Tranh luận việc cho phép sử dụng AI trong cuộc thi sáng tác âm nhạc

Ông Nguyễn Ngọc Toàn - Tổng biên tập Báo Thanh Niên phát biểu trong cuộc gặp gỡ báo chí thông tin về cuộc thi vào chiều 30/9, tại TPHCM

Cuộc thi cho phép sử dụng trí tuệ nhân tạo AI để sáng tác

Ca khúc thể hiện được về tầm vóc, ý nghĩa của Đại hội Đoàn toàn quốc; thể hiện được tinh thần tiên phong, đoàn kết, bản lĩnh, đột phá, phát triển của tuổi trẻ Việt Nam và sự quyết tâm của tuổi trẻ cả nước chung sức, đồng lòng thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển đất nước với tinh thần 5 tiên phong.

BTC nhấn mạnh, nếu tác giả sử dụng hoặc tham khảo trí tuệ nhân tạo thì bắt buộc người dự thi phải dán nhãn và làm rõ mức độ tham khảo trí tuệ nhân tạo. Tác giả phải chịu trách nhiệm về mặt pháp lý và sở hữu trí tuệ đối với tác phẩm của mình.

Nhạc sĩ Huy Tuấn phát biểu tại sự kiện

Điều này nhận những ý kiến trái chiều. Nhạc sĩ Huy Tuấn đặt vấn đề về tên tác giả khi được giới thiệu bởi ứng dụng AI vào sáng tác dù ít nhiều vẫn phải thừa nhận sự hiện diện của phương thức này.

Giám khảo - nhạc sĩ Hoài An cho rằng, để một ca khúc/sáng tác ra mắt gồm 3 yếu tố: giai điệu - ca từ, phần đệm và giọng hát. 2 yếu tố sau có thể phân biệt do AI hay người thật thực hiện khá dễ dàng. Vì thế, anh cho rằng sự trung thực của người dự thi là điều rất quan trọng. Trên phương diện cá nhân, anh nghĩ việc tự sáng tác, sáng tạo là điều quan trọng của nghệ sĩ, người làm nghệ thuật.

Nhạc trưởng Trần Vương Thạch cho rằng, cần cân nhắc việc cho sử dụng AI, đặc biệt khi ứng dụng vào lĩnh vực sáng tạo của con người. “AI đó từ đâu ra, có thang âm, hòa âm có yếu tố Việt Nam không hay chỉ bắt chước âm nhạc của một nước nào đó” - ông nói. Ông Nguyễn Thái An - Ủy viên Ban Thường vụ Trung ương Đoàn, thành viên BGK - cho biết sẽ tiếp thu các ý kiến đóng góp.

Ông Nguyễn Thái An ghi nhận ý kiến đóng góp từ các nhạc sĩ

Mong có thêm nhạc sĩ trẻ làm giám khảo

Tác phẩm dự thi phải là những sáng tác mới, chưa được sử dụng, chưa từng công bố, hoặc đã công bố kể từ thời điểm bắt đầu phát động cuộc thi nhưng chưa tham gia bất kỳ cuộc thi nào trong và ngoài nước. BTC lưu ý các tác giả tính toán làm sao để ca khúc đúng yêu cầu, nhưng vẫn phải lan tỏa mạnh, chú trọng tính linh hoạt trong phối khí, yếu tố hiện đại, những phân đoạn ngắn có thể dùng để tạo hiệu ứng, trào lưu trên mạng xã hội… BTC sẽ lựa chọn một số tác phẩm phù hợp để phối khí, thu âm và phổ biến rộng rãi trong các cấp bộ đoàn, hội, đội.

Người dự thi là công dân Việt Nam đang sinh sống, làm việc, học tập, lao động trong và ngoài nước; người nước ngoài đang sinh sống, làm việc, học tập, lao động tại Việt Nam. Thành viên BTC, hội đồng chuyên môn, tổ thư ký được quyền tham gia hưởng ứng sáng tác nhưng tác phẩm không được tham dự xét thưởng.

Nhạc sĩ Hoài An là một trong những giám khảo của cuộc thi

Thành phần BGK gồm: nhạc sĩ Đức Trịnh - Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam - chủ tịch hội đồng; ông Nguyễn Phạm Duy Trang - Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đoàn; ông Nguyễn Ngọc Toàn - Tổng biên tập Báo Thanh Niên; ông Nguyễn Thái An - Ủy viên Ban Thường vụ Trung ương Đoàn; nhạc sĩ Hồ Trọng Huấn - Hiệu trưởng Trường đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội; nhạc sĩ Hoài An; đạo diễn Thái Huân; ca sĩ, nhạc sĩ Tạ Quang Thắng.

Thành phần BGK khiến nhiều người trăn trở bởi thiếu những gương mặt trẻ, thu hút khán giả, có nhiều sáng tác được giới trẻ yêu thích về chủ đề tuổi trẻ, tình yêu quê hương đất nước như: Nguyễn Văn Chung, DTAP. Hoài An đề xuất BTC cố gắng mời những nhạc sĩ, ca sĩ, nhà sản xuất nổi tiếng tham gia hưởng ứng nhưng không chấm giải, xếp hạng để tránh những e ngại của họ về mặt danh tiếng.

Thời gian nhận bài dự thi từ 30/9 đến 30/11/2025. Sau đó BGK, BTC sẽ chấm và chọn ca khúc xuất sắc nhất làm bài hát chính thức cho đại hội. Giải thưởng dự kiến được trao vào tháng 12/2025

Thành Lâm