Cách ly học sinh vi phạm khỏi nhà trường: Cần thêm giải pháp an toàn

Tăng tính răn đe

Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 04/2021/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giáo dục đang được Bộ GD-ĐT lấy ý kiến rộng rãi.

Trước mặt cả lớp, học sinh T.M.T. (lớp Bảy, Trường THCS Đại Kim, TP Hà Nội) túm tóc, ấn đầu cô giáo xuống - Ảnh cắt từ clip

Theo dự thảo, người vi phạm có thể bị phạt tiền từ 5-10 triệu đồng đối với hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm, xâm phạm thân thể nhà giáo, cán bộ quản lý, nhân viên trong cơ sở giáo dục nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự; phạt từ 10-15 triệu đồng đối với hành vi vi phạm chính sách đối với nhà giáo. Biện pháp khắc phục hậu quả kèm theo là buộc xin lỗi công khai người bị xúc phạm, trừ trường hợp người bị hại không có yêu cầu.

Điểm đáng chú ý là dự thảo quy định người học có hành vi xúc phạm, tấn công, xâm phạm thân thể giáo viên hoặc bạn học nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự và gây ảnh hưởng tiêu cực đến an toàn, trật tự giáo dục, ngoài việc bị xử phạt hành chính còn có thể bị áp dụng biện pháp cách ly tạm thời khỏi môi trường học tập.

Người học có thể bị chuyển đến cơ sở giáo dục chuyên biệt, trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập, cơ sở dịch vụ tư vấn học đường, công tác xã hội hoặc cơ sở y tế chuyên khoa để tư vấn, hỗ trợ tâm lý - hành vi. Các biện pháp này được thực hiện theo đề nghị của nhà trường và quyết định của cơ quan có thẩm quyền, đảm bảo có sự phối hợp giữa cơ sở giáo dục, gia đình, cơ quan quản lý giáo dục, cơ quan y tế và công an (nếu cần).

Bộ GD-ĐT cho rằng, việc bổ sung quy định hướng đến giải pháp nhân văn, mang tính giáo dục và hỗ trợ, góp phần duy trì kỷ cương, xây dựng môi trường học đường an toàn, lành mạnh.

Đồng tình với những quy định trên, bà Nguyễn Thị Thanh Trúc - Hiệu trưởng Trường THPT Thủ Đức (phường Thủ Đức) - nói: “Mục tiêu của việc xây dựng chế tài không phải để trừng phạt, mà là tăng tính răn đe, phòng ngừa, giúp học sinh nhận thức được giới hạn hành vi. Khi có quy định rõ ràng, học sinh sẽ có ý thức hơn, không vượt qua ngưỡng cho phép, từ đó giáo dục đạt hiệu quả thực chất hơn. Ngoài ra, những quy định này cũng sẽ bảo vệ được quyền lợi, danh dự của giáo viên để họ yên tâm giảng dạy”.

Ở góc độ nhà giáo, thầy Võ Minh Nghĩa - dạy môn ngữ văn Trường THPT Nguyễn Du (phường Hòa Hưng) - cũng đồng tình với dự thảo. Theo thầy, em nào đang nhen nhóm làm điều sai sẽ biết sợ mà kiềm chế hành vi.

“Trường không bỏ rơi các em có hành vi sai lệch nhưng cũng không thể bỏ qua những hành động đó. Từ nhà trường, nhất định phải hình thành được nền nếp, đạo đức và lối sống tốt đẹp để khi ra xã hội các em có ý thức làm người tử tế” - thầy nhận định.

Rèn kỷ luật theo tâm lý lứa tuổi

Dù đồng tình dự thảo là cần thiết, tránh việc phụ huynh, học sinh có hành động không đúng mực với thầy cô, nhưng nhiều nhà quản lý giáo dục còn băn khoăn về việc tách học sinh vi phạm ra khỏi môi trường giáo dục.

Ông Nguyễn Văn Ngai - nguyên Phó giám đốc Sở GD-ĐT TPHCM - cho rằng: “Đề xuất tách học sinh vi phạm ra khỏi môi trường giáo dục phải có hướng dẫn cụ thể hơn về cách làm. Suy cho cùng, mục đích của việc kỷ luật là giúp học sinh thấy được hạn chế, sai sót để điều chỉnh và ngày càng tốt hơn.

Để đảm bảo tính nhân văn thì việc cách ly vẫn phải không ảnh hưởng, gián đoạn việc học tập của học sinh. Với những học sinh này, hình phạt không phù hợp có thể khiến các em không tiếp tục việc học. Chưa kể, khi đi sâu vào giáo dục chuyên biệt cũng cần có đội ngũ quản lý đủ chuyên môn để nắm vững tâm sinh lý học sinh. Điều này đã đáp ứng chưa?”.

Ông lấy ví dụ, trước đây trường học có khái niệm cấm túc, nghĩa là không cho học sinh đến lớp nhưng vẫn quản lý các em trong trường, có người theo dõi, giúp đỡ, tạo điều kiện cho các em học tập. Qua đó, các em có suy nghĩ và chỉnh sửa hành vi sai trái. Từ đó, ông đề xuất: “Ngành giáo dục cần đảm bảo về số lượng và chất lượng của đội ngũ giáo viên tư vấn tâm lý trong mỗi trường. Ngoài giờ lên lớp, học sinh có thêm buổi làm việc với giáo viên này hoặc được kèm cặp riêng để tự học, vừa cải thiện được tâm tính, vừa không ảnh hưởng đến việc học”.

Ông Dương Hữu Đức - Hiệu trưởng Trường THCS Quang Trung (phường Gò Vấp) - cho rằng: nếu học sinh vi phạm đến nhân phẩm, thể chất của giáo viên và học sinh khác nhưng gia đình không phối hợp để giải quyết hậu quả thì rất cần cho phép cách ly tạm thời khỏi môi trường học đường. Tuy nhiên, việc chuyển đến cơ sở giáo dục chuyên biệt, trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập cần có sự tham gia của cấp địa phương quản lý mới có thể thực thi chặt chẽ.

Thầy Võ Minh Nghĩa nói thêm, để thực hiện tốt việc kỷ luật học sinh mà không gây căng thẳng, nhà trường cần giáo dục dựa theo tâm lý lứa tuổi. Ở bậc tiểu học, sai phạm chủ yếu đến từ hành vi chưa ý thức nên thầy cô cần mềm mỏng, uốn nắn. Lứa tuổi THCS đang dậy thì, tâm tính thay đổi rất nhanh nên cần tăng cường biện pháp răn đe. Ở cấp THPT, các em trưởng thành hơn, thích được thể hiện chính kiến. Do đó, bên cạnh việc răn đe, đưa vào khuôn phép thì cần cho các em sự tôn trọng nhất định.

“Gia đình không thể tách rời trách nhiệm của mình trong những tình huống sai trái của học sinh. Mỗi ngày con cái chỉ ở trường 8 tiếng hoặc ít hơn, thời gian còn lại thường ở bên gia đình. Việc tâm tình, thủ thỉ hằng ngày với các em rất cần thiết để giáo dục học sinh” - vị giáo viên nhấn mạnh.

Trang Thư