Dạy trẻ dùng điện thoại một cách thông minh

Ảnh minh họa

Theo Quỹ Nhi đồng Liên hiếp quốc (UNICEF), 92% trẻ em Việt Nam có sử dụng thiết bị kết nối internet, trong đó 89% trẻ lên mạng hằng ngày.

Còn theo Trung tâm Sáng kiến sức khỏe và dân số (CCIHP), gần 36,5% trẻ em trải nghiệm các thông tin, hình ảnh liên quan đến bạo lực trên internet; hơn 13% trẻ em bị tiếp xúc không mong muốn với các tài liệu khiêu dâm; riêng khu vực châu Á có rủi ro xâm hại trẻ em trên mạng cao nhất với 33%. Thế nhưng, chỉ có khoảng 1/3 số trẻ được dạy, tập huấn về an toàn trên mạng.

Theo Cục An ninh mạng (Bộ Công an), chỉ riêng năm 2024, có hơn 1.200 trường hợp trẻ vị thành niên bị lừa qua các nền tảng tài chính ảo, trong đó trên 30% bị ép cung cấp hình ảnh nhạy cảm.

Thạc sĩ Trần Duy Phong - Giám đốc Cao đẳng FPT Polytechnic Đồng Nai - nhận định, điện thoại thông minh giúp trẻ em học tập, giải trí, kết nối liên lạc với bạn bè, gia đình, nhưng cũng tiếp xúc với mối nguy rất thật và rất gần. Trẻ dễ bị cuốn vào game, mạng xã hội và các trang web chứa thông tin nhạy cảm, độc hại.

Sa đà vào “ma trận” này, các em dễ ngủ muộn, mất tập trung học tập, suy giảm thị lực và ít vận động, thậm chí có thể bị trầm cảm, tự ti, so sánh bản thân với các nhân vật ảo trong game, trên mạng xã hội.

Vì vậy, chúng ta không chỉ cần dạy các em kỹ năng số, mà còn phải dạy kỹ năng làm chủ bản thân, làm chủ cảm xúc, hướng dẫn các em sử dụng điện thoại đúng mục đích, nhu cầu.

Ông nói: “Tôi không đồng tình với việc cấm trẻ em sử dụng điện thoại bởi càng cấm, trẻ càng tò mò và có xu hướng sử dụng lén lút khi mà điện thoại thông minh là thiết bị dường như không thể thiếu trong cuộc sống. Thay vì cấm, tôi chọn “đồng hành và định hướng”, tức là hướng dẫn các em sử dụng điện thoại một cách hiệu quả, chỉ sử dụng trong những khoảng thời gian cố định và có sự đồng hành của phụ huynh”.

Theo thạc sĩ Trần Duy Phong, trong môi trường học đường, nhà trường phải dạy cho học sinh cách sử dụng điện thoại thông minh đúng mục đích. Học sinh chỉ sử dụng điện thoại ở những tiết học cụ thể để tra cứu thông tin phục vụ mục đích học tập. Khi ở nhà, cha mẹ cần làm gương cho con.

Cha mẹ nên tạo nhiều hoạt động kết nối với con cái. Giáo dục là một tấm gương và chúng ta là tấm gương để con soi vào. Nếu cha mẹ hoặc thầy cô cấm trẻ sử dụng điện thoại, nhưng chính mình cũng sử dụng điện thoại quá mức thì không thể làm gương cho trẻ.

Ông Trịnh Duy Trọng - Hiệu trưởng Trường THPT Trường Chinh (phường Đông Hưng Thuận, TPHCM) - nhận xét, học sinh sử dụng điện thoại ngày càng nhiều và độ tuổi càng sớm, trong khi chưa có đủ nhận thức để ứng xử thích hợp trước các cạm bẫy trên mạng xã hội.

Hầu hết các trường học ở TPHCM đều có các chuyên đề giáo dục học sinh về cách sử dụng điện thoại thông minh, cư xử văn minh và cẩn trọng trên mạng xã hội, an toàn mạng... Trường cũng thông qua giáo viên chủ nhiệm nhắc nhở học sinh thường xuyên. Tuy nhiên, các hành vi lừa đảo ngày càng tinh vi nên dù đã được cảnh báo, một số học sinh vẫn sập bẫy.

Ông khuyên, học sinh nên sử dụng điện thoại hợp lý để không ảnh hưởng sức khỏe và việc học tập, đảm bảo an toàn cho bản thân. Đặc biệt, học sinh không nên tham gia các nhóm kín khi chưa thực sự hiểu rõ các thành viên và nội dung hoạt động trong đó; tránh xa các nhóm, trang mạng xã hội chứa nhiều thông tin tiêu cực; không đưa thông tin cá nhân lên mạng xã hội…

Ông nhắn nhủ: “Khi có ai đó chủ động nhắn tin, gọi điện mang tính lôi kéo, dụ dỗ hoặc dọa nạt, các em cần bình tĩnh, báo thông tin ngay cho người lớn để giải quyết và tuyệt đối không làm theo lời của người lạ”.

Phùng Nguyễn - Ng. Loan