Gây ảnh hưởng tiêu cực cho động vật hoang dã ở Sơn Trà: Cần xử lý nghiêm

Chiều tối, ở cổng resort InterContinental Đà Nẵng trên bán đảo Sơn Trà, nhiều người dân và du khách tập trung hóng mát, ngắm khỉ. Một cặp trai gái xăm trổ, tóc nhuộm vàng, đậu chiếc ô tô đen bóng bên vệ đường, bước xuống với túi thức ăn trên tay, tiến tới gốc cây để cho đàn khỉ ăn.

Nhiều bảng khuyến cáo du khách không cho động vật hoang dã ăn

2 sinh viên là tình nguyện viên đến nhắc nhở đôi trai gái về việc không cho khỉ ăn. Lập tức, người đàn ông hất hàm, trợn mắt, còn người phụ nữ nói: “Chuyện của tụi tao”. Rồi cặp trai gái tiếp tục thực hiện hành vi họ cho là đúng, buông những lời khiếm nhã và khiêu khích các tình nguyện viên.

Những tình huống mà các cộng tác viên, tình nguyện viên bảo vệ động vật hoang dã ở bán đảo Sơn Trà gặp phải như trên là không hiếm. Chị Cao Thị Kim Tuyết - một tình nguyện viên - kể: “Họ vứt hoa quả cho khỉ, bảo họ thu lại thì họ thách thức. Mình nhắc nhở rồi đi gom thức ăn lại thì họ nói tình nguyện viên giành ăn của khỉ”.

Trao đổi với phóng viên, ông Phan Minh Hải - Phó ban Quản lý bán đảo Sơn Trà và các bãi biển Đà Nẵng - thừa nhận: “Không thể xử phạt hành vi cho khỉ ăn vì pháp luật không cấm. Chúng tôi họp bao nhiêu lần với các cơ quan rồi mà đành chịu”. Theo ông, biện pháp duy nhất vẫn là cắm bảng, nhắc nhở, khuyến cáo du khách.

Ngoài các biện pháp đã triển khai là tuyên truyền, nhắc nhở, Ban Quản lý bán đảo Sơn Trà và các bãi biển Đà Nẵng đã kiến nghị Sở Nông nghiệp và Môi trường đề xuất lên Bộ Nông nghiệp và Môi trường điều chỉnh, thay đổi các nghị định liên quan đến chế tài xử phạt hành vi làm ảnh hưởng đến hệ sinh thái mang tính đặc thù của bán đảo Sơn Trà. Tuy nhiên, theo ông Quách Hữu Sơn - Phó chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Đà Nẵng - chuyện sửa nghị định, chế tài xử phạt là không đơn giản.

Theo lực lượng kiểm lâm, việc cho khỉ ăn trên bán đảo Sơn Trà đã làm thay đổi tập tính của gần như toàn bộ quần thể khỉ vàng. Diện tích của rừng đảm bảo cho các đàn khỉ sinh sống, nhưng giờ chúng hầu như chỉ tập trung tại các khu du lịch, đường lên bán đảo, nơi có nguồn thức ăn của con người, ăn các loại thức ăn của con người cho và mất dần bản năng sinh tồn…

Thạc sĩ sinh thái học Trần Hữu Vỹ - Giám đốc Trung tâm Đa dạng sinh học Nước Việt Xanh (GreenViet) - cho rằng: “Hành vi cho khỉ hoặc động vật hoang dã ăn chưa được đưa vào quy định xử phạt trong luật và văn bản dưới luật. TP Đà Nẵng đang có đề tài nghiên cứu và tìm giải pháp toàn diện cho vấn đề này. Nhưng nếu tiếp tục chờ thì có khi sẽ bỏ lỡ thời gian vàng để xử lý. Vì vậy, thành phố nên sớm xây dựng và ban hành một quy chế liên quan đến xử phạt hành vi xả rác không đúng quy định, cho khỉ và động vật hoang dã ăn ở bán đảo Sơn Trà. Đây mới là giải pháp đột phá”.

Đề xuất về hướng xử lý, luật sư Hoàng Ngọc Anh (Công ty luật FDVN) cho rằng, pháp luật chưa có quy định cụ thể để điều chỉnh, xử lý đối với hành vi cho khỉ ăn ở bán đảo Sơn Trà. Nhưng một số quốc gia trên thế giới đã có các quy định xử phạt đối với hành vi trên.

Cho khỉ ăn sẽ khiến chúng mất đi bản năng tự nhiên và trở nên xung đột với con người

Đơn cử, bộ luật ở bang California (Mỹ) định nghĩa về hành vi quấy rối động vật là cố ý làm gián đoạn các mẫu hành vi bình thường của chúng. Người nào vi phạm có thể bị phạt tiền từ 100-1.000 USD, thậm chí phạt tù không quá 6 tháng hoặc áp dụng đồng thời cả 2 hình thức. Nếu người đã vi phạm mà tiếp tục vi phạm thì mức phạt sẽ tăng lên, bao gồm phạt tiền đến 2.000 USD hoặc phạt tù đến 1 năm.

Tại Singapore, bộ luật bảo vệ động vật hoang dã của nước này quy định, không được cố ý cho động vật hoang dã ăn bất kỳ nơi nào, trừ khi được chấp thuận bằng văn bản từ cơ quan quản lý động vật hoang dã; người vi phạm sẽ bị xử phạt lần đầu không quá 5.000 USD; lần thứ hai hoặc các lần tiếp theo, phạt tiền không quá 10.000 USD…

“Theo cách ấy, về mặt pháp lý, chúng ta cần có các quy định xử phạt hành vi gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường sống của động vật hoang dã, đồng thời bảo vệ an toàn cho người dân và khách du lịch. Ngoài ra, Sơn Trà là khu rừng đặc thù nên cần có các quy chế quản lý đặc thù để vừa khai thác du lịch, nhưng vẫn bảo vệ nghiêm ngặt được môi trường sống của động vật quý hiếm... Ngoài ban hành các chế tài xử phạt, cần tổ chức kiểm tra thường xuyên, lập tổ liên ngành hoạt động tại các điểm nóng; lắp đặt biển báo, pano, bảng cấm cho khỉ ăn; yêu cầu hướng dẫn viên du lịch cam kết không để khách cho khỉ ăn…” - luật sư Hoàng Ngọc Anh kiến nghị.

Lê Đình Dũng