Những chính sách cần điều chỉnh để đạt mục tiêu tăng trưởng 8,5%

Ổn định tỉ giá

Giáo sư, tiến sĩ Hoàng Văn Cường - Ủy viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ - nhận định mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm nay, tiến tới duy trì mức hai con số trong những năm tiếp theo, là con đường tất yếu nếu Việt Nam muốn vượt qua bẫy thu nhập trung bình.

Giáo sư Hoàng Văn Cường (bìa trái) cho rằng nếu dòng tiền không đưa vào sản xuất, kinh doanh nguy cơ bùng nổ lạm phát hoặc hình thành "cục máu đông" trong nền kinh tế là có thật - Ảnh: Báo Người Lao Động

Theo GS Hoàng Văn Cường, mối quan hệ giữa tăng trưởng và lạm phát giống như “hai anh em sinh đôi”. Không thể kỳ vọng một nền kinh tế tăng trưởng mạnh mà lạm phát bằng 0. Số liệu 8 tháng đầu năm 2025 cho thấy lạm phát ở mức 3,2%, dự báo cả năm sẽ dưới 5%. Tuy nhiên, nguy cơ vẫn tiềm ẩn khi cung tiền tăng mạnh, tín dụng cao gấp 1,4 lần so với cùng kỳ, trong khi vòng quay tiền chỉ đạt 0,6%. Điều này đặt ra câu hỏi lớn: dòng tiền đang chảy đi đâu? Nếu không đi vào sản xuất kinh doanh, nguy cơ bùng nổ lạm phát hoặc hình thành những “cục máu đông” trong nền kinh tế là hoàn toàn có thật.

Giáo sư Hoàng Văn Cường chỉ ra một điểm đáng lo ngại khác là dòng tiền có xu hướng chảy vào phân khúc bất động sản cao cấp. Giá nhà đất tăng mạnh trong khi vốn tín dụng cho nhà ở xã hội, nhà giá rẻ vẫn hạn chế. Đây là tín hiệu cảnh báo rằng cung tiền có thể đang tập trung sai chỗ, đòi hỏi sự kiểm soát chặt chẽ để tránh bất ổn. Tương tự, với thị trường chứng khoán, chỉ số tăng khoảng 30% nhưng hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp chưa cải thiện tương xứng. Giải pháp được đề xuất là tăng nguồn cung cổ phiếu thông qua đẩy mạnh cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước, vừa cân bằng cung-cầu, vừa tạo thêm nguồn thu ngân sách.

Theo ông Cường, muốn tăng trưởng cao cần phải duy trì chính sách lãi suất thấp để khuyến khích đầu tư, nhưng điều này lại tạo áp lực lên tỉ giá. Thời gian qua, biến động tỉ giá đã bộc lộ rõ sự đánh đổi này. Việc Fed (Cục Dự trữ Liên bang Mỹ) cắt giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm giúp đồng USD hạ giá, tỉ giá tạm ổn định hơn, nhưng từ nay đến cuối năm, ổn định tỉ giá vẫn là thách thức lớn. Áp lực đến từ nhu cầu nhập khẩu tăng cao phục vụ mùa mua sắm cuối năm, trong khi xuất khẩu sang Mỹ có nguy cơ giảm do chính sách thuế đối ứng. Ông cho rằng lãi suất hiện đã ở mức thấp, khó giảm thêm, nên mục tiêu quan trọng hàng đầu là ổn định tỉ giá một cách linh hoạt. Ngân hàng Nhà nước cần tiếp tục phát huy hiệu quả các công cụ kỹ thuật như bán ngoại tệ kỳ hạn.

"Kích hoạt động lực tăng trưởng mới"

Đây là quan điểm của Tiến sĩ Cấn Văn Lực - Ủy viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng, Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV. Trước hết, chuyển đổi số và ứng dụng khoa học - công nghệ cần được triển khai quyết liệt hơn để gia tăng năng suất lao động và năng suất các yếu tố tổng hợp. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng, nếu cải cách thể chế kinh tế được thực hiện hiệu quả, Việt Nam hoàn toàn có thể cải thiện thêm khoảng 0,3 điểm phần trăm trong tăng trưởng GDP.

Song song đó, phát triển tăng trưởng xanh, chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu, nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu và đẩy mạnh công nghiệp hỗ trợ là những hướng đi bắt buộc. TS. Lực cũng nhấn mạnh việc thúc đẩy liên kết vùng, trong đó các đầu tàu kinh tế như TPHCM, Hà Nội, Đà Nẵng phải đạt tốc độ tăng trưởng cao hơn bình quân cả nước (khoảng 1,2-1,3 lần) để dẫn dắt. Theo đánh giá của ông, mục tiêu 8,3-8,5% là khả thi, nhưng cũng cần chuẩn bị cho kịch bản khoảng 8%. Để đạt được, cả tiêu dùng lẫn đầu tư phải được kích thích tăng mạnh, với kinh tế số và năng suất lao động là chìa khóa.

Ông Nguyễn Anh Tuấn - Phó viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách Kinh tế - Tài chính (Bộ Tài chính), cho biết, ngay từ đầu năm, Bộ Tài chính đã chủ động điều hành chính sách tài khóa và tiền tệ linh hoạt.

Vấn đề cốt lõi là làm thế nào để hài hòa giữa hai chính sách này, vừa hỗ trợ tăng trưởng, vừa duy trì ổn định vĩ mô. Trong khi chính sách tiền tệ có độ trễ ngắn, tác động nhanh đến tín dụng và tiêu dùng, thì chính sách tài khóa có độ trễ dài hơn nhưng lan tỏa sâu rộng đến sản xuất và đầu tư.

Ông khẳng định, việc điều hành thời gian tới cần tiếp tục linh hoạt, đồng bộ, đảm bảo kiểm soát lạm phát, ổn định vĩ mô và duy trì tăng trưởng dài hạn. Mục tiêu tăng trưởng cao có thể đạt được nếu chính sách tài khóa bám sát định hướng, kết hợp hài hòa giữa mở rộng chi tiêu có điều kiện và kỷ luật ngân sách, đồng thời phối hợp chặt chẽ với chính sách tiền tệ.

Tiến sĩ Trần Du Lịch - Chủ tịch Hội đồng tư vấn triển khai thực hiện Nghị quyết 98 của Quốc hội về phát triển TPHCM, ủng hộ quyết tâm của Chính phủ với mục tiêu tăng trưởng 8,3-8,5%. Tuy nhiên, cách tiếp cận của ông là nhìn nhận mục tiêu cao này như một bước đệm, nhằm tạo đà cho những năm sau và quan trọng hơn là xây dựng nền tảng để trong vòng 10 năm tới, kinh tế Việt Nam có thể duy trì tăng trưởng ổn định ở mức 2 con số. TS. cũng tỏ ra thực tế khi cho rằng, nếu không đạt ngay được mức tăng trưởng đó nhưng vẫn giữ được tốc độ GDP bình quân khoảng 7,2% trong thập kỷ tới, đó cũng đã là một kết quả hợp lý và bền vững.

Thanh Hoa