên quan tới việc thực hiện hóa đơn điện tử, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, bộ cùng Cục Thuế đang nỗ lực phối hợp với các địa phương để hướng dẫn, hỗ trợ các hộ kinh doanh thực hiện đúng quy định pháp luật. “Hiện nay, Bộ Tài chính chưa phạt cá nhân, đơn vị nào mà đang hỗ trợ tối đa cho các hộ kinh doanh. Sau này, khi đã triển khai, nếu hộ kinh doanh cố tình vi phạm sẽ có chế tài” - ông Nguyễn Văn Thắng nói.

Phó thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc lưu ý, Bộ Tài chính cần nghiên cứu, tham mưu cấp thẩm quyền nghiên cứu mức doanh thu tính thuế để tạo điều kiện cho hộ buôn bán nhỏ, đảm bảo dân sinh. “Với các hộ kinh doanh có doanh thu dưới 1 tỉ đồng/năm vẫn nên khoán. Nếu không có hóa đơn đầu vào, các hộ sẽ không được hoàn thuế” - Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc gợi ý.

Với hộ kinh doanh thu trên 1 tỉ đồng/năm, có địa điểm kinh doanh ổn định, ông đồng tình thu thuế theo hóa đơn, chống thất thu và tạo điều kiện thuận lợi để “lớn lên” thành doanh nghiệp.

Minh Quang