PNO - Triều cường kết hợp mưa lớn và lũ từ thượng nguồn sông Cửu Long đổ về gây ngập lụt, vỡ đê bao, làm thiệt hại nhiều ruộng lúa, vườn cây, ao cá của bà con miền Tây. Chưa kịp khôi phục thì bà con lại phải ứng phó với 2 đợt triều cường mới trong tháng Mười một được dự báo sẽ vượt báo động 3 từ 0,1 - 0,3m.
Mấy tháng nay, vợ chồng chị Huỳnh Kim Ngọc (ngụ phường Thốt Nốt, TP Cần Thơ) tập trung chăm sóc vườn đu đủ hơn 0,3ha để bán tết. Nào ngờ, đợt triều cường vừa qua cộng hưởng với mưa lớn và lũ từ đầu nguồn kéo về khiến nước dâng cao, phá vỡ đê bao, làm ngập toàn bộ vườn đu đủ của chị. “Bị ngập, rễ cây sẽ thiếu ô xy, không hấp thụ được dinh dưỡng, dẫn đến thối rễ, vàng lá, rụng trái và chết dần. Bao nhiêu công sức, vốn liếng xem như mất sạch” - chị Ngọc thở dài.
Vườn sầu riêng của người dân xã Nhơn Ái, TP Cần Thơ bắt đầu rụng lá và chết dần do bị ngập lũ vừa qua
Tại xã Tân Bình, TP Cần Thơ, gia đình ông Trần Văn Lùng như “ngồi trên lửa” khi vườn sầu riêng hơn 1ha đang cho trái sai oằn cũng bị lũ nhấn chìm. “Năm nay nước lũ tràn về cao hơn khoảng 0,5m so với các năm trước. Cả tháng qua tôi phải thuê nhân công gia cố đê bao, mua cao su che chắn các cống đập và cắm thêm hàng rào bảo vệ. Thế nhưng nước lên quá cao đã phá vỡ tất cả, làm ngập vườn sầu riêng. Hiện nhiều cây đã héo lá, trái rụng tràn lan; xem như vụ này mất tiền tỉ. Giờ chỉ cố gắng bơm nước ra rồi cứu cây” - ông Lùng rầu rĩ. Theo UBND xã Tân Bình, đến thời điểm này, trên địa bàn xã có hơn 360ha vườn cây ăn trái và ao nuôi cá bị ngập lũ. Xã đã huy động lực lượng cùng bà con khắc phục, giảm thiểu thiệt hại.
Ở xã Lai Vung, tỉnh Đồng Tháp, vùng chuyên canh nhiều loại cây có múi như quýt hồng, quýt đường, cam… chị Huỳnh Thị Thúy cho biết: “Thấy lũ và triều cường dâng cao, ai cũng lo gia cố đê bao. Nhưng cuối cùng nước vẫn tràn vào làm ngập một số vườn. Trước mắt, vụ trái cây tết xem như trắng tay. Giờ bà con chỉ tập trung xử lý, phục hồi vườn cây”.
Tại xã Vĩnh Châu, tỉnh Tây Ninh, nhiều nông dân đứng ngồi không yên bởi tình trạng vỡ đê gây thiệt hại cho sản xuất nông nghiệp. Ông Đỗ Minh Sang canh tác gần 4,5ha mít đã chủ động thuê cơ giới gia cố đê, nhưng nước lũ đã đánh vỡ đê bao tới 2 lần, gây thiệt hại cho ông hàng tỉ đồng. Cũng ở Tây Ninh, nước lũ đổ về mạnh khiến mực nước trong các kênh mương cao hơn mặt ruộng, làm hàng loạt đê bao ở các ấp Trung Môn, Láng Đao, Cà Na (xã Tuyên Bình) bị vỡ, gây ngập gần 160ha lúa, ước thiệt hại hơn 4,6 tỉ đồng…
Khẩn trương bảo vệ sản xuất nông nghiệp
Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tây Ninh cho hay, tình hình ngập lũ trong tháng 10/2025 vừa qua đã làm thiệt hại hơn 829ha lúa, cây ăn trái, hoa màu của người dân, tập trung chủ yếu ở các xã thuộc vùng Đồng Tháp Mười. Ngoài ra, hơn 8.100ha lúa đang có nguy cơ bị lũ đe dọa. Trước tình hình trên, ông Nguyễn Minh Lâm - Phó chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh - chỉ đạo các sở ngành và chính quyền địa phương nhanh chóng rà soát những tuyến đê bao xung yếu để có phương án gia cố ngay, đảm bảo ứng phó với các đợt triều cường, trước mắt là đợt triều cường giữa tháng Chín và cuối tháng Chín âm lịch.
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tây Ninh, ngoài việc sẵn sàng lực lượng, phương tiện, vật tư tại chỗ để xử lý kịp thời khi có tình huống xảy ra, thì cần có nguồn kinh phí xử lý khẩn cấp 23 tuyến đê bao xung yếu, dài hơn 105km nhằm bảo vệ sản xuất các xã vùng Đồng Tháp Mười.
Người dân xã Vĩnh Châu, tỉnh Tây Ninh đốn cây để gia cố đê bao bảo vệ lúa trước mưa lũ và triều cường
Tại Đồng Tháp, mưa lũ và triều cường cũng làm ngập hơn 440ha cây ăn trái, hoa màu và hoa kiểng; vỡ đê gây thiệt hại hàng trăm ha lúa; tình trạng sạt lở diễn ra ở nhiều nơi làm hư hỏng nhà dân và các bè nuôi cá; tổng thiệt hại ước gần 30 tỉ đồng.
Tỉnh Vĩnh Long cũng có hơn 3.000ha vườn cây ăn trái, lúa và hoa màu bị ngập, cùng hàng trăm điểm sạt lở bờ sông, vỡ đê bao… tổng thiệt hại khoảng 40 tỉ đồng. “Theo dự báo của Đài Khí tượng thủy văn Nam Bộ, những ngày tới tiếp tục có mưa to, triều cường dâng cao, kéo theo nguy cơ sạt lở bờ sông, vỡ đê bao… Do đó, các sở ngành chức năng và chính quyền các xã phải theo dõi chặt diễn biến triều cường, mưa bão; sẵn sàng giải pháp ứng phó giảm thiệt hại, ổn định sản xuất nông nghiệp” - ông Châu Văn Hòa - Phó chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long - chỉ đạo.
Tại tỉnh Cà Mau, ông Phạm Thành Ngại - Chủ tịch UBND tỉnh - đã yêu cầu các sở ngành, xã, phường cần hết sức tập trung ứng phó với mưa lũ và triều cường, tránh để bị động, bất ngờ. Rà soát các tuyến đê bao để có biện pháp xử lý ngay…
Ông Trần Văn Chiến - Giám đốc Hợp tác xã vườn cây ăn trái Trường Khương A (xã Trường Long, TP Cần Thơ) - cho rằng, các loại cây như vú sữa, sầu riêng, chôm chôm… có giá trị kinh tế cao, mất nhiều năm chăm sóc mới cho thu hoạch, chi phí đầu tư lớn, nếu để ngập làm chết cây thì thiệt hại rất lớn về kinh tế và phải mất nhiều năm mới khôi phục được. Vì vậy, việc bảo vệ vườn cây đang được tập trung cao độ trước các đợt triều cường mới.
Tháng 11/2025 có 2 đợt triều cường, mực nước cao
Viện Quy hoạch thủy lợi miền Nam dự báo, đỉnh triều trong tháng 11/2025 ở mức cao hơn trung bình nhiều năm khoảng 0,24m, đặc biệt tại trạm Gành Hào cao hơn 0,48m. Trong tháng 11/2025 có 2 đợt triều cường. Đợt 1, đỉnh triều rơi vào các ngày từ 6-8 trên khu vực ven biển Đông, từ ngày 8-9 trên khu vực ven biển Tây Nam. Đợt 2, đỉnh triều rơi vào các ngày từ 21-24 trên khu vực ven biển Đông, từ 23-24 trên khu vực ven biển Tây Nam.
Dự báo mực nước đầu nguồn sông Cửu Long giảm với cường suất 5cm/ngày; mực nước nội đồng vùng thượng đồng bằng sông Cửu Long giảm nhẹ, sau đó tăng nhẹ trở lại theo triều. Một số trạm đầu nguồn vẫn duy trì ở mức khá cao, riêng trạm Mộc Hóa (tỉnh Tây Ninh), trạm Trường Xuân (tỉnh Đồng Tháp) và trạm Long Xuyên (tỉnh An Giang) mực nước phổ biến trên mức báo động 3, nếu kết hợp mưa lớn sẽ có nguy cơ khiến nhiều tuyến ô bao, bờ bao bảo vệ sản xuất bị mất an toàn. Trong khi vùng giữa đồng bằng sông Cửu Long mực nước tăng với cường suất 4cm/ngày và đạt đỉnh triều cường vào ngày 7-8 với mức trên báo động 3 từ 0,1 - 0,3m. Riêng trạm Mỹ Thuận mực nước đỉnh triều đạt 2,23m, cao hơn báo động 3 là 0,43m; nguy cơ cao xảy ra ngập úng ở các khu vực thấp trũng, ven sông... Đối với vùng ven biển đồng bằng sông Cửu Long, mực nước tăng trung bình 5cm/ngày và đạt đỉnh triều cường vào ngày 7-8, phổ biến trên mức báo động 3 từ 0,05 - 0,11m; riêng trạm Cà Mau mực nước cao hơn báo động 3 là 0,33m. Nguy cơ cao xảy ra ngập úng tại các khu vực dân sinh, vùng sản xuất tôm - lúa có địa hình thấp trũng và ven sông chính như trung tâm tỉnh Cà Mau, các tiểu vùng thủy lợi Bắc Cà Mau, khu vực Quản Lộ - Phụng Hiệp, ven sông Gành Hào…
Tính đến nay, vụ lúa thu đông năm 2025 ở đồng bằng sông Cửu Long đã xuống giống khoảng 713.228ha, vượt kế hoạch 3%, nhiều nơi đã và đang thu hoạch. Đối với vụ lúa đông xuân 2025-2026, đồng bằng sông Cửu Long dự kiến sản xuất hơn 1,55 triệu ha, tăng 6% so với năm 2024. Hiện, các tỉnh Đồng Tháp, Tây Ninh, TP Cần Thơ… đã xuống giống được khoảng 128.759ha…
Viện Quy hoạch thủy lợi miền Nam lưu ý, tình hình thời tiết diễn biến ngày càng bất thường. Theo nhận định của các tổ chức khí tượng thủy văn trong và ngoài nước, từ nay đến cuối mùa lũ vẫn còn xuất hiện bão hoặc áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông có nguy cơ gây mưa lớn trên lưu vực hạ lưu sông Mê Kông. Vì vậy, các địa phương, người dân… phải theo dõi chặt chẽ thông tin dự báo để kịp thời xây dựng phương án ứng phó phù hợp, bảo vệ an toàn tính mạng, tài sản và sản xuất nông nghiệp, tránh bị thiệt hại…