Vì sao hộ kinh doanh lo ngại bỏ thuế khoán?

Ông Nguyễn Xuân Thành - Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, Phó chủ tịch UBND phường An Đông, TPHCM - cho biết, nhiều hộ kinh doanh nhận thấy có những thuận lợi với hình thức kê khai thuế mới. Tuy nhiên, họ cũng không ít lo ngại thủ tục hành chính, việc ghi chép sổ sách kế toán, sử dụng hóa đơn điện tử và chữ ký số, cũng như quy trình nộp thuế và lưu trữ hồ sơ... Nhiều hộ thì băn khoăn về cách kê khai hàng tồn kho vào thời điểm ngày 31/12/2025, hoặc lo lắng về chi phí chuyển đổi và vận hành sau này.

Bên cạnh đó, việc chuyển đổi số cũng gặp trở ngại do đặc thù nhiều chủ hộ lớn tuổi, có mô hình "cha truyền con nối", trong khi một số khác lại không có thế hệ kế cận (như các hộ kinh doanh dược liệu, ăn uống); áp lực về lộ trình thực hiện và nguy cơ bị xử phạt do các lỗi như chậm nộp tờ khai, sai sót trong kê khai, hoặc không lưu trữ đủ hóa đơn chứng từ...

Nhiều hộ kinh doanh vẫn còn nhiều lo lắng khi sắp bỏ thuế khoán, phải áp dụng hoá đơn điện tử - Ảnh: Thanh Hoa

Dù UBND phường An Đông đã tăng cường tuyên truyền trực tiếp và trực tuyến, tâm lý lo ngại trong người dân vẫn còn phổ biến, đòi hỏi sự hỗ trợ thiết thực hơn nữa.

Thay mặt cho các thương nhân và hộ kinh doanh trên địa bàn, ông Nguyễn Xuân Thành đã đưa ra 5 đề xuất nhằm hỗ trợ quá trình chuyển đổi từ thuế khoán sang thuế kê khai:

Thứ nhất, phải cán bộ đến hướng dẫn trực tiếp và phát tờ rơi với các thông tin thiết yếu như thời điểm chuyển đổi, ưu điểm so sánh, nội dung hỗ trợ từ chính quyền và ngành thuế, các việc cần làm trước và sau ngày 1/1/2026, cùng các kênh trực tuyến để được tư vấn và phản hồi.

Thứ hai, các doanh nghiệp phần mềm miễn phí sử dụng ít nhất 1 năm đầu tiên và tổ chức các buổi tập huấn sử dụng.

Thứ ba, xây dựng một đường dây nóng chuyên trách để hỗ trợ về mặt nghiệp vụ và kỹ thuật.

Thứ tư, giới thiệu các đơn vị cung cấp dịch vụ kế toán uy tín với mức giá phải chăng.

Thứ năm, đề nghị không xử phạt đối với các sai phạm lần đầu (trừ các vi phạm nghiêm trọng), nhằm tạo sự đồng thuận và khuyến khích các hộ kinh doanh thực hiện chủ trương mới.

Việc chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp trước thời hạn 17/9/2025 sẽ giúp các hộ kinh doanh nâng cao uy tín, dễ dàng tiếp cận vốn, tuân thủ pháp luật tốt hơn, minh bạch tài chính và được hưởng các chính sách hỗ trợ từ Nhà nước.

Theo ông Quách Chánh Đại Thanh Tâm - CEO Công ty Tapro, Viện Nghiên cứu Kinh tế xã hội, trường Đại học Sài Gòn - cho biết, quá trình chuyển đổi này đang vấp phải năm nhóm rào cản chính là tâm lý ngại thay đổi, sợ thuế, sợ kiểm tra và lối quản lý kiểu gia đình; các thủ tục phức tạp, chi phí thành lập và chi phí thuê kế toán, tuân thủ pháp luật tốn kém; chủ hộ thiếu kỹ năng quản lý bài bản và chưa quen với mô hình quản trị chuyên nghiệp; khó minh bạch tài chính để vay vốn và áp lực cạnh tranh ngày càng lớn; các chính sách hỗ trợ chưa thực sự hiệu quả và thiếu sự tư vấn đồng hành.

“Khi đi tư vấn, tôi gặp nhiều hộ dù lợi nhuận cao nhưng luôn lo lắng, thậm chí 'mất ngủ' vì sổ sách không chuẩn, chưa minh bạch. Việc chuyển đổi sẽ giúp họ yên tâm hơn vì mọi thứ trở nên rõ ràng và chuyên nghiệp”, ông Tâm chia sẻ.

Để vượt qua những khó khăn này, ông Tâm nhấn mạnh "khẩu quyết quản trị" với hai nguyên tắc cốt lõi: “Hóa đơn - Tam hợp”, bao gồm hợp pháp, hợp lý và hợp lệ. “Quản trị - Tam quy”, bao gồm quy chuẩn, quy chế và quy trình.

Theo ông Tâm, đây chính là nền tảng giúp hộ kinh doanh phát triển một cách chính quy và bền vững trong bối cảnh hội nhập. Ông cũng khẳng định: "Khó khăn là thực tế nhưng có thể vượt qua." Để quá trình chuyển đổi diễn ra thuận lợi, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa ba bên: Nhà nước - Doanh nghiệp - Hộ kinh doanh.

Thanh Hoa