Lục bình đi 'Tây', bản làng ai cũng có việc làm

Đời sống người dân xã Yên Na (tỉnh Nghệ An) lâu nay phụ thuộc phần lớn vào nương rẫy. Ngoài nương rẫy, nghề mây tre đan truyền thống vốn là niềm tự hào của nhiều thế hệ ở xã miền núi này, song đang dần bị “thất sủng” trước sự tràn ngập của đồ nhựa, inox. Do đó, khi mùa vụ kết thúc, đa số người dân chỉ quanh quẩn ở nhà vì thiếu việc làm.

“Chúng tôi quanh năm chỉ biết làm rẫy, hết vụ mùa lại rảnh rỗi, chẳng có việc gì để làm” - bà Lô Thị Thanh (64 tuổi, trú xã Yên Na) nói. Thiếu việc làm, người trẻ lần lượt rời quê vào các tỉnh thành phía Nam tìm việc mưu sinh, người lớn tuổi chỉ loanh quẩn ở nhà chăn nuôi nhỏ lẻ, phụ chăm cháu cho con đi làm ăn xa xứ.

Các lớp dạy nghề đan lục bình xuất khẩu lần lượt được xã Yên Na đưa về tận các bản - Ảnh: Khánh Trung

Đây cũng là lý do khiến tỉ lệ người lao động phải ly hương mưu sinh ở xã Yên Na khá cao. Lãnh đạo xã Yên Na cho hay, ngoài những mặt tích cực đã thấy rõ, nhiều gia đình trẻ đi làm ăn xa cả vợ chồng, để con cái lại cho ông bà già ở quê chăm sóc đã bộc lộ nhiều mặt trái. Một số người rời quê đi làm rồi vướng vào tệ nạn, dẫn đến vợ chồng ly hôn, ly thân…

Trước thực trạng đó, lãnh đạo xã Yên Na đã tìm hướng mở sinh kế mới. Nhận thấy thị trường thế giới đang ưa chuộng sản phẩm thủ công từ nguyên liệu tự nhiên, xã đã chủ động kết nối với một cơ sở đan lục bình ở Ninh Bình để mở các lớp dạy nghề cho bà con. So với đan tre, mây, nghề đan lục bình đơn giản hơn, giúp người dân dễ dàng tiếp cận dựa trên kỹ năng đan lát sẵn có.

Lớp học được triển khai về tận các bản, người dân đều hào hứng tham gia, với hy vọng kiếm thêm khoản thu nhập lúc nhàn rỗi. Bản Văng Cuộm là một trong 5 bản đầu tiên triển khai lớp học nghề đan lục bình ở xã Yên Na. Những buổi học trở thành dịp để người già gặp gỡ, vừa học vừa ôn lại những kỹ năng đan lát từng gắn bó cả đời.

Với kỹ năng đan lát sẵn có, người dân Yên Na sớm thuần thục với nghề mới - Ảnh: Khánh Trung

Bà Hà Thị Hải (65 tuổi, trú bản Văng Cuộm, xã Yên Na) cho biết, nhờ kinh nghiệm lâu năm từ nghề đan lát truyền thống, bà con nhanh chóng bắt nhịp với kỹ thuật mới. “Đan bèo tây dễ và khỏe hơn đan tre mây như trước đây. Nguyên liệu có sẵn, lúc nào mình rảnh thì cùng mọi người làm kiếm thêm thu nhập” - bà Hải nói.

Ông Nguyễn Văn Hòe - Phó chủ tịch UBND xã Yên Na - cho biết, công việc này phù hợp với nhiều độ tuổi, từ phụ nữ trung niên đến các cụ ông, cụ bà trên 60 tuổi. Trung bình mỗi người có thể kiếm 150.000 đồng/ngày, tương đương 3-5 triệu đồng/tháng. Đây là mức thu nhập đáng kể ở vùng cao, nhất là với người già vốn ít cơ hội việc làm.

Lục bình có sẵn khắp nơi trên ao hồ, sông… vốn chỉ được dùng làm thức ăn cho gia súc, một số địa phương còn phải chi tiền thuê máy móc dọn dẹp để khơi thông dòng chảy, nay trở thành nguyên liệu tạo nên những sản phẩm thân thiện môi trường, được thị trường Mỹ, Đức, Đan Mạch… ưa chuộng.

Nghề đan lục bình xuất khẩu thu hút nhiều phụ nữ lớn tuổi tham gia nhằm kiếm thêm thu nhập lúc nhàn rỗi - Ảnh: Khánh Trung

Doanh nghiệp chuẩn bị sẵn nguyên liệu và khung mẫu, người dân chỉ cần đan tại nhà rồi giao lại theo đơn hàng. “Người dân cũng có thể tận dụng thời gian đi thu hoạch lục bình về phơi khô làm nguyên liệu để sản xuất. Với cách này thì vừa xử lý môi trường vừa tăng thêm thu nhập” - ông Hòe nói.

Hiện nghề đan lục bình xuất khẩu đã được triển khai tại 5 bản của xã Yên Na. Theo ông Hòe, xã đặt mục tiêu sẽ sớm triển khai các lớp dạy nghề đan lục bình, đưa nghề này đến toàn bộ 16 bản, để ai cũng có thể tranh thủ làm thêm tại nhà, kiếm thêm thu nhập lúc nhàn rỗi.

Phan Ngọc