PGĐ Sở VH-TT TPHCM - NSND Nguyễn Thị Thanh Thúy: “Kết nối, hợp tác quốc tế để nâng cao vị thế ngành điện ảnh”

Nghệ sĩ nhân dân Nguyễn Thị Thanh Thúy - Phó giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TPHCM - Ảnh: Hồng Nga

Đứng trước nhiều thách thức

Phóng viên: TPHCM đã trở thành thành viên Mạng lưới thành phố sáng tạo của UNESCO ở lĩnh vực điện ảnh. Theo bà, chúng ta có những thuận lợi và khó khăn nào để thực hiện được cam kết dài hạn với UNESCO?

Nghệ sĩ nhân dân Nguyễn Thị Thanh Thúy: TPHCM là hiện thực sống động của sự kết nối, hội tụ các dòng chảy văn hóa bản địa, sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại, sự pha trộn giữa văn hóa phương Đông và phương Tây… Tất cả tạo thành những gam màu tràn đầy sức sống trong bức tranh sáng tạo toàn cầu và truyền cảm hứng cho thế hệ tương lai.

Điện ảnh với 935 doanh nghiệp và 9.294 người lao động cùng các ngành công nghiệp văn hóa được kỳ vọng sẽ đóng góp 5,7% vào GRDP năm 2025 và 7,2% vào GRDP năm 2030, tạo thêm nhiều việc làm mới. Với 52 cụm rạp, 12 nhà hát, 11 bảo tàng, 25 thư viện, 1 trung tâm biểu diễn, 1 trung tâm triển lãm, 1 trường đại học sân khấu - điện ảnh, 184 không gian sáng tạo và hàng ngàn người sáng tạo, nghệ thuật điện ảnh đã tạo ra lợi thế giúp thành phố luôn dẫn đầu về thị trường và số lượng khán giả, chiếm khoảng 40% thị trường chiếu phim của Việt Nam.

TPHCM cũng là điểm đến hấp dẫn với rất nhiều sự kiện văn hóa diễn ra hằng năm như các cuộc thi phim, liên hoan phim, lễ hội ẩm thực, thời trang và lễ hội âm nhạc quy mô lớn. Các hoạt động văn học, nghệ thuật khác như diễn đàn văn chương, triển lãm mỹ thuật, nhiếp ảnh… diễn ra thường xuyên.

Nữ đạo diễn Anne Fontaine và diễn viên người Pháp Raphael Personnaz của phim Boléro trên thảm đỏ HIFF 2024 - Ảnh: Diễm Mi

TPHCM còn có hệ thống đào tạo văn hóa nghệ thuật phong phú, cung cấp các chương trình đại học đa dạng, chuyên sâu về sáng tác, đạo diễn, biên kịch, quay phim, diễn xuất, sản xuất phim kỹ thuật số, công nghệ điện ảnh - truyền hình… giúp định hướng và phát triển nhiều thế hệ tài năng… Bên cạnh đó, 2 trường THPT là Nguyễn Thị Minh Khai và Lê Quý Đôn đã tiên phong đưa điện ảnh vào giáo dục thông qua các câu lạc bộ và môn học chuyên đề, giúp học sinh làm quen khái niệm cơ bản về điện ảnh, phát triển năng lực sáng tạo và kỹ năng làm việc nhóm ngay từ sớm.

Hoạt động nổi bật khác là Dự án phim ngắn CJ, được CJ Cultural Foundation và CJ CGV Việt Nam khởi xướng từ năm 2018. Chương trình cung cấp kinh phí sản xuất và hỗ trợ các nhà làm phim trẻ đưa tác phẩm đến các liên hoan phim quốc tế uy tín.

Bên cạnh đó, TPHCM còn tập trung ưu tiên phát triển hệ thống hạ tầng cho ngành công nghiệp văn hóa như xây dựng nhà hát, trung tâm đào tạo nhân lực, các khu phức hợp tổ chức các sự kiện quốc tế trong quy hoạch tổng thể của thành phố đến năm 2050.

Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi cơ bản, với vị trí một siêu đô thị đông dân nhất cả nước, tốc độ phát triển nhanh, TPHCM cũng đứng trước nhiều thách thức, khó khăn trong mục tiêu phát triển bền vững. Cụ thể: kinh tế chưa ổn định, thiếu cơ sở hạ tầng hiện đại phục vụ cho phát triển công nghiệp điện ảnh như trường quay và hệ thống hậu kỳ tiêu chuẩn quốc tế, thủ tục hành chính rườm rà, khó khăn trong việc hình thành, phát triển các quỹ hỗ trợ văn hóa và tiếp cận thị trường quốc tế. Sự khác biệt về thị hiếu thẩm mỹ của khán giả cũng là một thách thức…

Cần thúc đẩy hợp tác quốc tế

* Với những khó khăn trên, bà đề xuất những giải pháp nào để TPHCM thực sự trở thành nơi kết nối điện ảnh Việt Nam với quốc tế, đóng góp hiệu quả và có trách nhiệm vào sự phát triển chung của điện ảnh khu vực?

- TPHCM cần thúc đẩy hợp tác quốc tế để nâng cao vị thế ngành điện ảnh. Việc mời gọi các đoàn làm phim quốc tế không chỉ giúp phát triển ngành mà còn quảng bá hình ảnh TPHCM trên toàn cầu. Công nghệ tiên tiến như AI và Big Data sẽ làm cho điện ảnh TPHCM hấp dẫn đối với các đối tác quốc tế, đồng thời hỗ trợ việc phát hành phim qua các nền tảng trực tuyến và phát triển các dịch vụ OTT.

Bên cạnh đó, thành phố đang triển khai các chính sách ưu đãi về thuế, tài chính cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước, đặc biệt là các công ty công nghệ. Những chính sách này sẽ tạo nguồn lực mạnh mẽ cho ngành điện ảnh, giúp thành phố phát triển bền vững, hội nhập sâu rộng vào thị trường quốc tế.

TPHCM cần thêm nhiều không gian điện ảnh công cộng để xứng tầm là Thành phố điện ảnh - Nguồn ảnh: Ban tổ chức HIFF

Để đáp ứng nhu cầu phát triển ngành điện ảnh thông minh, TPHCM phải chú trọng công tác đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Các khóa đào tạo về kịch bản, sản xuất phim và ứng dụng công nghệ mới sẽ giúp nâng cao kỹ năng và bắt kịp xu hướng mới của ngành. Đồng thời, cần phát triển chương trình đào tạo chuyên sâu trong các lĩnh vực như sản xuất, hậu kỳ và ứng dụng công nghệ cao nhằm tạo ra lực lượng lao động có khả năng ứng dụng công nghệ tiên tiến trong sản xuất.

Thành phố cần thiết lập các quỹ tài chính hỗ trợ, khuyến khích áp dụng công nghệ mới như AI, Big Data, 3D và VR. Các quỹ này sẽ giúp thu hút nhà làm phim tài năng; hỗ trợ dự án phim độc lập và phim ngắn, tạo ra môi trường điện ảnh đa dạng, phát triển. Đầu tư vào công nghệ phát hành phim trực tuyến sẽ giúp nhà làm phim địa phương tiếp cận thị trường toàn cầu, mở rộng thị trường tiêu thụ.

* Trước những yêu cầu đó, quan điểm của bà ra sao về hệ sinh thái hỗ trợ ngành điện ảnh?

- TPHCM cần xây dựng một hệ sinh thái hỗ trợ ngành điện ảnh, bao gồm không gian làm việc chung và các trung tâm đào tạo chuyên sâu. Một trung tâm hỗ trợ phát triển điện ảnh sẽ đóng vai trò đầu mối tư vấn, hỗ trợ thủ tục hành chính và kết nối nhà sản xuất, nhà đầu tư, cơ quan chức năng. Trung tâm này sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu ngành điện ảnh, giúp nhà làm phim phát triển dự án phù hợp nhu cầu thị trường. Đồng thời, trung tâm sẽ thiết lập quỹ tài chính hỗ trợ, giúp giảm thiểu thủ tục hành chính, thúc đẩy sáng tạo và nâng cao hiệu quả công việc.

* Xin cảm ơn bà.

Thảo Vân (thực hiện)