Bệnh nhân hen suyễn gặp nguy hiểm vì chủ quan

Không mang theo thuốc vì… ít lên cơn

Sau khi xông khí dung, tiêm thuốc, anh T.L.H.D. (38 tuổi, ở quận 5) mới thấy hơi thở nhẹ nhàng hơn. Nằm trên giường bệnh, anh vẫn còn bàng hoàng khi nhớ lại cơn hen suyễn cấp, tưởng chừng không qua khỏi.

Anh bị hen suyễn đã hơn 20 năm. Những năm đầu, anh tái khám, dùng thuốc đều đặn nên kiểm soát hen khá tốt. Thi thoảng cảm thấy thở rít, thở khó, anh dùng bình xịt định liều, vài phút sau là trở về trạng thái bình thường.

Một bệnh nhi hen suyễn được điều trị ở Bệnh viện Nhi Đồng 1

Hôm đó, anh đang đi ngoài trời nắng gắt, thì bỗng nhiên mưa kéo đến nên anh không kịp trở tay. Nhiều năm không lên cơn hen, anh cũng không mang theo bình xịt cắt cơn. May mắn, người dân phát hiện, đưa anh vào Bệnh viện Đại học y dược TPHCM cấp cứu mới thoát chết.

Tương tự, chị L.T.H.H. (29 tuổi, ở tỉnh Long An) đang mang thai tháng thứ sáu, cũng được cấp cứu trong tình trạng khó thở. Khi bác sĩ hỏi thăm bệnh sử, chị H. cho biết do đang mang thai, lo ngại dùng thuốc, bình xịt dự phòng sợ ảnh hưởng đến thai nhi nên đã bỏ hẳn thuốc.

Gần đây, trên đường đi làm, chị bị mắc mưa ướt hết người. Khi đến nơi làm việc, đồng nghiệp mở máy lạnh nhiệt độ quá thấp, chị lập tức bị choáng váng, khó thở. “Tôi ngất xỉu lúc nào không hay, đồng nghiệp đưa đi bệnh viện cấp cứu. Bác sĩ đã kịp thời xử lý bệnh cho tôi, nên em bé không bị ảnh hưởng nhiều” - chị H. kể.

Theo phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Như Vinh - Trưởng khoa Thăm dò chức năng hô hấp Bệnh viện Đại học y dược TPHCM - trung bình mỗi ngày khoa tiếp nhận, điều trị khoảng 50 bệnh nhân hen suyễn. Giai đoạn thời tiết mưa nắng thất thường như hiện nay, dự kiến số bệnh nhân sẽ tăng lên. Đa số người bệnh được quản lý hen suyễn tốt không đáng lo ngại. Nhưng vẫn còn một số bệnh nhân chủ quan, chỉ đến bệnh viện khi lên cơn hen liên tục.

Bệnh nhân mệt vì… nuốt thằn lằn sống

Bác sĩ Nguyễn Như Vinh cho biết, bệnh hen suyễn có thể do bẩm sinh, di truyền. Chỉ cần người bệnh quá vui, quá buồn, hoặc ăn món lạ, ngửi mùi nước hoa, nước xịt phòng, xăng, phấn hoa, mùi khói nhang… cũng có thể lên cơn khó thở. Người bệnh đang sinh hoạt bình thường, chỉ cần thời tiết thay đổi đột ngột sẽ bị hen suyễn ngay, nên có người còn nói vui đây là “bệnh dự báo thời tiết”. Nếu không được cấp cứu, xử lý kịp thời, người bệnh đối diện với nguy cơ suy hô hấp cao, nguy hiểm đến tính mạng.

Cho đến nay, y học chưa thể điều trị triệt để hen suyễn, nhưng đã có phương pháp quản lý bệnh rất tốt. Tuy nhiên, do bệnh khá quen thuộc nên người bệnh thường hay chủ quan. Bệnh nhân đang được kiểm soát bệnh tốt, thường hay bỏ thuốc, chỉ khi lên cơn hen mới sử dụng bình xịt định liều.

“Điều này dễ gây ra hậu quả nghiêm trọng. Bởi nếu cứ đợi lên cơn hen mới xịt cắt cơn thì vài tháng đầu người bệnh mới lên cơn hen 1 lần. Sau đó, hen xuất hiện ngày càng nhiều hơn. Thậm chí, mỗi ngày đều bị hen suyễn, tăng sự lờn thuốc. Một khi cơn hen dày đặc, nguy cơ tử vong rất cao” - bác sĩ Nguyễn Như Vinh nói.

Đáng lo nhất, vẫn còn một số người bệnh tìm hiểu thông tin trên mạng, rồi tự ý mua thuốc điều trị, hay sử dụng các phương pháp dân gian không có kiểm chứng.

Bác sĩ Nguyễn Như Vinh kể: “Tôi từng nghe bệnh nhân than mệt mỏi khi đã nuốt đến 400 con thằn lằn sống, vì có người khuyên nuốt 500 con sẽ điều trị dứt điểm hen suyễn. Đây là hành động quá nguy hiểm. Bởi hen suyễn là bệnh dị ứng, chỉ cần thức ăn, nước uống lạ cũng gây co thắt phế quản. Còn thằn lằn sống rất dễ gây suy hô hấp nếu thằn lằn chạy qua phế quản. Lúc này, người bệnh chắc chắn tử vong”.

Còn quan niệm phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ không nên dùng bình xịt định liều là rất sai lầm. Thai phụ càng phải kiểm soát hen suyễn tốt hơn. Nếu cứ chịu đựng các cơn khó thở mà không dùng thuốc, thai phụ sẽ bị thiếu ô xy liên tục, dẫn đến thai nhi cũng không đủ ô xy. Lúc này, nguy cơ sẩy thai rất cao, dễ bị chậm phát triển bào thai, sinh con nhẹ ký…

Trong giai đoạn thời tiết này, bệnh nhân càng phải tuân thủ chỉ định của bác sĩ. Nếu có triệu chứng bất thường, hay triệu chứng không giảm sau khi dùng thuốc, người bệnh hãy đến cơ sở y tế gần nhất. Tuyệt đối không cố gắng chịu dựng hoặc tự ý điều trị.

Phạm An