Hợp tác xã của phụ nữ cần cú hích vốn và công nghệ để vươn xa

Cải thiện doanh thu nhờ ý tưởng lạ

Cuối tuần, du khách khắp nơi lại nườm nượp đổ về Hợp tác xã (HTX) Du lịch nông nghiệp Cồn Sơn (phường Bình Thủy, TP Cần Thơ) để trải nghiệm “massage vịt”. Ý tưởng kinh doanh độc đáo này là của chị Bùi Thúy Liễu - Phó giám đốc HTX trên.

Hơn 30 con vịt cỏ được chị Liễu huấn luyện để chúng dạn dĩ, không sợ khách lạ. Hằng ngày, chị rải thức ăn viên lên chân mình, dụ đàn vịt đến ăn, sau đó hướng dẫn chúng dùng mỏ rỉa lên chân. Khi dịch vụ chính thức mở cửa, du khách được hướng dẫn ngồi trên ghế gỗ, thả lỏng chân xuống sàn.

Chị rải thức ăn viên và kêu hiệu lệnh, hàng chục con vịt từ dưới mương sẽ chạy ào lên cầu thang, thay nhau mổ từng viên thức ăn trên chân khách, tạo cảm giác vừa nhột, vừa sảng khoái. Nhờ ý tưởng kinh doanh mới này, HTX Du lịch nông nghiệp Cồn Sơn ngày càng thu hút đông du khách.

Tổ hợp tác của phụ nữ xã Tân Hòa, TP Cần Thơ sản xuất các sản phẩm thủ công từ lục bình - Ảnh: Huỳnh Lợi

Nhận thấy tiềm năng làm ra sản phẩm mỹ nghệ từ cây uzu (giống cây cói, cỏ lác), chị Lê Thị Phương Thảo (xã An Phú, tỉnh An Giang) đã thành lập cơ sở dệt chiếu uzu và hàng thủ công mỹ nghệ Tân Phú Hưng. Ban đầu, cơ sở làm kiểu thủ công, 2 thợ giỏi chỉ dệt được 3 chiếc chiếu mỗi ngày. Chị Thảo đã mạnh dạn vay vốn, mua hàng chục máy dệt, giúp tăng sản lượng gấp nhiều lần và tạo việc làm ổn định cho khoảng 30 thợ.

Ngoài chiếu, cơ sở của chị còn làm nhiều sản phẩm từ sợi uzu như túi xách, ví cầm tay, nón… Các sản phẩm này được tiêu thụ mạnh ở miền Tây Nam Bộ và xuất khẩu sang thị trường châu Á thông qua các doanh nghiệp ở TPHCM. Nhờ sự hỗ trợ của Hội LHPN địa phương, sản phẩm của cơ sở cũng được giới thiệu trong nhiều hội chợ. Sắp tới, cơ sở sẽ phối hợp với các công ty du lịch để làm điểm tham quan làng nghề truyền thống.

Hợp tác xã Mây tre đan Thủy Tuyết (xã Thuận Hòa, TP Cần Thơ) đào tạo nghề đan tre cho phụ nữ nông thôn

Trồng 40ha lúa sạch kết hợp nuôi thủy sản và chế biến 7 sản phẩm được chứng nhận OCOP 3 sao (tôm khô, khô cá lóc, mắm tôm chua…), HTX Dịch vụ nông nghiệp Hiểu Phát (tỉnh An Giang) do chị Lê Thị Kim Thoa làm giám đốc có doanh thu ước tính 7,8 tỉ đồng mỗi năm. Riêng ở mảng sản xuất sản phẩm thủ công mỹ nghệ từ lục bình, cây bồn bồn, HTX đã tạo việc làm cho hơn 200 phụ nữ nông thôn với thu nhập ổn định khoảng 5 triệu đồng/người/tháng.

Ở TP Cần Thơ, HTX Mây tre đan Thủy Tuyết do chị Trương Thị Bạch Thủy điều hành có khu trưng bày trên 700 sản phẩm từ tre, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước. Không chỉ sản xuất các vật dụng từ tre để cung cấp cho các gia đình, nhà hàng, khách sạn, HTX còn thiết kế, xây dựng khu nghỉ dưỡng bằng tre và mở thêm dịch vụ trải nghiệm nghề đan tre truyền thống, ẩm thực và văn hóa Khơ Me.

Vẫn còn không ít rào cản

Cũng ở TP Cần Thơ, HTX Hương Liên được thành lập cuối năm 2022 với 20 thành viên do chị Nguyễn Kim Liên làm giám đốc, chuyên sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ từ lục bình. Hiện tại, HTX tạo việc làm lúc nhàn rỗi cho khoảng 300 hộ với thu nhập ổn định khoảng 150.000 đồng/người/ngày, cung ứng ra thị trường 20.000-30.000 sản phẩm mỗi tháng.

Tuy nhiên, chị Kim Liên cho biết, HTX chủ yếu làm gia công theo đơn hàng của các doanh nghiệp ở TPHCM, chưa thể chủ động tạo mẫu mã riêng hoặc xuất khẩu trực tiếp do thiếu năng lực. Do vậy, doanh thu và lợi nhuận hạn chế, chưa xây dựng được thương hiệu. Chị mong nhận được sự hỗ trợ của Hội LHPN và các ngành chức năng để nâng cao năng lực, quy mô sản xuất và liên kết với các HTX khác để tạo chuỗi giá trị, từ đó giải quyết việc làm cho nhiều phụ nữ nông thôn hơn.

Du khách thích thú khi trải nghiệm làm cốm nếp ở Hợp tác xã Du lịch nông nghiệp Cồn Sơn (TP Cần Thơ)

Bà Lê Thị Kim Thoa - Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Hiểu Phát - cho hay, thách thức lớn đối với HTX là tư duy sản xuất nhỏ lẻ của người dân nông thôn. Nhiều thành viên vẫn muốn sản xuất cá thể, ngại tham gia hoặc thiếu niềm tin vào HTX. Để họ tin tưởng, bà phải liên tục tuyên truyền, vận động theo kiểu “mưa dầm thấm sâu” và chứng minh bằng hiệu quả thực tế. Phụ nữ làm kinh doanh cũng phải thuyết phục để gia đình tin tưởng, đồng thuận, không phàn nàn việc mình thường xuyên đi xa, tiếp xúc đối tác.

Bà Nguyễn Thị Ngọc Thúy - Phó chủ tịch Hội LHPN tỉnh Cà Mau - cho biết, hội đã hỗ trợ thành lập 16 HTX, 34 tổ hợp tác và có 79 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 3-4 sao do phụ nữ làm chủ, đồng thời hỗ trợ vốn hàng chục tỉ đồng cho các mô hình này. Tuy nhiên, quy mô của các mô hình này vẫn nhỏ, thiếu sức cạnh tranh. Khó khăn lớn nhất là tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi và ứng dụng khoa học công nghệ để mở rộng sản xuất. Bên cạnh đó, trình độ nhận thức và kinh nghiệm về kinh doanh, thị trường, công nghệ, chuyển đổi số của một số chị em còn yếu. Các yếu tố ngoại cảnh như biến đổi khí hậu và giá cả thị trường không ổn định cũng ảnh hưởng xấu đến hiệu quả hoạt động của các mô hình này.

Bà kiến nghị có cơ chế hỗ trợ đồng bộ để giúp các HTX do phụ nữ làm chủ tiếp cận nguồn vốn tốt hơn, ứng dụng công nghệ mới, kết nối các nhà đầu tư và tìm kiếm khách hàng, đối tác.

Huỳnh Lợi