PNO - Bông giờ mỗi năm chỉ một lần nở, ở xứ Nẫu Phú Yên (phía Đông Đắk Lắk) mùa này mới có. Một điều lạ nữa là loại cây này ra bông trước khi ra lá, nấu canh kho cá đều được. Bông giờ làm thơm nồi cá, làm đẹp tô canh.
Từ 15/7 đến 15/8 Âm lịch hằng năm, khi có cơn mưa làm mềm đất, là bông giờ nở ra. Có cái hay là từ đất mọc lên bông, nhìn giống như mặt đất trổ bông (có người cho rằng, bông này mọc thành giề giống như giề đất cày nên trước đây gọi bông giề, tiếng xứ Nẫu đọc trại thành giờ). Bông giờ trổ 3 màu, phía dưới chân màu trắng, phần trên màu tím đậm, “ẵm theo bên hông” là nhụy màu vàng. Cũng giống như bông nhụy có cánh nhỏ, giữa nhụy đâm lên một cây to bằng chân nhang màu vàng.
Bông giờ đội lá ủ mọc giữa lùm bàn chải, đám gai quýt; mọc trên đất sạn cốm. Bông giờ có mùi hương rất đặc biệt, “trộn lại” giữa nhiều loại mùi thơm: một chút mùi nghệ, một nửa mùi gừng, hăng hăng mùi sả. Bông giờ nấu canh tập tàng, bầu, bí, mướp, mùng tơi, rau dền cơm, lá bát, bồ ngót...
 |
| Mua bán bông giờ ở chợ phường Tuy Hòa (Đắk Lắk) |
Chị Nguyễn Thị Sương, giáo viên ở xã Xuân Phước (phía đông Đắk Lắk) cho hay: Mùa bông giờ, ở xứ Nẫu Phú Yên từ chợ phường đến chợ xã, chợ trên núi xuống chợ dưới ruộng đều bán bông giờ. Giá bán 5.000 đồng/lạng lựa (nghĩa là lựa từng cái), 4.000 đồng/lạng hốt (hốt trong nắm tay đem cân sa cạ). Má tôi năm nay 86 tuổi, đến mùa bông giờ, có lần tôi bận đến trường, má qua gửi hàng xóm đi chợ mua nắm bông giờ về nấu canh. Nấu nồi nước sôi, cho cá vào, chờ sôi lên lần nữa rồi thả các loại rau vào, nêm nếm vừa ăn, thả bông giờ vào nồi để sôi “ba dội” rồi tắt bếp. Múc tô canh theo kiểu 3 cái 2 nước, tức là cái nhiều hơn nhô lên cao như cù lao hiện ra màu tím bông giờ “làm đẹp” tô canh.
 |
| Bông giờ làm đẹp tô canh |
Còn ông Mạnh Minh Tâm, nguyên cán bộ Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Phú Yên trước đây cho hay: Quê tôi ở xã miền núi Đồng Xuân, bông giờ mọc gần hàng bồ ngót, quanh bụi duối, chui vô bờ rào. Mùa này có mưa dông tranh thủ đội mưa, nhanh tay hái để tránh cát nhảy vào bông. Trong các loại rau nấu canh hay nêm canh thì không có rau nào thơm lại bông giờ. Không chỉ nấu canh ngọt mà nấu nồi canh chua nêm bông giờ, “thơm trong nồi thơm ra”. Nồi canh rau dân dã tập tàng thơm ngát tình quê, ăn mát ruột.
Bông giờ làm đẹp tô canh, lá bông giờ làm thơm nồi cá. Khi bông nở sắp tàn rồi mới thấy lá. Và khi lá lên xanh thì bông tàn.
Lá bông giờ đem kho cá sông là cá lúi, cá diếc. Kho cá hơi già lửa có phần cháy xém, bông giờ bắt vị cháy ngào lại trong nồi thấm con cá. Mở ngoặc là kho đậy nắp vung mới thấm mùi thơm. Lá bông giờ “bà con” với giống nghệ, có vị the họ gừng nên khử mùi tanh của cá. Không cần “siêu đầu bếp”, bàn tay làm ruộng về kho cá vẫn ngon.
 |
| Rổ bông giờ đem nấu canh tập tàng |
Ăn bông còn lại lá non, sau đó trụi lá khô, củ nằm ngủ dưới đất, đúng một năm sau mọc lên bông. Mà còn lạ nữa, chỉ một lần trồng là sau một năm, củ “nằm ngủ” dưới lớp đất mọc lên nhiều bông.
Chị Nguyễn Minh Anh, ở Khánh Hòa tâm sự trên mạng xã hội: "Tháng 8 âm lịch ở quê tui mùa bông giờ nở. Loại bông đặc trưng của người Phú Yên. Sáng nay chậu bông giờ nở được chỉ có 1 bông. Kỷ niệm của mẹ mang từ quê vào cho con gái trồng đã hơn 10 năm rồi, giờ mẹ đã đi xa kỷ niệm thì còn lại".
 |
| Bán bông giờ ở chợ xã Tuy An Bắc (Đắk Lắk) |
Chị Lê Mỹ Thạnh, ở Lâm Đồng, chia sẻ: Quê mình (xã Sơn Thành, Đắk Lắk) cứ vào thu thì loài hoa này tái sinh sau một năm ngủ yên dưới lòng đất.
Bông giờ mang một vẻ đẹp độc lạ, mộc mạc và thân thương. Bông giờ mang hình ảnh quê nhà, mỗi khi đi xa nhớ mùi vị của nó thơm lừng gian bếp trong cái trã đất kho cá sông dằn thêm một nắm tiêu đen... hay nồi canh tập tàng góp vội mớ rau trong vườn…
Mạnh Hoài Nam
| Chia sẻ bài viết: |
Bạn muốn hòa mình vào thiên nhiên hay tận hưởng sự sang trọng với phong cảnh mùa thu ngoài cửa sổ, danh sách sau sẽ gợi ý những nơi đáng đi nhất.
Chả cá Phú Yên từng được xem là đặc sản gây thương nhớ của miền Trung, bao người con mỗi khi đi xa đều gói ít nhiều vài bánh chả cá.
Hạn chế dùng đồ nhựa, mang theo túi mua sắm, đi bộ, dùng phương tiện công cộng là những hành động nhỏ nhưng có tác động lớn đến du lịch bền vững.
Tọa lạc tại khu vực đắc địa, Tea.Joy là 1 điểm đến để 'chill' yêu thích của giới trẻ Sài thành.
Với khát vọng gìn giữ tinh hoa ẩm thực truyền thống, người dân tộc Thái luôn dồn tâm huyết vào từng món ăn để lưu giữ hương vị đặc trưng.
Chuyến tàu hỏa hơi nước Puffing Billy Railway tại Melbourne có tuổi đời hơn 100 năm là điểm đến không thể bỏ qua khi ghé thăm nước Úc.
Từ khả năng nhận thức, trí nhớ, tâm trạng đến sự minh mẫn, tất cả đều bị tác động bởi thực phẩm bạn ăn trong suốt đời.
Phí ký gửi hành lý, tiền boa trên tàu du lịch, phí nghỉ dưỡng…có thể phát sinh trong chuyến du lịch.
Một sự tĩnh lặng xanh ngắt và dịu dàng: Trà Sư. Màu xanh ấy thấm mọi giác quan, gột rửa những ồn ã vướng bận cuộc đời.
Từ những khoang nghỉ treo lơ lửng giữa vách núi đến căn phòng nằm sâu dưới lòng đất, các điểm lưu trú này mang đến trải nghiệm đặc biệt cho du khách.
Măng Đen mùa thu có những vườn hồng ươm vàng lúc lỉu trong gió như mời gọi du khách tới thăm...
Mỗi dịp trung thu, khắp châu Á lại bừng sáng trong không khí lễ hội với ánh trăng, đèn lồng... thu hút nhiều du khách ghé thăm.
Nếu bạn đang tìm kiếm một kỳ nghỉ thư giãn và đậm chất Ý, ghé thăm một thị trấn nhỏ là cách tuyệt vời để cảm nhận văn hóa địa phương.
Cơm nước cốt dừa, mì nước cốt dừa cay nồng, bánh roti hay chén đá bào mát lạnh là những món không thể bỏ lỡ khi đến Malaysia.
Nhiều khách quốc tế bày tỏ sự ấn tượng và thích thú khi lần đầu trải nghiệm những ly kem, sữa chua hay trà kombucha mát lành từ Vinamilk.
Ăn nhiều thực phẩm giàu dinh dưỡng, bạn có thể tăng cường sức bền tổng thể, bổ sung năng lượng bắt đầu ngày mới và giữ cơ thể tỉnh táo suốt ngày.
Mù Cang Chải vào mùa lúa chín, du khách thập phương nườm nượp đổ về, khiến những con đường quanh co dẫn vào bản làng trở nên chật kín.
Nghiên cứu khoa học cho thấy, đậu là một trong những thực phẩm tốt nhất để kéo dài tuổi thọ.
