Nhà văn Nguyễn Quang Thiều từ chối nhận giải: Tự trọng của một nhà văn

29/09/2020 - 19:01

PNO - Giải thưởng Dế Mèn được trao cho nhà văn Nguyễn Quang Thiều nhưng ông từ chối nhận vì nằm trong hội đồng giám khảo. Trước đó, ông từng xin rút tác phẩm nhưng không được.

Dế Mèn, giải thưởng vinh danh những tác phẩm, công trình nghệ thuật vì thiếu nhi lần đầu tổ chức đã tìm ra các tác giả/tác phẩm thắng giải. Ở giải thưởng cao nhất - giải Hiệp sĩ Dế Mèn, ban giám khảo quyết trao cho Chuyện của anh em nhà Mem và Kya của nhà văn Nguyễn Quang Thiều và Làm bạn với bầu trời của Nguyễn Nhật Ánh.

Trước khi giải diễn ra, nhà văn Nguyễn Quang Thiều từ chối nhận với lý do ông là thành viên hội đồng giám khảo. “Có rất nhiều giải thưởng bị mất giá trị vì thành viên trong ban giám khảo được giải”, nhà văn Nguyễn Quang Thiều lý giải cho hành động của mình.

Giải Dế Mèn không đưa ra quy định thành viên thuộc hội đồng giám khảo không thể dự thi. Do đó, nhà văn Nguyễn Quang Thiều đường đường có thể tự tin nhận giải cho tác phẩm ông lấy cảm hứng từ chính 2 đứa cháu của mình. Nhất là tác phẩm được ban tổ chức chọn chứ không phải do ông tự ý gửi đi dự giải.

Tuy nhiên, tác giả từ chối nhận giải và lời từ chối này đã được đưa ra ngay khi các thành viên còn lại của hội đồng giám khảo chọn tác phẩm của ông lọt vào chung khảo. Có 6/7 thành viên chấm cho Chuyện của anh em nhà Mem và Kya của Nguyễn Quang Thiều thắng giải, người không bỏ phiếu duy nhất chính là “cha đẻ” của tác phẩm.

Nhà văn Nguyễn Quang Thiều và tác phẩm ông từ chối nhận giải.
Nhà văn Nguyễn Quang Thiều và tác phẩm ông từ chối nhận giải

Lời từ chối của Nguyễn Quang Thiều được nhiều người khen ngợi vì ông đã dũng cảm, tự trọng và làm trọn bổn phận của một giám khảo, theo cách mà ông nghĩ. Nhưng một mặt, họ cho đó là hành động “lạ”, khi một người từ chối nhận về vinh quang mà mình đáng nhận được. Trong khi ở nhiều giải thưởng khác, thành viên giám khảo đủ tự tin để tự chấm, tự trao, tự nhận giải thưởng về mình còn Nguyễn Quang Thiều lại lắc đầu nguầy nguậy. Ở đây, nhà văn tỏ ra thận trọng khi từ chối nhận giải để tránh rắc rối dù không chắc tác phẩm của ông thắng - thua thế nào so với các ứng viên còn lại.

Lời từ chối của Nguyễn Quang Thiều để lại nhiều suy ngẫm. Đó là một hành động mang tính khích lệ, cổ vũ với các tác giả/tác phẩm rằng họ đang ở một sân chơi công bằng, không bị xử ép, cũng chẳng có chuyện ưu tiên "người nhà", "vuốt mặt phải nể mũi" giữa các giám khảo với nhau. Lời từ chối của Nguyễn Quang Thiều vì ông không muốn bản thân gặp rắc rối, tác phẩm của ông bị coi là được ưu ái, nhưng lời từ chối ấy còn là một bài học ứng xử mà nhiều người khác phải học hỏi. Đó là cách ứng xử với niềm tin mà các tác giả cùng dự thi đã trao, là thể hiện cho trách nhiệm của một thành viên ban giám khảo, là biểu hiện của một nhà văn có lòng tự trọng.

Nguyễn Quang Thiều không khuyến khích các tác giả chối bỏ các giải thưởng mà đứa con tinh thần của họ đáng nhận được. Ông khẳng định mọi người phải bảo vệ giá trị của tác phẩm mình làm nên. Nếu không nằm trong hội đồng giám khảo, tác giả cũng đã tự hào nhận về giải thưởng.

Điều mà nhà văn Nguyễn Quang Thiều muốn gửi gắm chính là việc mọi người biết được vai trò của mình nằm ở đâu, cũng như đủ tỉnh táo để hiểu việc thành viên giám khảo nhận giải là “cú sốc” văn hóa, khiến cuộc thi bị giảm uy tín. Lời từ chối từ Nguyễn Quang Thiều thật đáng hoan nghênh nhưng cũng buồn thay khi không nhiều giám khảo dám nói chối từ giải thưởng. 

Giải thưởng Dế Mèn được trao cho các tác phẩm ra đời từ đầu năm 2019 đến tháng 7/2020. Các tác giả có thể gửi tác phẩm đến dự thi. Hội đồng giám khảo cũng sẽ rà soát, bầu chọn tránh để lọt tác phẩm/công trình nghệ thuật.

Hội đồng giám khảo gồm nhà thơ Trần Đăng Khoa, nhà thơ - nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha, họa sĩ Thành Chương, nhà văn Nguyễn Quang Thiều, đạo diễn Nguyễn Phi Phi Anh, họa sĩ Lê Linh - tác giả Thần đồng Đất Việt, nhà báo Lê Xuân Thành.

Diễm Mi

Ý KIẾN BẠN ĐỌC(1)
  • Nguyên Tâm 29-09-2020 20:47:09

    Trong khi văn đàn lắm kẻ đâm đầu vào giành giựt giải thưởng cho bằng được, thì lại có người khước từ nó để tôn trọng độc giả và tôn trọng chính mình. Âu đó cũng chính là cuộc đời vậy: Đầy những kẻ ham hố nhố nhăng và không thiếu những người lấy buông bỏ làm niềm vui.

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI