Ký ức Nam Xuân: Thêm một bộ phim lịch sử cách mạng đáng được chờ đợi

Tôn vinh di sản đờn ca tài tử

Ký ức Nam Xuân (biên kịch: Kim Ửng, đạo diễn: Hồ Ngọc Xum) xoay quanh Hùng Thiện (Minh Luân đóng) - một chiến sĩ cảm tử của lực lượng quân giải phóng miền Nam. Trong thời gian dưỡng thương ở nhà ông Năm Đờn (Nghệ sĩ ưu tú Đức Sơn đóng) sau lần bị địch truy sát, Hùng Thiện và Mỹ Lệ (Thiên Thư đóng) - con gái ông Năm - nảy sinh tình cảm vì cùng chí hướng cách mạng và cùng niềm yêu thích bộ môn đờn ca tài tử, nhất là bản Nam Xuân.

Biến cố xảy ra khi Hùng Thiện rơi vào tay giặc và bị đày ra Côn Đảo, còn ông Năm Đờn vì bảo vệ anh mà hy sinh. Không còn nhận được tin tức về người yêu, Mỹ Lệ nghĩ anh đã chết nên theo mẹ sang nước ngoài sinh sống. Hòa bình lập lại, Hùng Thiện chịu nỗi oan là kẻ chiêu hồi, phải ở ẩn cho đến khi viên sĩ quan tham gia bắt giữ, tra tấn ông năm xưa bất ngờ nói lên sự thật.

Phim Ký ức Nam Xuân tôn vinh bộ môn đờn ca tài tử - Ảnh do đoàn phim cung cấp

Dù chuyện phim nhắc đến Mậu Thân 1968 nhưng tác phẩm không chủ đích khắc họa chiến tranh mà đó chỉ là cái cớ để nói lên nỗi đau hậu chiến. Thế nên phim không có đại cảnh chiến tranh hay những cảnh chiến đấu gay cấn, khốc liệt. Việc miêu tả các phân cảnh truy lùng, bắt bớ, đánh đập, tra tấn dừng ở mức vừa đủ để tố cáo tội ác của địch và ca ngợi lòng quả cảm của những chiến sĩ. Cũng có một vài đoạn khiến người xem thót tim theo nhân vật như lúc vợ chồng trung úy Toàn giải vây cho Hùng Thiện trước mắt lính gác, đoạn Hùng Thiện trốn trong nhà ông Năm Đờn suýt bị lính phát hiện.

Phim tập trung khắc họa tâm tư, tình cảm, các mối quan hệ như tình cha con, vợ chồng, đồng chí đồng đội. Nỗi đau hậu chiến không chỉ do chiến tranh gây nên mà còn xuất phát từ những nghi kị, khinh khi về sự phản bội, đầu hàng.

Trong phim, đờn ca tài tử, cụ thể là bản nhạc Nam Xuân, giữ vai trò quan trọng, mang tính kết nối các nhân vật và từng tuyến truyện nhỏ. Xem phim, khán giả thấy thú vị khi biết mỗi tiếng đàn, điệu nhạc cất lên mang một ý nghĩa, là một ám hiệu truyền tin khác nhau. Trong đó, bản Nam Xuân báo hiệu sự bình an. Khi câu chuyện diễn tiến đến thời bình, cũng nhờ tình yêu đờn ca tài tử mà các nhân vật được gặp lại nhau, hóa giải hiểu lầm. Sự lồng ghép âm nhạc dân tộc truyền thống giúp phim không hề khô khan dù nói về đề tài chiến tranh cách mạng.

Liệu cơm gắp mắm

Ký ức Nam Xuân là phim nhà nước đặt hàng Công ty cổ phần Phim Giải Phóng sản xuất nhân kỷ niệm các ngày lễ lớn trong năm 2025. Đây là phim đặt hàng thứ hai do đạo diễn Hồ Ngọc Xum thực hiện sau phim Vầng trăng thơ ấu ra mắt năm ngoái.

Diễn viên Minh Luân trong vai Hùng Thiện

Ông Nguyễn Tiến Hưng - Tổng giám đốc Công ty cổ phần Phim Giải Phóng - nói về lý do tiếp tục giao dự án quan trọng này cho đạo diễn Hồ Ngọc Xum: “Anh Xum đã có kinh nghiệm làm nhiều phim chiến tranh cách mạng nên tôi tin tưởng. Phim làm về cuộc chiến năm Mậu Thân 1968, không quá xa với thời điểm hiện tại. Những người biết về giai đoạn đó vẫn còn sống nên nếu làm không chân thật sẽ bị nhận ra ngay. Nếu giao cho các đạo diễn trẻ, tôi lo vì họ chưa có kinh nghiệm”. Ông cũng bày tỏ sự tâm đắc với việc kịch bản phim lồng ghép đờn ca tài tử vào cuộc chiến năm 1968 giúp tác phẩm nêu bật được đặc tính riêng của vùng đất Nam Bộ.

Đạo diễn Hồ Ngọc Xum chia sẻ: “Tôi yêu thích làm phim chiến tranh cách mạng từ ngày xưa theo phụ đạo diễn Hồng Sến. Tôi nhận lời vì cái tình với hãng phim Giải Phóng bởi đã gắn bó với nơi đây rất lâu. Kinh phí làm phim này rất eo hẹp, chỉ bằng 1/3, 1/4 các phim chiến tranh khác nhưng tôi có kinh nghiệm nên tự tin làm được. Đọc kịch bản, tôi cũng thích vì nói về đờn ca tài tử mà tôi từng làm nhiều phim về Hồ Biểu Chánh cũng nói về đờn ca tài tử. Ngoài ra, câu chuyện về nỗi oan của người chiến sĩ cũng khiến tôi cảm động. Tôi mất gần 1 năm để chuẩn bị thực hiện…”.

Ký ức Nam Xuân đã có buổi chiếu ra mắt vào ngày 7/7. Một lần nữa, một bộ phim do nhà nước đặt hàng ra rạp và được khán giả mong đợi. Ông Nguyễn Tiến Hưng cho biết: “Về mặt kỹ thuật và nghệ thuật, phim Ký ức Nam Xuân đều đạt mức cao, hình ảnh 4K đủ đem ra chiếu phục vụ khán giả ngay. Hãng đã tham gia góp ý đề án, nghị định về việc đưa phim nhà nước chiếu thương mại. Theo đó, chúng tôi đề nghị ngoài việc chiếu phục vụ các trường đại học, đơn vị quân đội, địa phương vùng sâu vùng xa, nên đưa phim nhà nước đặt hàng vào các rạp kinh doanh. Tiền bán vé sẽ bù vào cho đơn vị phát hành, đơn vị sản xuất, còn lại nộp vào ngân sách. Tôi hy vọng chậm nhất đầu năm 2026, việc này sẽ được triển khai”.

Hương Nhu