Trường đại học bàn cách nâng cao chất lượng đào tạo, thu hút chuyên gia nước ngoài

Ngày 31/10, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phối hợp cùng Trường đại học Sư phạm TPHCM tổ chức tọa đàm “Giáo dục đại học - Kiến tạo tự chủ toàn diện và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao theo tinh thần Nghị quyết 71-NQ/TW”.

Chuyên gia từ các trường đại học chia sẻ tại buổi tọa đàm - Ảnh: Nguyễn Loan

Cần giải pháp đồng bộ khi đào tạo sư phạm

Giáo sư, tiến sĩ Huỳnh Văn Sơn - Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm TPHCM - chia sẻ, giai đoạn 2026-2035 là thời kỳ tăng tốc hiện đại hóa giáo dục, thực hiện Chiến lược phát triển giáo dục đến năm 2030, tầm nhìn 2045 và quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học, sư phạm đến năm 2050.

Trong đó, đội ngũ giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục phổ thông, đòi hỏi những giải pháp đồng bộ trong đào tạo sư phạm và phát triển đội ngũ.

Hệ thống cơ sở đào tạo giáo viên hiện nay khá phong phú, chất lượng đầu vào ngành sư phạm đã cải thiện rõ rệt. Tỉ lệ giáo viên đạt chuẩn theo Luật Giáo dục 2019 đạt 92% ở bậc tiểu học và 95% ở bậc THCS (giai đoạn 2024 - 2025).

Tuy nhiên, vẫn còn những hạn chế như thiếu giáo viên ở một số môn học mới, năng lực số và khả năng thích ứng chưa đồng đều, chính sách lương, phụ cấp chưa tương xứng và cơ chế phân cấp quản lý đội ngũ còn bất cập.

Ông đề xuất 4 định hướng trọng tâm cho giai đoạn 2026-2035 gồm: chuẩn hóa, hiện đại hóa, cá nhân hóa và hội nhập.

Ở giáo dục đại học, ông kiến nghị cơ quan quản lý và cơ sở giáo dục khẩn trương hoàn thiện cơ chế, chính sách cần thiết liên quan đến tự chủ đại học và phát triển nhân lực chất lượng cao.

Để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, theo các trường cần phải thu hút được chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước - Ảnh: Nguyễn Loan

Thu hút được chuyên gia, giáo sư nước ngoài

Phó giáo sư, tiến sĩ Trần Thiên Phúc - Phó hiệu trưởng Trường Đại học Bách khoa (Đại học Quốc gia TPHCM) - cho rằng, để nâng tầm giáo dục đại học, cần thu hút được các nhà khoa học, chuyên gia và giáo sư nước ngoài.

Ngoài ra, việc hợp tác quốc tế trong giảng dạy và nghiên cứu là yếu tố then chốt giúp đại học Việt Nam hội nhập sâu rộng hơn.

Theo ông, cần khuyến khích các nhà khoa học tích cực tham gia các đề tài, dự án nghiên cứu chung với đối tác nước ngoài, cũng như mở rộng hợp tác với các trường đại học, viện nghiên cứu uy tín để trao đổi kinh nghiệm và tri thức.

Để nâng cao chất lượng đào tạo, ông Phúc đề xuất Nhà nước có chính sách hỗ trợ giúp các trường đạt chuẩn quốc tế về chương trình, đội ngũ và cơ sở vật chất. Việc tăng cường kiểm định chất lượng theo các tiêu chuẩn quốc tế phải đi đôi với xây dựng hệ thống tự đánh giá nội bộ để liên tục cải thiện chất lượng đào tạo.

Đồng quan điểm, phó giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Thị Hiệp - Trưởng khoa Kỹ thuật Y sinh Trường đại học Quốc tế (Đại học Quốc gia TPHCM) - cho biết, trường đã xây dựng cơ chế lương, thưởng nhằm khuyến khích nghiên cứu khoa học, nhờ đó tỷ lệ công bố quốc tế luôn ở mức cao.

Tuy nhiên, vẫn còn không ít rào cản khiến các trường đại học khó phát triển mạnh mẽ hơn. Hạn chế lớn nhất hiện nay là việc thu hút các nhà khoa học, chuyên gia giỏi về làm việc do vướng quy định về chế độ lao động.

Bên cạnh đó, hoạt động chuyển giao công nghệ từ nghiên cứu sang doanh nghiệp còn hạn chế; nguồn tài chính chủ yếu vẫn phụ thuộc vào ngân sách nhà nước, chưa thu hút được nhiều nguồn lực xã hội.

Theo bà, cần sớm có cơ chế học bổng và hỗ trợ tài chính phù hợp để thu hút và giữ chân học viên, nghiên cứu sinh quốc tế; tăng cường hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp không chỉ giúp thu hút nguồn tài chính mà còn thúc đẩy hiệu quả chuyển giao công nghệ.

Nguyễn Loan